جهان صنعت نیوز – تابستان ۱۴۰۴، پایتخت ایران وارد بحرانی بی‌سابقه شده است؛ بحرانی نه‌فقط از جنس گرما و خاموشی‌های پی‌درپی، بلکه کابوسی واقعی به نام بی‌آبی. عبارت ساده و هشدارآمیز «آب نیست!» حالا به واقعیتی روزمره برای میلیون‌ها شهروند تهرانی تبدیل شده است.
به گزارش شرکت آبفای تهران، سطح ذخیره آبی سدهای پنج‌گانه پایتخت به پایین‌ترین میزان خود در ۱۰۰ سال اخیر رسیده است. در حالی‌که این سدها باید در این ایام نزدیک به ۹۲۵ میلیون مترمکعب آب ذخیره می‌داشتند، اکنون فقط ۴۱۴ میلیون مترمکعب آب در خود جای داده‌اند؛ یعنی کمتر از نصف حد انتظار. این آمار وحشتناک به‌روشنی نشان می‌دهد که تهران دیگر نه در معرض بحران، بلکه در میانه آن قرار دارد.
در واکنش به این وضعیت بحرانی، شرکت آبفا از مردم خواسته برای جلوگیری از قطع آب در طبقات بالا، پمپ و مخزن خانگی نصب کنند. اما آیا راهکار یک بحران ملی، خرید تجهیزات خانگی است؟ در حقیقت، چنین توصیه‌هایی نه‌تنها مسئولیت‌پذیری نهادهای کلان را زیر سؤال می‌برد، بلکه نوعی واگذاری بار بحران به دوش مردم است؛ مردمی که همزمان با خشکسالی، قبض‌های سنگین‌تر و هشدارهای چندگانه زیست‌محیطی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
در حال حاضر، هر تهرانی به‌طور متوسط ۱۹۰ لیتر آب در شبانه‌روز مصرف می‌کند؛ در حالی که الگوی مصرف مطلوب ۱۳۰ لیتر است. اما مشکل فقط به رفتار مصرف‌کنندگان برنمی‌گردد. سال‌هاست که ساختار ناکارآمد مدیریت آب در ایران تغییر نکرده است:
- کشاورزی آب‌بر همچنان ادامه دارد؛ کاشت محصولاتی چون برنج، هندوانه و نیشکر
- آبیاری سنتی با بهره‌وری پایین، جایگزین نشده
- سیاست‌گذاری‌های اصلاحی یا انجام نشده‌اند، یا در حد بخشنامه باقی مانده‌اند
- هشدارهای کارشناسان بی‌پاسخ مانده و برنامه‌ریزی بلندمدت نادیده گرفته شده است
آیا افزایش قیمت آب، مشکل را حل می‌کند؟
در حالی که وزارت نیرو از «هزینه بازدارنده» برای مصرف‌کنندگان پرمصرف سخن می‌گوید، بسیاری از کارشناسان معتقدند که افزایش تعرفه آب بدون اصلاح ساختار مصرف، تنها بار اقتصادی بیشتری به مردم تحمیل می‌کند. به‌ویژه در شرایطی که ده‌ها میلیارد مترمکعب آب، در مسیرهای غیرضروری کشاورزی یا در لوله‌کشی‌های پوسیده شهری به هدر می‌رود.
شعار «در ایران آب هست، اما مدیریت نیست» بیش از هر زمان دیگری مصداق پیدا کرده است. با پایان منابع سطحی و فرونشست زمین‌های شهری بر اثر برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی، دیگر زمانی برای آزمون‌و‌خطا باقی نمانده. بحران آب، تنها بحران امروز نیست؛ زنگ بیدارباشی است برای آینده‌ای که ممکن است هیچ آبی در آن باقی نماند.
تهران، حالا نیازمند تصمیم‌های شجاعانه، اصلاحات ساختاری فوری و تغییر نگرش اساسی در مصرف و مدیریت منابع آبی است؛ پیش از آنکه آخرین قطره هم فرو رود.
اخبار برگزیدهمحیط زیستویدئو
لینک کوتاه :