چه تصمیم‌هایی در گذشته ما را به این نقطه از بحران آب، برق و گاز رساند؟

جهان صنعت نیوز، رئیس انجمن بهینه‌سازی مصرف انرژی، با اشاره به اینکه نتیجه سوء مدیریت‌ در حوزه آب، ما را به نقطه‌ای رسانده که امروز جز صرفه‌جویی، راهی نداریم، تاکید دارد که باید برای خروج از بحران انرژی، نقشه راهی داشته باشیم و خود را در اقتصاد جهانی تعریف کنیم.

آرش نجفی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در اولین نشست «هم‌گفت» ویژه بررسی بحران آب و برق که در اتاق ایران برگزار شد، گفته است که وضعیت امروز ما در حوزه انرژی، آب، برق و در چند ماه آینده کمبود و قطعی گاز نتیجه سوء مدیریت‌های سنوات گذشته است. در اواخر سال ۱۳۸۲، ما با کمبود آب مواجه بودیم اما محدود به شهریورماه بود و در بقیه ایام، روال به‌صورت منطقی پیش می‌رفت. در آن دوره دولت، به سفره‌های زیرزمینی آب دست نزد و چاه عمیق حفر نکرد تا مدیریت آب بر اساس صرفه‌جویی انجام شود.

به گفته نجفی، دولت بعدی، -دولت نهم و دهم- با حفر چاه‌های عمیق، چالش امروز را آغاز کرد. کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و عدم برنامه‌ریزی برای جبران آب به تاراج رفته، باعث شد امروز، سفره‌های زیرزمینی با متراکم شدن خاک و عدم نفوذپذیری لایه‌ها برای بارندگی روبرو شود و در نتیجه ذخایر آب‌های زیرزمینی را از دست بدهیم. از طرفی عدم لایروبی به‌موقع سدها، عدم برنامه‌ریزی برای رودخانه‌ها و آبخیزداری، سبب شد سدها کارایی خود را از دست بدهند.

احداث سد

اتاق بازرگانی ایران، در گزارشی از این نشست، نوشته،  نجفی توضیح داده که سال‌هاست دنیا از احداث سد دست کشیده و به ذخیره آب در لایه‌های زیرزمینی پناه برده است. چون وقتی آب را در یکجا جمع می‌کنیم، سرعت تبخیر افزایش می‌یابد. اگر موضوع کمبود آب را از ۲۵ سال قبل بهتر مدیریت می‌کردیم و ذخایر آب را از سفره‌های زیرزمینی به سطح زمین نمی‌آوردیم، می‌توانستیم امیدوار به مدیریت آب باشیم.

به‌گفته نجفی، اگر دولتمردان باور می‌کردند تهیه آب فرایند پیچیده‌ای است، برایش ارزش قائل می‌شدند. متأسفانه در کشور درک درستی از مضیقه‌ها و شیوه مصرف آب نداریم و این معضل جدی است.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران افزود: در این مسیر دولت مقصر است؛ دولت برای خیلی چیزها، سرمایه‌گذاری می‌کند ولی برای فهم این موضوع تلاش نمی‌کند. روزی چند بار مردم از فلاش‌تانک استفاده می‌کنند و حدود ۲۰ الی ۳۰ لیتر آب مصرف می‌کنند. این آب را می‌توان با بازچرخانی آب‌های خاکستری تهیه کرد.

نجفی تأکید کرد: فساد سیستماتیک در تمام سطوح اقتصادی کشور از جمله در حوزه انرژی از آب تا بنزین باعث شده است این وضعیت ادامه‌دار شود.

دیتاسنتر محصولات کشاورزی

او عنوان کرد: ما یک دیتاسنتر در حوزه کاشت و برداشت محصولات کشاورزی نداریم. اصلاً نمی‌دانیم کدام محصول را بکاریم یا نکاریم قبلاً می‌گفتند هندوانه بیشترین آب را مصرف می‌کند الآن می‌گویند گندم، یونجه و پسته بیشترین مصرف آب را دارد. با این شیوه نمی‌توانیم برای اقتصاد کلان آب مفید عمل کنیم.

رئیس کمیسیون انرژی اتاق ایران گفت: برخی می‌خواهند همه‌چیز را در داخل کشور تولید کنند؛ اصرار بر خودکفایی، استراتژی نادرستی است. باید خود را در چارچوب دهکده جهانی درک کنیم؛ اینکه کجا کشت فرا سرزمینی برای ما مفید است و کجا کشت در داخل مطلوب است. چه کالایی را تولید یا صادر و وارد کنیم.

نجفی پیشنهاد کرد: باید مرکز داده داشته باشیم و نقشه راهی تهیه شود و با آن نقشه‌راه، کار کنیم. همه متعهد به دستورالعمل‌ها باشیم. از طرفی هر کسی که دستورالعمل می‌نویسد باید پاسخگوی دستورالعمل خود باشد. نسخه فعلی امروز ایران در حوزه انرژی، صرفه‌جویی است نه راه دیگر.