وزیر هم برود، بحران می‌ماند
در میانه یکی از شدیدترین بحران‌های آبی و انرژی کشور، عملکرد وزارت نیرو بار دیگر زیر ذره‌بین مجلس قرار گرفته است و زمزمه‌های استیضاح بیش از همیشه بلند شده است.
جهان صنعت نیوز: در شرایطی که کشور با یکی از شدیدترین بحران‌های آبی و انرژی در دهه‌های اخیر مواجه است، مجلس بار دیگر انگشت اتهام خود را به‌سمت عملکرد وزرا گرفت، در صورتی که بسیاری از متخصصین حتی استیضاح و برکناری وزرا را نیز، راه‌حل مناسبی نمی‌دانند. بر همین اساس، گفتگویی با حسن مرادی، کارشناس حقوق انرژی، در خصوص استیضاح وزیر نیرو داشتیم.
ناکارآمدی ساختار ب‌در برابر توان فردی
حسن مرادی در ابتدای گفت‌وگو، با اشاره به گمانه‌زنی‌های مربوط به ترکیب کابینه چهاردهم، اظهار داشت: «پیش از تشکیل دولت، بدون توجه به ملاحظات جناحی، تصورم بر این بود که اگر قرار باشد فردی برای وزارت نیرو منصوب شود، یکی از شایسته‌ترین گزینه‌ها می‌تواند آقای دکتر علی‌آبادی باشد؛ چرا که ایشان در بخش خصوصی، به‌ویژه در حوزه ساخت نیروگاه‌ها و فعالیت در شرکت مپنا، کارنامه‌ای قابل توجه داشت.»
وی افزود: «انتظار می‌رفت حضور علی‌آبادی بتواند وزارت نیرو را از شرایط پیچیده کنونی نجات دهد و تحولی در ساختار این وزارتخانه ایجاد کند. اما تجربه نشان داده که هر مقام مسئولی، صرف‌نظر از توانایی فردی، پس از ورود به سیستم با مشکلاتی مواجه می‌شود که پیش‌بینی آن‌ها دشوار بوده است.»
مرادی در ادامه تصریح کرد: «برخی مدیران تصور می‌کنند با سابقه و توان اجرایی خود می‌توانند سیستم را اصلاح کرده، نیروهای توانمند جذب کنند و امور را پیش ببرند؛ اما زمانی که با واقعیت‌ها و مشکلات عمیق ساختاری روبه‌رو می‌شوند، متوجه دشواری کار می‌شوند.»
بحران بی‌سابقه آب و انرژی در کشور
این کارشناس حقوق انرژی با اشاره به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های کنونی کشور، گفت: «ما درگیر یکی از شدیدترین خشکسالی‌های چند دهه اخیر هستیم. اگر نگوییم بدترین خشکسالی قرن، لااقل می‌توان آن را بدترین در ۵۰ سال گذشته دانست. کاهش شدید بارندگی و افزایش دمای بی‌سابقه، باعث شده بخشی از نیروگاه‌های برق‌آبی از مدار خارج شوند و توان تولید برق کشور به‌شدت کاهش یابد.»
وی خاطرنشان کرد: «اگرچه ابتدای تابستان با گرمای چندانی همراه نبود و خرداد و اوایل تیرماه نسبتاً ملایم طی شد، اما از نیمه تیرماه به بعد، دمای هوا به‌طور چشمگیری افزایش یافت و برخی مناطق کشور رکورد دمایی را ثبت کردند. به‌عنوان مثال، کاشان که ذاتاً منطقه‌ای گرم و کویری است، امسال با گرمایی فراتر از انتظار مواجه شد. گزارش‌هایی نیز از سایر مناطق کشور در همین زمینه دریافت کرده‌ایم.»
مرادی ادامه داد: «در چنین شرایطی، وزیر نیرو حتی اگر توان و برنامه داشته باشد، نمی‌تواند با چنین بحران‌هایی مقابله جدی کند. بخشی از برق تولیدی کشور صرف خنک‌کننده‌ها و کولرها می‌شود و این در حالی است که ظرفیت تولید به‌واسطه کمبود آب در سدها کاهش یافته است.»
ناکارآمدی تصمیمات دولت در مدیریت مصرف انرژی
او درباره یکی از پیشنهادهای مطرح‌شده در ابتدای دولت سیزدهم گفت: «پیشنهاد شد که ساعات کاری ادارات از ساعت پنج صبح آغاز شود. اما دولت تصمیم گرفت ساعت شش را مبنا قرار دهد و در نهایت به ساعت هفت صبح رسید. متأسفانه این تصمیم نه‌تنها به‌درستی اجرا نشد، بلکه برخی ادارات عملاً تا ساعت یک فعال بودند، در حالی‌که از حوالی دوازده، فعالیت اداری متوقف می‌شود.»
مرادی اظهار داشت: «در بسیاری از دستگاه‌ها، از جمله قوه قضاییه که شخصاً با آن‌ها در ارتباط هستم، شاهد هستیم که کارکنان از ساعت یازده و نیم یا زودتر از آن، دیگر پاسخگو نیستند. این در شرایطی است که کشور با بحران روبه‌روست و ادعای ایثار و جهاد در مدیریت دارد.»
نادیده گرفتن ظرفیت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
وی با انتقاد از سیاست‌گذاری‌های ناهماهنگ در حوزه منابع آب گفت: «در سال‌های ترسالی، بارها از سوی دلسوزان هشدار داده شد که باید برای انتقال آب از منابع مناسب چاره‌ای اندیشیده شود. یکی از این طرح‌ها، انتقال آب از دریای مازندران(خزر) به فلات مرکزی بود. این موضوع نیازمند اراده سیاسی، مذاکره و تصمیم‌گیری سطح بالا بود، اما متأسفانه اجرا نشد.»
مرادی در ادامه افزود: «می‌شد از مسیر رود ولگا، با هماهنگی روسیه، بخشی از جریان آب را به خزر هدایت کرد و معادل آن، برای مصارف داخل کشور برداشت انجام داد. حتی می‌شد مسیرهایی برای انتقال آب به دریاچه ارومیه طراحی کرد. اما این پروژه‌ها نه‌تنها انجام نشد، بلکه به‌کلی فراموش شد.»
او با اشاره به طرح انتقال آب به فلات مرکزی و اصفهان گفت: «در چنین گرمایی، لوله‌هایی که برای انتقال آب نصب می‌شوند، چنان داغ‌اند که کارگر هنگام نصب، دستش می‌سوزد. نمی‌دانم تا چه حد مسئولان ما از نزدیک در جریان سختی‌های نیروهای اجرایی هستند.»
مرادی درباره موضوع بارورسازی ابرها نیز اظهار کرد: «برخی نگرانی‌هایی درباره احتمال سرطان‌زا بودن این فناوری مطرح کرده‌اند. فرض کنیم چنین خطری وجود دارد، اما آیا فایده احتمالی آن بیشتر از زیان فرضی‌اش نیست؟ بهتر است به سراغ تجربه جهانی برویم و بررسی کنیم سایر کشورها چگونه با این چالش‌ها مواجه شده‌اند.»
درس‌هایی از تجربه لیبی در بهره‌برداری از آب‌های ژرف
وی همچنین درباره بهره‌برداری از آب‌های ژرف گفت: «الگوی کشور لیبی، به‌ویژه در دوران حکومت قذافی، نشان داد که با سیاست‌گذاری صحیح می‌توان در تأمین منابع آب انقلاب ایجاد کرد. ما باید چنین اقدامی را پنج یا ده سال پیش آغاز می‌کردیم.»
مرادی با اشاره به حوادث اخیر سیاسی و امنیتی تصریح کرد: «جنگ و حملات به برخی زیرساخت‌های کلیدی، از جمله نیروگاه‌ها، حتی در تهران، مشکلات دولت را دوچندان کرده است. در چنین شرایطی، حتی اگر آقای علی‌آبادی نیز وزیر نیرو باشد، نمی‌تواند به‌تنهایی گره‌ای از مشکلات باز کند.»
استیضاح یا حمایت؟ مسأله این است
او با انتقاد از برخی نمایندگان مجلس گفت: «متأسفانه بخشی از نمایندگان، بدون سابقه اجرایی و تنها برای مقاصد پوپولیستی، علیه وزیر نیرو فریاد می‌زنند. در حالی که امروز وقت حمایت از مدیران اجرایی است، نه استیضاح و تسویه‌حساب‌های سیاسی.»
وی ادامه داد: «بر اساس گزارش‌ها، تنها هشت درصد صرفه‌جویی در مصرف برق حاصل شده است. این عدد با توجه به حجم بحران، بسیار ناچیز است. آیا دولت دستور داده ادارات در مصرف آب، برق و امکانات صرفه‌جویی کنند؟ آیا بخش‌نامه‌ای درباره کاهش ریخت‌وپاش‌ها صادر شده است؟»
فضای سبز شهری در معرض نابودی
مرادی همچنین به وضعیت فضای سبز شهری پرداخت و گفت: «در بازدید از مناطق غرب تهران، دیدم که درختان در حال خشک شدن هستند. شهرداری میلیاردها تومان برای این فضای سبز هزینه کرده‌اند، اما به‌دلیل قطع چاه‌های آب، آبیاری انجام نمی‌شود.»
او با انتقاد از عملکرد وزارت نیرو در این زمینه اظهار داشت: «اگر به گفته مسئولین مربوطه، وزارت نیرو چاه‌های آبیاری شهرداری را بسته، این اقدام نه‌تنها غیرقانونی، بلکه نوعی خیانت است. باید فوراً برای تأمین حق‌آبه فضای سبز تهران اقدام شود. با یک سطل آب می‌توان یک درخت را نجات داد، اما اگر خشک شود، خسارت میلیاردی است.»
مرادی در پایان تأکید کرد: «در شرایط کنونی، به‌جای مقصر جلوه‌دادن وزرا، نمایندگان مجلس باید مردم را به صرفه‌جویی دعوت کرده و دولت را در مدیریت بحران همراهی کنند.»
اخبار برگزیدهمحیط زیستلینک کوتاه :