آیا ترامپ در جنگ تجاری پیروز شده است؟
برخلاف ادعای ترامپ درباره پیروزی در جنگ تجاری، سیاست‌های تعرفه‌ای او گرچه دستاوردهای کوتاه‌مدتی داشته اما هزینه‌های بلندمدت اقتصادی، تورمی و ژئوپلیتیکی سنگینی را به‌همراه داشته است.
جهان صنعت نیوز، ترامپ در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود بار دیگر به سیاست‌های تجاری تهاجمی بازگشته است. با معرفی مجموعه‌ای از تعرفه‌های سنگین بر واردات از اتحادیه اروپا، بریتانیا، کانادا، سوئیس و حتی کشورهای همسایه مانند مکزیک، کاخ سفید تلاش دارد تا ضمن کاهش کسری تجاری، رشد اقتصادی را تحریک کند و برتری خود را در معادلات جهانی تثبیت نماید. اما آیا این سیاست‌ها واقعاً کارآمد بوده‌اند و پیامدهای آن برای اقتصاد جهانی چیست؟
بازگشت رشد، اما نه ناشی از تعرفه‌ها
داده‌های رسمی نشان می‌دهد که اقتصاد آمریکا در سه‌ماهه دوم سال ۲۰۲۵ رشد سالانه ۳ درصدی را تجربه کرده است. بازارهای سهام در حال ثبت رکوردهای جدید هستند و فدرال‌رزرو سیگنال‌هایی از کاهش نرخ بهره در ماه‌های آینده داده است. در ظاهر همه‌چیز به سود دولت ترامپ پیش می‌رود.
با این حال اغلب اقتصاددانان تأکید دارند که رشد اقتصادی اخیر بیشتر ناشی از روند طبیعی بازیابی پس از افت‌های جهانی و سیاست‌های پولی انقباضی و نه حاصل مستقیم سیاست‌های تعرفه‌ای بوده‌است. تعرفه‌ها به‌طور معمول آثار منفی کوتاه‌مدت بر رشد، تورم و زنجیره‌های عرضه دارند و تنها در شرایط خاص می‌توانند بهبود تراز تجاری را به‌دنبال داشته باشند.
در تازه‌ترین فهرست تعرفه‌های اعلام‌شده توسط کاخ سفید، نرخ‌های جدید شامل ۱۵ درصد بر اغلب کالاهای صادراتی اتحادیه اروپا، ۳۹ درصد بر واردات از سوئیس، ۳۵ درصد بر طیفی از کالاهای کانادایی، ۱۰ درصد بر کالاهای وارداتی از بریتانیا و تعویق ۹۰ روزه تعرفه‌های جدید بر مکزیک می‌شود. ترامپ با توجیه «برقراری توازن متقابل» اعمال این تعرفه‌ها را گامی در جهت بازگرداندن قدرت چانه‌زنی به آمریکا می‌داند. اما عدم واکنش متقابل بسیاری از کشورها را نمی‌توان به‌عنوان پیروزی آمریکا تعبیر کرد.
آثار کوتاه‌مدت: رشد درآمد دولت، بی‌ثباتی در تجارت
در کوتاه‌مدت این تعرفه‌ها موجب افزایش درآمد دولت از محل حقوق گمرکی شده‌اند و در ظاهر تراز تجاری را بهبود بخشیده‌اند. اما این سیاست‌ها باعث سردرگمی شرکت‌های صادرکننده به آمریکا شده و زنجیره‌های تأمین جهانی را دچار وقفه کرده‌اند. یک شرکت بریتانیایی که محصولات خود را در فرانسه تولید و به آمریکا صادر می‌کند، گزارش داده است که تعرفه‌های جدید ۱۵ درصدی موجب سردرگمی مصرف‌کنندگان و کاهش تقاضا شده است.
از نظر اقتصادی، بی‌ثباتی محیط تجاری یکی از مهم‌ترین موانع سرمایه‌گذاری و رشد پایدار است. در حالی‌که دولت ترامپ هدف خود را تقویت تولید داخلی اعلام کرده، بسیاری از صنایع آمریکایی با افزایش قیمت نهاده‌های وارداتی مواجه شده‌اند.
فشار بر مصرف‌کنندگان؛ تورم پنهان در سبد خانوار
یکی از پیامدهای غیرمستقیم اما مهم سیاست‌های تعرفه‌ای، افزایش قیمت کالاهای مصرفی برای خانوارهای آمریکایی است. گرچه اثرات تورمی این تعرفه‌ها به‌تدریج در بازار ظاهر می‌شود، اما داده‌های خرده‌فروشی نشان می‌دهد که ۶۷ درصد خانواده‌ها خریدهای مدرسه را زودتر آغاز کرده‌اند تا از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کنند. حتی برخی از خانوارها خرید کریسمس را ماه‌ها زودتر شروع کرده‌اند.
در واقع، حتی اگر نرخ تورم رسمی در کنترل باقی بماند، قیمت‌های بالاتر به‌صورت دائمی در سبد مصرفی خانوار تثبیت می‌شود؛ پدیده‌ای که از آن به‌عنوان «سطح قیمت جدید» یاد می‌شود، نه «نرخ تورم مداوم».
فقدان پاسخ متقابل: پیروزی یا توهم؟
یکی از استدلال‌های محوری ترامپ آن است که افزایش تعرفه‌ها بدون پاسخ متقابل، نشانه‌ای از پیروزی راهبردی آمریکا است. اما اقتصاددان برجسته ریچارد بالدوین این تصور را زیر سؤال می‌برد: «این مثل آن است که کسی وارد رستورانی شود، سیگار روشن کند و چون کسی با او مخالفت نکرد، ادعا کند که برنده شده است.»
در واقع بسیاری از کشورها به دلایل تاکتیکی یا دیپلماتیک ترجیح داده‌اند که در برابر آمریکا فعلاً واکنشی نشان ندهند. اما سکوت به‌معنای رضایت نیست و در بلندمدت می‌تواند به تنش‌های عمیق‌تری بینجامد.
آثار بلندمدت: تعرفه‌های ماندگار، بازگشت‌ناپذیر
یکی از نگرانی‌های مهم، پایداری این تعرفه‌ها حتی پس از دوره ترامپ است. به‌عنوان نمونه دولت بایدن نیز بسیاری از تعرفه‌های دور اول ترامپ علیه چین را لغو نکرد. بنابراین حتی اگر دولت بعدی سیاستی متفاوت در پیش بگیرد، بازگشت به شرایط پیشین ساده نخواهد بود.
تعرفه‌ها حتی اگر موجب افزایش دائمی قیمت‌ها نشوند، به‌عنوان مالیات پنهان بر مصرف‌کنندگان باقی می‌مانند و به مرور اثر خود را بر الگوی مصرف، قدرت خرید، و رفاه اقتصادی نشان خواهند داد.
سیاست‌گذاری تجاری یا بازی با آتش؟
سیاست‌های تعرفه‌ای ترامپ در ظاهر دستاوردهایی چون افزایش درآمد دولت، رشد موقتی بازار سهام و بازتعریف روابط تجاری با اروپا داشته‌اند. اما در باطن هزینه‌هایی جدی به اقتصاد داخلی آمریکا و شرکای تجاری آن تحمیل کرده‌اند. بی‌ثباتی در زنجیره تأمین، کاهش رقابت‌پذیری جهانی، فشار بر خانوارها و تخریب اعتماد بین‌المللی نسبت به نظم تجاری آمریکا همگی از تبعاتی هستند که ممکن است آثار بلندمدت‌تری نسبت به منافع موقتی داشته باشند.
شاید ترامپ خود را برنده جنگ تجاری بداند، اما پیروزی واقعی در تجارت بین‌الملل، تنها زمانی رخ می‌دهد که همه طرف‌ها به قواعد بازی احترام بگذارند و منافع مشترک را بر ملاحظات کوتاه‌مدت ترجیح دهند.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :