مزیت رقابتی صادرات خدمات؛ قربانی تصمیمات غلط
صادرات خدمات به دلیل معافیت از بازگرداندن ارز به کشور، ساده‌تر از صادرات کالا است. اما به دلیل سیاست‌های اشتباه دولتی این ظرفیت مغفول مانده است.
جهان صنعت نیوز: امیر روشن، معاون ارتقای کسب و کارهای بین‌المللی سازمان توسعه تجارت ایران در سخنانی از چالش‌های صادرات خدمات ایران از جمله خام‌فروشی و عدم توجه به مطالعات بازار گفت.
روشن با اشاره به مشابهت بحران‌هایی مانند بحران صادرات و بحران انرژی و نقش‌آفرینی دولت در مدیریت غلط این حوزه‌ها گفت: بخش دولتی با حکمرانی اشتباه بخش تجارت و صادرات را دچار مشکلات جدی کرده و به این دلیل ما با وجود تمام مزیت‌های رقابتی که در اختیار داریم، در شرایط نابرابر با رقبا در بازارهای جهانی قرار گرفته‌ایم.
به دلیل تحریم‌های خارجی و سیاست گذاری‌های اشتباه مورد اشاره بهای تمام شده ما در تجارت ۳۰ تا ۴۰ درصد بیش از همسایگان است.
تمرکز بر دور زدن تحریم‌ها توان ما را گرفته است
صادرات خدمات ساده‌تر از صادرات کالا است؛ چرا که در این حوزه صادرکنندگان نیازی به بازگرداندن ارز به کشور ندارند، و درگیر معضلات سیستم بانکی بین‌المللی نیستند. اما مشکلاتی نظیر تعدد تصمیم‌گیری توسط گروه‌های مختلف بعضا ناآگاه، و عدم توجه به مطالعات بازار که از اصلی‌ترین مباحث این حوزه است، از چالش‌های اصلی این حوزه هستند. تمام توان ما در سال‌های گذشته صرف دور زدن تحریم‌ها شده است، و فرصتی برای مطالعات بازار باقی نمانده است.
آمارهایی قابل توجه از چین
در حوزه حکمرانی تجارت آمارهای بسیار عجیب و قابل توجهی در کشورهای دیگر وجود دارد؛ یکی از بهترین مثال‌ها در این زمینه کشور چین است، که تمرکز ویژه‌ای بر بحث صادرات دارد. جالب است بدانید ۶۰ درصد صادرات چین توسط SME ها انجام می‌شود. همچنین ۹۰ درصد اشتغالزایی این کشور نیز به عهده همین بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط است. علاوا بر این، ۸۰ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور نیز توسط همین SMEها تامین می‌شود.
صادرات مواد خام؛ آفت تجارت ایران
در سال گذشته ۳۷ درصد صادرات غیرنفتی ایران مربوط به صنعت پتروشیمی، معدن و فولاد بوده است که عمده آن به صورت خام‌فروشی انجام می‌شود. این یکی از آفت‌های صادرات کشور ما است. برای روشن شدن این موضوع توجه داشته باشید که متوسط ارزش محصول خام ۳۸۰ دلار و متوسط ارزش محصول تولیدشده توسط SMEها ۱۲۰۰ دلار است. این یعنی از دست دادن فرصت به دست آوردن ۳ برابر سود بیشتر. به‌طور کلی، ۱۰ میلیارد دلار ارزش واقعی صادرات SMEها بوده که این رقم یعنی هیچ. تمرکز سازمان توسعه تجارت نیز بر افزایش صادرات در انتهای زنجیره تولید و با ارزش افزوده بالا است. SME ها باید بر تولید صادرات‌محور متمرکز شوند، تا کیفیت محصولات تولیدی نیز افزایش پیدا کند و راه برای توسعه کشور باز شود.
به نظر من ۲۰ درصد از این مشکلات ناشی از تحریم‌هاست و بقیه ناشی از حکمرانی غلط در زمینه صادرات و تجارت و سیاست‌گذاری‌های اشتباه دولتی است.
کمیته ماده ۵ و کمک به صادرکنندگان خدمات دانش‌بنیان
یکی از مهم‌ترین اقدامات سازمان توسعه تجارت مربوط به کمیته ماده ۵ است که بر اساس آن شرکت‌های صادرکننده خدمات دانش‌بنیان و خلاق گواهی صادرات دریافت کرده و از انواع مشوق‌های حمایتی لازم برخوردار می‌شوند. یکی از مهم‌ترین این اقدامات معافیت این شرکت‌ها از بازگرداندن ارز به کشور است، که مشکلات ناشی از وصل نبودن به شبکه بانکی بین‌المللی را از میان برمی‌دارد. این موضوع در کنار نبود مشکلات لجستیکی و حمل‌ونقلی که بیشتر مربوط به صادرات کالا است، به صادرات خدمات ICT کمک شایان توجهی می‌کند. معاونت علمی نیز در کنار سازمان توسعه و تجارت مسیر را برای صادرات خدمات فناوری ارتباطات و اطلاعات انجام می‌دهد، و در حقیقت این دو سازمان مانند دو بال به این صادرات کمک می‌کنند.
لینک کوتاه :