راهکارهای مدیریت بحران در زمان جنگ با نگاهی به برنامه‌های شرکت‌های بزرگ نفتی در جهان

در زمان جنگ، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی باید علاوه بر حفظ زنجیره تامین امن و قابل اعتماد، تطبیق تولید با نیازهای فوری و کاهش اختلالات احتمالی بر مدیریت تداوم کسب و کار نیز تمرکز کنند. این شامل تقویت زیرساخت‌ها، امن¬سازی تاسیسات و ساختار تولید و افزایش تنوع‌بخشی به خوراک و توسعه روش‌های تولید جایگزین می‌شود. علاوه بر این، آنها باید حتی در بحبوحه فشارهای زمان جنگ، بر مدیریت مسئولانه منابع و به حداقل رساندن تاثیرات زیست‌محیطی تمرکز کنند. در بحرانی جنگ، مجتمع¬های صنعت نفت به‌دلیل ماهیت استراتژیک، اهمیت اقتصادی و خطرات بالای ناشی از نشت مواد شیمیایی یا انفجار، از اهداف مهم دشمن محسوب می‌شوند. برای جلوگیری از آسیب رسیدن به این صنایع، مجموعه‌ای از تمهیدات و اقدامات پیشگیرانه، حفاظتی و مدیریتی باید اتخاذ گردد. در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌شود:

  ۱.تمهیدات حفاظتی و پدافند غیرعامل:
•    پراکندگی جغرافیایی واحدها: اجتناب از تمرکز بیش از حد واحدهای حساس در یک منطقه برای کاهش آسیب‌پذیری.
•    فاصله: تا حد امکان رعایت فاصله ایمنی تاسیسات، تجهیزات بر اساس استانداردهای ایمنی
•    استتار و اختفا:  استفاده از پوشش‌های استتاری برای تجهیزات و انبارها به‌منظور کاهش شناسایی هوایی و ماهواره‌ای.
•    مقاوم‌سازی سازه‌ها:  طراحی سازه‌ها به‌گونه‌ای که در برابر ضربات ناشی از انفجار یا بمباران مقاومت داشته باشند.
ا    ایجاد تاسیسات زیرزمینی یا نیمه‌ مدفون:  برای محافظت از تجهیزات حیاتی مانند مخازن ذخیره‌سازی.
•    استفاده از موانع فیزیکی و حفاظتی:  مانند دیوارهای بتنی، سیستم‌های کنترل دسترسی، و موانع ضد انفجار.
________________________________________
۲. تامین ایمنی و مدیریت بحران
‌    تدوین و تمرین برنامه‌های اضطراری: تهیه سناریوهای مختلف حمله و واکنش‌های سریع در برابر آن‌ها.
•    آموزش کارکنان: آموزش‌های لازم در زمینه پناه‌گیری، اطفاء حریق، ایمنی شیمیایی و تخلیه اضطراری.
•    ایجاد تیم‌های واکنش سریع و شرایط اضطراری (HSE): تیم‌های تخصصی برای مدیریت حوادث احتمالی مانند نشت، آتش‌سوزی و انفجار و خرابکاری.
•    مانیتورینگ لحظه‌ای وضعیت تاسیسات:  نصب سیستم‌های پایش هوشمند جهت تشخیص زودهنگام خطرات.

________________________________________
۳. تامین پشتیبانی و امنیت اطلاعات
•    پشتیبانی انرژی جایگزین: مانند ژنراتورها برای جلوگیری از توقف کامل در صورت قطع برق.
•    ذخیره‌سازی مواد حیاتی در چند نقطه: به‌منظور تداوم تولید یا راه‌اندازی مجدد پس از بحران.
•    امنیت سایبری: محافظت از سیستم‌های کنترل صنعتی (SCADA و DCS) در برابر حملات سایبری.
•    ارتباطات اضطراری مطمئن: حفظ خطوط ارتباطی داخلی و بیرونی از طریق فرکانس‌های اضطراری، ماهواره و سیستم‌های رادیویی.
________________________________________
۴. همکاری با نهادهای نظامی و امنیتی
•    هماهنگی با پدافند هوایی و نیروهای مسلح: برای حفاظت فعال از تاسیسات در برابر تهدیدات هوایی.
•    اطلاع‌رسانی سریع و دقیق: با مراجع ذی‌ربط در مواقع خطر.
•    همکاری با نیروی انتظامی و حضور گشت‌های امنیتی: برای کنترل پیرامون مجموعه و جلوگیری از نفوذ دشمن یا عوامل خرابکار.
________________________________________
۵. تمهیدات فنی و مهندسی خاص:
•    طراحی مسیرهای جایگزین برای خطوط انتقال مواد اولیه و محصولات نیمه اضطراری.
•    نصب شیرهای قطع اضطراری برای خطوط انتقال گاز، نفت و مواد شیمیایی.
•    تجهیز مخازن به سیستم‌های اطفاء حریق خودکار و سنسورهای نشت

نگاهی اجمالی به راهکارهای شرکت‌های بزرگ نفتی

در مقابل حملات غیرمترقبه و جنگ‌ها:
شرکت‌های بزرگ نفتی و پتروشیمی مانند شل (Shell) و آرامکو (Aramco) برای محافظت از زیرساخت‌ها و عملیات خود در برابر حملات غیرمترقبه، جنگ‌ها و تهدیدات امنیتی، از چندین راهکار و استراتژی استفاده می‌کنند. این اقدامات شامل موارد زیر است:
•سیستم‌ حفاظت فیزیکی از جمله مانیتورینگ شبانه‌روزی، سیستم‌های کنترل هوشمند و حصارهای مقاوم  
•مقاوم‌سازی مخازن و خطوط انتقال در مقابل انفجار و حمله‌های تخریبی
•نصب سیستم‌های کشف حریق و انفجار هوشمند، برای محافظت از تجهیزات 
 شرکت‌های نفت نروژ و کانادا:
•نظارت از راه دور و واکنش خودکاربه شکلی که هر خطا یا فعالیت غیرعادی، به صورت سریع به مرکز کنترل ارسال و اقدامات واکنش اضطراری انجام می‌شود
•مدیریت چند لایه امنیت فیزیکی که شامل ترکیبی از دیوارهای مقاوم، تجهیزات ضد حملات و کنترل‌های بیومتریک که در همکاری با نیروهای امنیتی داخلی اجرا می شود. 
•ادغام فناوری‌های سنسورهای دما، حرکت و شیب‌سنجی برای تشخیص فعالیت‌های غیرمجاز.
عربستان سعودی (آرامکو):
•استفاده گسترده از سیستم‌های هوشمند، فناوری‌های تشخیص نفوذ، پهپادهای نظارتی، و کنترل‌های بیومتریک در تاسیسات حساس 
•    نصب سیستم‌های نظارتی مبتنی بر هوش مصنوعی و تحلیل ویدئو برای کنترل محیط.
________________________________________
     در نهایت، حفاظت از صنایع نفت، گاز و پتروشیمی در زمان جنگ نیازمند ترکیبی از اقدامات مهندسی، مدیریتی، پدافند غیرعامل و امنیتی است که به صورت مستمر به‌روزرسانی و تمرین شوند.
نمونه پدافند غیرعامل برای یک مجتمع پتروشیمی فرضی این طرح بر اساس استانداردهای رایج پدافند غیرعامل، تجربه‌های بین‌المللی، و شرایط خاص صنایع پتروشیمی تدوین شده است:
________________________________________
طرح نمونه پدافند غیرعامل مجتمع پتروشیمی فرضی
۱. مشخصات کلی مجتمع
•    نام مجتمع: پتروشیمی ……………..
•    موقعیت جغرافیایی: حاشیه … کشور، نزدیکی ساحل و خطوط انرژی
•    واحدهای فعال: تولید اتیلن، پلی‌اتیلن، متانول، آمونیاک، اسید نیتریک، واحد تامین بخار و برق، انبار مواد خام و محصولات نهایی
________________________________________

۲. اهداف پدافند غیرعامل
•    کاهش آسیب‌پذیری مجتمع در برابر تهدیدات جنگی و تروریستی
•    تداوم تولید، کسب و کار و حفظ چرخه اقتصادی در شرایط بحران
•    حفاظت از دارایی¬های فیزیکی
•    حفظ جان کارکنان و جلوگیری از فاجعه زیست‌محیطی
•    ارتقاء آمادگی در برابر تهدیدات نوین مانند حملات سایبری
________________________________________
۳. اقدامات زیرساختی و مهندسی
الف) پراکندگی و طراحی امن تاسیسات)
•    جداسازی واحدهای با ریسک بالا (مانند آمونیاک و متانول) از سایر واحدها با فاصله امن مطابق استانداردهای مربوطه
•    احداث انبارهای مواد خطرناک با دیواره بتنی تقویت‌شده و سقف گنبدی‌شکل
•    طراحی مسیرهای خروج اضطراری برای کارکنان با دسترسی از تمام نقاط واحد
•    استفاده از سیستم¬های حفاظت در برابر حریق ( پسیو ) 
ب) مخازن و خطوط انتقال
•    دفن خطوط انتقال مواد اولیه و محصولات در عمق ایمن با پوشش مقاوم به انفجار
•    نصب شیرهای خودکار قطع جریان در فواصل مشخص
•    استفاده از مخازن دو‌جداره ضد حریق و نشتی
•    استفاده از سیستم¬های فعال اطفای حریق
________________________________________
۴. ایمنی، اطفاء حریق و واکنش اضطراری
•    نصب سیستم‌های هشدار صوتی، نوری و پیامک اضطراری در سطح مجتمع
•    سیستم اطفای حریق ثابت و اتوماتیک (Foam) و آب در تمام مخازن و تاسیسات حساس
•    ایجاد تیم واکنش سریع با تجهیزات کامل: لباس ضد مواد، دستگاه تنفس، خودرو اطفاء سیار
•    برگزاری مانور سالیانه با شبیه‌سازی حمله هوایی، نشت گاز سمی و آتش‌سوزی گسترده
________________________________________
۵. استتار، اختفا و فریب دشمن
•    رنگ‌آمیزی سقف تاسیسات با رنگ‌های استتاری متناسب با محیط جغرافیایی
•    ایجاد تاسیسات ماکت (Dummy) برای فریب دشمن در فواصل دورتر از مجتمع اصلی
•    استفاده از سامانه دودزا در زمان حمله برای کاهش دید مستقیم هوایی
________________________________________
۶. حفاظت فیزیکی و امنیتی
•    دیوارکشی بتنی به ارتفاع مناسب با سیم خاردار و دوربین مداربسته پیرامون مجتمع
•    ایست‌های نگهبانی در نقاط ورودی با بازرسی سه‌مرحله‌ای
•    نصب حسگرهای حرکتی، تشخیص چهره و رادار پیرامونی
•    استفاده از سامانه¬های مقابله با ریز پرنده¬ها
________________________________________
۷. زیرساخت‌های پشتیبان و پایداری
•    ژنراتورهای برق اضطراری برای ادامه فعالیت واحدهای حیاتی
•    منابع ذخیره آب صنعتی و آتش‌نشانی مستقل
•    سایت پشتیبان ایمن (Backup Site) برای کنترل فرایندهای تولید از راه دور
________________________________________
۸. امنیت سایبری و فناوری اطلاعات
•    ایزوله‌سازی کامل شبکه کنترل صنعتی از اینترنت عمومی و اجرای پروتکل¬های پدافند سایبری در حوزه-های IT/OT
•    استفاده از فایروال‌ها، آنتی‌ویروس صنعتی و سیستم‌های تشخیص نفوذ (IDS)
•    تعریف سطوح دسترسی محدود برای اپراتورها و مدیران با احراز هویت دو مرحله‌ای
________________________________________
۹. ارزیابی و بهبود مستمر
•    ارزیابی ماهیانه آسیب‌پذیری‌ها توسط کمیته پدافند غیرعامل مجتمع
•    بازنگری سالانه برنامه‌ها و اجرای مانورهای تمرینی مختلف
•    ثبت درس‌آموخته‌ها و اشتراک آن با سایر مجتمع‌های پتروشیمی  و پالایشگاهی کشور
________________________________________
پیوست‌ها
•    نقشه نقاط امن و پناهگاه‌های اضطراری
•    دستورالعمل تخلیه فوری و مسیرهای فرار
•    چک‌لیست آماده‌باش بحران برای مدیران و اپراتورها

تمهیداتی که شرکت بریتش پترولیوم در مقابل جنگ و حوادث قهری بکار برده است

شرکت بریتیش پترولیوم (BP) همانند سایر شرکت‌های بزرگ فعال در حوزه نفت و گاز، تمهیدات مختلفی را برای   مواجهه با جنگ‌ها و حوادث قهری اتخاذ کرده است. این تمهیدات معمولاً بر پایه سیاست‌های مدیریت بحران، ریسک‌پذیری، ایمنی، و تضمین پایداری عملیات استوارند. در ادامه، برخی از تمهیدات رایج و معمول این شرکت‌ها در مواجهه با چنین شرایطی آورده شده است:
1.    برنامه‌ریزی اضطراری و مدیریت بحران:
تدوین برنامه‌های جامع برای واکنش سریع و موثر در مواجهه با جنگ‌ها، شورش‌ها، حوادث طبیعی و سایر حوادث قهری. این برنامه‌ها شامل تیم‌های پاسخ اضطراری، مسیرهای تخلیه، و هماهنگی با نهادهای دولتی و امنیتی است.
2.    تنوع جغرافیایی و کاهش ریسک‌های جغرافیایی:
سرمایه‌گذاری در مناطق مختلف جغرافیایی برای کاهش تأثیر یک حادثه در یک منطقه خاص بر کل عملیات شرکت.
3.    پشتوانه‌های مالی و بیمه‌های تخصصی:
بیمه‌گذاری تمام ریسک‌های مربوط به جنگ و حوادث طبیعی و قهری، برای جبران خسارات و کاهش ضررهای مالی.
4.    پایبندی به استانداردهای ایمنی و حفاظت کارکنان:
آموزش و تجهیز کارکنان برای مواجهه با شرایط اضطراری، و رعایت دقیق پروتکل‌های ایمنی در محل‌های کار.
5.    مدیریت روابط با دولت‌ها و نهادهای امنیتی:
همکاری مستمر با دولت‌ها، نهادهای امنیتی و پلیس برای دریافت اطلاعات به‌روز و تدوین راهکارهای مناسب در مواجهه با تهدیدات.
6.    پایداری و کاهش وابستگی به زیرساخت‌های حیاتی:
حفاظت و تقویت زیرساخت‌ها و سیاست‌های پایداری برای اطمینان از ادامه فعالیت‌ها در شرایط بحرانی.
7.    پاسخ‌های سریع و پیام‌رسانی مؤثر:
داشتن سیستم‌های ارتباطی قوی برای اطلاع‌رسانی سریع به کارکنان، شرکا و عموم در صورت وقوع حادثه.
رای شرح کامل تمهیدات شرکت بریتیش پترولیوم (BP) در مواجهه با جنگ‌ها و حوادث قهری، در ادامه هر حوزه را به تفصیل بررسی می‌کنیم:
برنامه‌ریزی اضطراری و مدیریت بحران
BP دارای برنامه‌های جامع مدیریت بحران است که شامل شناسایی تهدیدات، طرح‌های واکنش سریع، و تیم‌های پاسخ اضطراری اختصاصی می‌شود. این برنامه‌ها برای تمامی مناطق فعالیت شرکت تدوین شده و به‌طور منظم تمرین و به‌روزرسانی می‌شوند.
موارد مهم:
•    تعیین مسیرهای ایمن و راه‌های تخلیه کارکنان.
•    برقراری ارتباط‌های اضطراری داخلی و خارجی.
•    آموزش جداول وظایف در شرایط بحرانی.
•    شناسایی مراکز پشتیبانی و امکانات احتیاطی در صورت نیاز.
تنوع جغرافیایی و کاهش ریسک‌های جغرافیایی
BP در مناطق متفاوت فعالیت دارد و این تنوع کمک می‌کند تا در صورت بروز ناامنی یا بحران در یک منطقه، تأثیر آن محدود و کنترل شده باشد.
موارد مهم:
•    مطالعه ریسک‌های جغرافیایی قبل از سرمایه‌گذاری.
•    انتقال بخش‌هایی از عملیات به مناطق امن‌تر در صورت لزوم.
•    طراحی زیرساخت‌های مقاوم در برابر حوادث طبیعی و منازعات.
پشتوانه‌های مالی و بیمه‌های تخصصی
BP ریسک‌های مربوط به جنگ، شورش، و حوادث طبیعی را با بیمه‌های تخصصی پوشش می‌دهد تا در صورت وقوع حادثه، خسارات مالی جبران شود، و بتواند ادامه فعالیت دهد.
موارد مهم:
•    قراردادن بیمه‌نامه‌های چند لایه برای پوشش خسارات جانی، مالی، و زیست‌محیطی.
•    ارتباط مداوم با شرکت‌های بیمه معتبر و به‌روز کردن پوشش‌ها.
مدیریت ایمنی و حفاظت کارکنان
آموزش کارکنان در زمینه واکنش سریع، رعایت پروتکل‌های ایمنی، و تجهیز به تجهیزات حفاظتی در اولویت قرار دارد.
موارد مهم:
•    برگزاری دوره‌های آموزشی منظم.
•    اجرای تمرین‌های مانور در محیط‌های مختلف.
•    تدوین دستورالعمل‌های امنیتی برای حضور در مناطق خاص.
مدیریت روابط با نهادهای دولتی و امنیتی
بریتش پترولیوم( BP) همکاری  نزدیکی با دولت‌ها، نهادهای امنیتی، و نهادهای امنیتی محلی و بین‌المللی دارد تا اطلاعات به‌روز درباره تهدیدات دریافت و بهترین راهکارها اتخاذ شود.
موارد مهم:
•    مشارکت در برنامه‌های امنیت ملی.
•    بهره‌گیری از اطلاعات امنیتی و تجارب محلی.
•    همکاری در پروژه‌های مشترک امنیتی و پاسخ‌گویی در بحران.
پایداری و کاهش وابستگی به زیرساخت‌های حیاتی
شرکت با تقویت زیرساخت‌ها، جایگزین کردن شبکه‌های ارتباطی، و استفاده از فناوری‌های نوین، ایمنی عملیات را تضمین می‌کند.
موارد مهم:
•    ساخت تجهیزات مقاوم در برابر حوادث.
•    استفاده از سیستم‌های پشتیبان و بانک‌های اطلاعاتی مطمئن.
•    توسعه فناوری‌های پشتیبانی از ادامه عملیات در شرایط بحرانی.

پاسخ‌های سریع و پیام‌رسانی مؤثر

سیستم‌های اطلاع‌رسانی سریع و ارتباطات داخلی و خارجی فعال هستند تا در کم‌ترین زمان ممکن، اطلاعات صحیح و کامل به ذی‌نفعان منتقل شود.
موارد مهم:
•    سامانه‌های پیامکی، ایمیل، و تماس تلفنی اضطراری.
•    همراهی و اطلاع‌رسانی به کارکنان، رسانه‌ها و سهامداران.
•    ایجاد گروه‌های مجازی و تماس‌های فوری در بحران‌ها.
شرکت بریتیش پترولیوم (BP)، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفت و گاز جهان، روش‌ها و تمهیداتی را برای مقابله با جنگ‌ها و حوادث قهری (غیرقابل پیش‌بینی و ناگهانی) اتخاذ کرده است. این تمهیدات به منظور حفظ پایداری عملیات، حفاظت از کارکنان، و کاهش خسارات مالی و فنی طراحی شده است.
در ادامه، برخی از این تمهیدات کلیدی ذکر می‌ شوند:
1.    برنامه‌ریزی اضطراری و مدیریت بحران:
تدوین و به‌روزرسانی برنامه‌های مدیریت بحران برای مواجهه سریع و مؤثر با حوادث قهری مانند جنگ، حمله‌های تروریستی، زلزله، و سایر بلایای طبیعی یا انسانی.
تشکیل تیم‌های واکنش سریع و آموزش آن‌ها برای مقابله با وضعیت‌های اضطراری.
2.    امنیت فیزیکی و حفاظتی:
نصب تجهیزات امنیتی پیشرفته در سایت‌های عملیاتی، حمل و نقل و مراکز داده.
همکاری با نهادهای امنیتی و نظامی برای تامین امنیت کارکنان و اموال.
3.    پوشش‌های بیمه‌ای و مالی:
داشتن بیمه‌های جامع برای اموال، نیروها، و عملیات‌های مختلف در مقابل خسارات جنگی و حوادث طبیعی.
برنامه‌ریزی مالی برای جبران خسارات و کاهش اثرات اقتصادی حوادث قهری.

۴.    تنوع در مسیرهای حمل و نقل و منابع:
داشتن مسیرهای جایگزین برای حمل و نقل نفت و گاز در صورت بروز اختلال در مسیرهای اصلی.
تنوع منابع تامین انرژی و مخازن ذخیره‌سازی برای کاهش وابستگی به یک منطقه خاص.   

تکنولوژی و امنیت سایبری:

 بهره‌گیری از فناوری‌های پیشرفته برای حفاظت از داده‌ها و سیستم‌های کنترل عملیاتی در مقابل حملات سایبری.
  قراردادها و همکاری‌های استراتژیک:
عقد قراردادهای همکاری با شرکت‌ها و دولت‌ها برای حمایت در مواقع بحران.
توسعه روابط بین‌المللی برای کمک و حمایت در صورت بروز جنگ یا حوادث قهری.
  سیاست‌های پایداری و مسئولیت اجتماعی:
برنامه‌ریزی برای کمک به جوامع محلی و حمایت از کارکنان در مواقع بحران.
در کل، شرکت بریتیش پترولیوم با تدوین این تمهیدات سعی در کاهش ریسک‌ها و افزایش آمادگی برای مواجهه با حوادث قهری دارد. 
تمهیداتی  که در صورت حمله دشمن  خارجی نظیر بمباران و حمله نظامی ،  شرکت بریتش پترولیوم  ،اندیشیده است
در صورت حمله دشمن و به ویژه در مواردی مانند بمباران و حملات نظامی، شرکت بریتیش پترولیوم (BP) تمهیدات خاصی را برای محافظت از کارکنان، دارایی‌ها، و تداوم عملیات‌ حیاتی اتخاذ کرده است. این تمهیدات در قالب برنامه‌های آمادگی اضطراری، اقدامات پیشگیرانه، و سیاست‌های امنیتی طراحی شده است.
در ادامه برخی از تمهیدات کلیدی که ممکن است این شرکت در چنین شرایطی بکار گیرد، آورده شده است:

 برنامه‌های اضطراری و واکنش سریع

•    توسعه و اجرای برنامه‌های مشخص برای مقابله با حملات نظامی و بمباران.
•    آموزش منظم کارکنان در زمینه‌های امنیت، پناه‌گیری و واکنش سریع.
•    تمرین‌های مکرر برای سنجش کارآیی برنامه‌های اضطراری و به‌روزرسانی مستمر آن‌ها.
2. محافظت فیزیکی و امنیتی سایت‌ها
•    ساخت پناهگاه‌های امن و مقاوم در برابر حملات، با رعایت استانداردهای ایمنی.
•    نصب سیستم‌های امنیتی پیشرفته (بخش‌های ضد انفجار، سیستم‌های هشدار و نظارت تصویری).
•    تخلیه سریع و ایمن کارکنان در صورت تصور تهدید.

پناه‌گیری و امنیت کارکنان

•    تعیین نقاط امن و مسیرهای خروج اضطراری در تمامی سایت‌ها.
•    آموزش کارکنان در زمینه پناه‌گیری سریع، فعالیت‌های اضطراری، و همکاری با نیروهای نظامی و امنیتی.
•    حفظ ارتباط مستمر با مراجع دولتی و نیروهای امنیتی برای دریافت اطلاعات به‌روز و هماهنگی اقدامات. 

پوشش‌های بیمه‌ای و مالی

•    داشتن بیمه‌های خاص برای محافظت از اموال و دارایی‌ها در مقابل خسارات ناشی از بمباران و حملات نظامی.
•    برنامه‌ریزی مالی برای جبران خسارت‌های احتمالی.

انعطاف‌پذیری در عملیات و پایداری

•    داشتن برنامه‌های جایگزین برای ادامه عملیات در مکان‌های مختلف (مدیریت بحران بر اساس مکان‌های مقاوم و یا امن‌تر).
•    ذخیره‌سازی مواد اولیه و نفت در مخازن امن و مخازن ذخیره‌سازی در منطقه‌های امن.

هماهنگی با نیروهای نظامی و دولتی

•    همکاری و هماهنگی نزدیک با نهادهای امنیتی و نظامی برای دریافت هشدارهای اولیه و کمک‌های لازم.
•    همکاری برای پوشش و حفاظت از خطوط انتقال و مخازن حیاتی.

مدیریت ارتباطات و اطلاع‌رسانی

•    اطلاع‌رسانی سریع به کارکنان در مورد وضعیت و اقدامات اضطراری.
•    حفظ ارتباط دائم با خانواده‌های کارکنان و ذینفعان.
در مجموع، شرکت BP قصد دارد تا با ترکیبی از برنامه‌های پیشگیرانه، آموزش کارکنان، امکانات فنی و امنیتی، و همکاری‌های استراتژیک، حداکثر محافظت و ادامه‌پذیری عملیات‌ها را در برابر حملات دشمن، از جمله بمباران، تضمین کند.
نمونه هایی که شرکت بریتش پترولیوم در طول تاریخ مورد حمله قرار گرفته است
 شرکت بریتیش پترولیوم (BP) چندین بار در معرض حملات و تهدیدات قرار گرفته است، هرچند موارد مستقیم و شدید آن کمتر گزارش شده است. یکی از موارد مهم مربوط به شرایط امنیتی و حملات در مناطقی است که شرکت فعالیت‌های نفتی دارد، و یا در زمان‌هایی که زیرساخت‌ها و تاسیسات این شرکت هدف تهدیدهای مختلف قرار گرفته‌اند.

نمونه‌های تاریخی و واقعیت‌های مرتبط:
1.    حملات و تهدیدات در مناطق جنگ‌زده و پرتنش:
در برخی مناطق نظیر خاورمیانه یا آفریقا، شرکت‌های نفتی، از جمله BP، با تهدیدهای امنیتی و حملات تروریستی مواجه شده‌اند. مثلا، در دوران جنگ‌ها و ناآرامی‌ها، تاسیسات نفتی در معرض خطر قرار می‌گرفتند. یکی از نمونه‌ها مربوط به جنگ عراق و فعالیت‌های تروریستی در آن منطقه است، هرچند درباره حمله مستقیم و مشخص به تاسیسات BP مستند و گزارش های رسمی خاصی موجود نیست.
2.    حملات سایبری:
در سال‌های اخیر، شرکت‌های بزرگ نفتی، از جمله BP، با حملات سایبری روبه‌رو شده‌اند. حملاتی مانند نرم‌افزارهای مخرب و حملات هکری، از جمله مواردی است که در مقاطع مختلف گزارش شده است اما این گونه حملات معمولاً از نوع سایبری و دیجیتال بوده و با بمباران‌های نظامی تفاوت دارند.
3.    تهدیدها و حملات در مناطق پرنشیب و ناامن:
در سال‌های گذشته، برخی گزارش‌ها حاکی از تهدید و حملاتی بوده است که بر سر راه فعالیت‌های نفت و گاز در مناطق ناآرام صورت گرفته است. مثال‌هایی مانند حملات به خطوط لوله یا پتروشیمی‌ها در کشورهای آفریقایی و خاورمیانه، که ممکن است در آن شرکت‌های نفتی نقش داشته باشند، اما در مورد BP مستند فرهنگی دقیق نیست.
شرکت بریتیش پترولیوم (BP) برای مقابله با تهدیدات و حملات در مناطقی مانند عراق، استراتژی‌ها و راهکارهای متعددی را اتخاذ کرده است. این راهکارها عموماً بر مبنای بهترین شیوه‌های امنیتی بین‌المللی، مدیریت ریسک، و حفاظت از کارکنان و زیرساخت‌ها طراحی شده است. در ادامه، چند راهکار کلیدی و مشخص که BP و دیگر شرکت‌های بزرگ نفتی در مقابل تهدیدهای امنیتی در عراق به کار گرفته‌اند، آورده شده است:

  راهکارهای عملیاتی و استراتژیک در قبال حملات و تهدیدات خارجی در جنگ عراق

-استفاده از نیروهای امنیتی محلی و بین‌المللی
•    اُتاق‌های امنیتی خصوصی: BP در مناطق ناامن غالباً از شرکت‌های امنیتی خصوصی بین‌المللی مانند اورینت (Aegis) و Global Risks برای حفاظت از تاسیسات و کارکنان خود استفاده می‌کند.
•    همکاری با نیروهای نظامی و امنیتی دولت عراق: برای دریافت حفاظت و امنیت بیشتر در برابر حملات تروریستی و شورشیان، همکاری‌های نزدیک و دریافت مجوزهای امنیتی انجام می‌دهد.
– پیاده‌سازی برنامه‌های امن‌سازی فیزیکی
•    احاطه و حصارهای امنیتی: نصب موانع فیزیکی، دیوارهای برقی، و سیستم‌های کنترل دسترسی پیشرفته اطراف تاسیسات.
•    نصب سیستم‌های نظارتی و دوربین‌های مداربسته (CCTV): برای مانیتورینگ شبانه‌روزی و جلوگیری از حملات قبل از وقوع.
ق    سیستم‌های هشدار و آگاهی سریع: برای اطلاع‌رسانی به کارکنان در صورت تهدید قریب‌الوقوع.
-اقدامات امنیتی عملیاتی و آموزش کارکنان
•    آموزش امنیتی منظم: بر روی رفتارهای اضطراری، خروج اضطراری، و تشخیص تهدیدها برای کارکنان و تیم‌های امنیتی.
•    برنامه‌های واکنش سریع: تیم‌های آماده‌باش، تجهیزات پزشکی و نجات، و تمرین‌های امنیتی دوره‌ای.
-مکان‌یابی و ساخت تاسیسات در مکان‌های امن‌تر
•    انتخاب سایت‌های مقاوم‌تر و کم‌خطرتر برای اجرای فعالیت‌های حساس و کاهش دسترسی مهاجمان به تجهیزات حیاتی.
-استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمند
و    مدیریت داده‌های امنیتی در زمان واقعی: با بهره‌گیری از سیستم‌های تحلیل و پایش شبانه‌روزی.
•    حفاظت دیجیتال و سایبری: مقابله با حملات سایبری که ممکن است به زیرساخت‌های فناوری شرکت وارد شود.

-برنامه‌های بحران و اضطراری
•    تدوین و تمرین برنامه‌های اضطراری برای وضعیت‌های بحرانی، از جمله حملات تروریستی، انفجارها، و خطرات دیگر.
•    همکاری با نهادهای بین‌المللی و سازمان‌های امداد در صورت وقوع بحران.
نمونه‌های عملی و گزارش‌های اسناد:
برخی گزارش‌های رسانه‌ای و منابع امنیتی حاکی است که BP در مناطق عراق، علاوه بر روش‌های فوق، کلاً عملیات‌های حفاظت فیزیکی، استفاده از نیروهای امنیتی منطقه‌ای، و امکانات حفاظتی پیشرفته را در مناطق حساس و نفت‌خیز اجرا کرده است.
________________________________________

جمع‌بندی:

در مجموع، راهکارهای BP در عراق شامل ترکیبی از اقدامات فیزیکی، فناوری، آموزش، همکاری‌های امنیتی، و برنامه‌های اضطراری است که هدف آن کاهش خطر و حفاظت حداکثری از کارکنان و تاسیسات است.
برخی منابع و ماخذ:
Guidelines for Critical Infrastructure Security – CISA اداره امنیت زیرساخت‌های حیاتی آمریکا)
https://www.cisa.gov/publication/critical-infrastructure-guidance
Petroleum Security Management – International Association of Oil & Gas Producers (IOGP)
https://www.iogp.org

Guidelines for Emergency Preparedness and Response in Oil & Gas – IMO
https://www.imo.org/en/OurWork/Safety/Pages/Emergency-Response.aspx
Security and Emergency Preparedness in the Oil & Gas Industry – DHS
https://www.dhs.gov

کتاب “Oil and Gas Security” by David K. L. Wong

https://www.amazon.com 
NATO – Security of Critical Infrastructure
https://www.nato.int/cps/en/natohq/topics_80849.htm
ISO 31000:2018 – مدیریت ریسک-۷
International Organization for Standardization. (2018). ISO 31000:2018 Risk Management  Guidelines.
لینک: https://www.iso.org/standard/65694.html-
Guidelines for Emergency Preparedness and Response in the Oil and Gas 
Industry – International Maritime Organization (IMO)
IMO. (2014). Guidelines for Emergency Response in the Oil and Gas Industry.
: https://www.imo.org 
Critical Infrastructure Security and Resilience – U.S. Department of Homeland Security (CISA)
U.S. DHS. (2016). Critical Infrastructure Security and Resilience.
لینک: https://www.cisa.gov/publication/critical-infrastructure-guidance
“Oil and Gas Security” by David K. L. Wong (کتاب)
Wong, D. K. L. (2015). Oil and Gas Security. CRC Press, Taylor & Francis Group.
 https://www.amazon.com 
IOGP (International Association of Oil & Gas Producers).
: https://www.iogp.org

•    Oil & Gas Journalمرجع خبری و تحلیلی در حوزه فناوری‌های نفت و گاز
•    https://www.ogj.com/                                                                            
•    International Society for Optics and Photonics (SPIE): پیشرفته‌ترین فناوری‌های تصویربرداری و تحلیل ویدئو.
•    Security Magazine: اطلاعات و فناوری‌های نوین در حوزه امنیت فیزیکی.
•    https://securitymagazine.com/
•    IEEE Xplore Digital Library: مقالات تخصصی درباره تحلیل تصویر، ای ال و امنیت.
•    https://ieeexplore.ieee.org/
•    NIST (National Institute of Standards and Technology): راهنماهای بیومتریک و فناوری‌های کنترل هویت
•    https://www.nist.gov/

یادداشت