افت فشار در پارس جنوبی؛ وقت بازنگری در سیاست انرژی است

جهان صنعت نیوز، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی رسمی، حجم تلفات انرژی در کشور را حدود ۲۳ درصد از کل عرضه انرژی اولیه اعلام کرده که در سال ۱۳۹۹ معادل ۴۹۴ میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است. با در نظر گرفتن قیمت جهانی هر بشکه نفت حدود ۷۵ دلار، ارزش این اتلاف انرژی به بیش از ۳۷ میلیارد دلار در سال می‌رسد؛ رقمی قابل‌توجه که تقریباً ۸ برابر کل بودجه عمرانی مصوب کشور در همان سال است.

به گفته مهدی هاشم‌زاده، کارشناس انرژی، اگر تنها ۱۵ درصد از این تلفات کنترل و بهینه‌سازی شود، امکان آزادسازی منابعی معادل ۵.۵ میلیارد دلار در سال فراهم خواهد شد. این میزان، معادل سرمایه موردنیاز برای آغاز اجرای طرح فشارافزایی در پارس جنوبی و نیز احیای ظرفیت‌های غیرفعال تولید نفت کشور است.

هاشم‌زاده با اشاره به افت فشار در میادین گازی، به‌ویژه پارس جنوبی، معتقد است: تأخیر در اجرای پروژه‌های نگهداشت و افزایش تولید، تبعات جبران‌ناپذیری دارد. به جای تکیه صرف بر منابع ارزی یا فاینانس خارجی، می‌توان از محل بهینه‌سازی مصرف انرژی، منابع داخلی پایداری ایجاد کرد.

وی همچنین تأکید می‌کند که بخش بزرگی از تلفات انرژی در فرآیند‌های تولید، تبدیل، انتقال و توزیع رخ می‌دهد. برای مثال، راندمان نیروگاه‌های حرارتی ایران به‌طور میانگین حدود ۳۸ درصد است، در حالی که در کشور‌های پیشرفته این عدد به بالای ۵۰ درصد می‌رسد. همچنین، ناترازی موجود در شبکه گازرسانی و برق نیز باعث اتلاف گسترده انرژی شده است.

این کارشناس انرژی، اولویت‌های صرفه‌جویی را در سه بخش نیروگاه‌ها، صنعت و ساختمان معرفی می‌کند و معتقد است که با ابزار‌هایی مانند قیمت‌گذاری پلکانی انرژی، استانداردسازی مصرف و مشوق‌های بهره‌وری می‌توان به‌سرعت به نتایج ملموس رسید. به گفته او، حتی بدون سرمایه‌گذاری‌های سنگین ارزی، صرفاً با اصلاح رفتار مصرف‌کننده و کاهش تلفات، منابعی آزاد می‌شود که می‌تواند توسعه نفت و گاز را از بن‌بست خارج کند. در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نیز بر همین موضوع تأکید شده و آمده است:تلفات انرژی در کشور، فرصت مغفول‌مانده‌ای است که می‌تواند به پشتوانه‌ای مالی برای پروژه‌های توسعه‌ای در حوزه انرژی تبدیل شود.

در سال‌هایی که فروش نفت و جذب سرمایه خارجی با چالش‌های جدی روبه‌روست، راهکار صرفه‌جویی انرژی نه‌تنها کم‌هزینه‌تر، بلکه سریع‌تر و پایدارتر است. به نظر می‌رسد بازنگری در سیاست‌های انرژی و تمرکز بر کاهش تلفات، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر برای آینده اقتصاد انرژی ایران باشد.

منبع: برنا

نفت و پتروشیمی