می‌توان بدون ضامن وام گرفت؟ ؛ چطور راحت‌تر وام بگیریم؟
با دشوار شدن شرایط دریافت وام از بانک‌ها، دو مسیر اصلی شامل سپرده‌گذاری بلندمدت یا بازار غیررسمی وام فعال شده‌اند.
جهان صنعت نیوز، در حال حاضر، گرفتن وام از نظام بانکی ایران برای بسیاری از اقشار جامعه به یک فرآیند دشوار و طاقت‌فرسا تبدیل شده است. فرآیندهای بوروکراتیک پیچیده، سخت‌گیری در اعتبارسنجی، الزام به ارائه وثایق سنگین و محدودیت منابع مالی، همگی عواملی هستند که دسترسی آسان به وام‌های خرد را برای بسیاری ناممکن کرده‌اند.
ظهور لندتک‌ها در پاسخ به ناتوانی سیستم بانکی
در چنین فضایی، پلتفرم‌های مالی نوین موسوم به «لندتک» وارد عمل شده‌اند. این اپلیکیشن‌ها و شرکت‌ها، با بهره‌گیری از اعتبارسنجی‌های دیجیتال مبتنی بر داده‌های رفتاری کاربران، موفق شده‌اند بخشی از نیاز بازار را از طریق ارائه تسهیلات خرید اقساطی کالا پوشش دهند.
اگرچه سود بازپرداخت این وام‌ها معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است—نرخی به مراتب بالاتر از بانک‌ها—اما به دلیل سهولت دسترسی و حذف بسیاری از مراحل سخت‌گیرانه بانک‌ها، استقبال عمومی از آن‌ها بالا بوده است. در مقابل، بانک‌ها وام‌های خرد را با سود ۲۰ تا ۳۰ درصد ارائه می‌دهند اما دریافت آن به ندرت امکان‌پذیر است.
مسیرهای رایج برای گرفتن وام از بانک‌ها
۱. وام مبتنی بر سپرده‌گذاری:
در این روش، متقاضی باید ابتدا مبلغی را به عنوان سپرده نزد بانک مسدود کند. با افزایش مدت زمان سپرده‌گذاری، فرد امتیاز لازم برای دریافت وام را کسب می‌کند. اما مبلغ این سپرده‌ها اغلب از توان بسیاری از مردم خارج است. در برخی بانک‌ها برای وام ۵۰ میلیون تومانی، تا ۴۰۰ یا ۶۰۰ میلیون تومان سپرده نیاز است.
۲. خرید وام از بازار غیررسمی:
در واکنش به موانع رسمی، برخی افراد با خرید امتیاز وام‌هایی مانند وام ازدواج یا جانبازی، به‌صورت غیررسمی اقدام به دریافت تسهیلات می‌کنند. این بازار نیز نرخ سود بالایی دارد و در مواردی به بیش از ۴۰ درصد می‌رسد، اما به دلیل نیاز فوری مردم به منابع مالی، همچنان پرمشتری است.
وام کالایی؛ میان‌بر تازه اعتباری
پلتفرم‌های لندتک عمدتاً بر وام‌های کالایی تمرکز دارند. کاربران می‌توانند با ارائه حداقل مدارک یا تنها با اعتبارسنجی دیجیتال، اقدام به خرید اقساطی کالا کنند. برخی از این پلتفرم‌ها حتی امکان خرید طلای قسطی را نیز فراهم کرده‌اند. کاربران با فروش این طلا در بازار، در عمل به وجه نقد دست می‌یابند. اگرچه این شرکت‌ها تاکنون از ارائه وام نقدی مستقیم خودداری کرده‌اند، اما نقش مکملی برای نظام بانکی ایفا می‌کنند.
چرا بانک‌ها همچنان نقش کلیدی دارند؟
با وجود موفقیت لندتک‌ها، بانک‌ها به دلیل در اختیار داشتن منابع مالی کلان، شبکه‌های گسترده شعب، و اعتماد عمومی، همچنان بازیگر اصلی در بازار مالی باقی مانده‌اند. در بحران‌های مالی، این بانک‌ها هستند که می‌توانند با پشتیبانی نظارتی و سرمایه‌ای، ثبات اقتصادی را حفظ کنند.
لزوم بازنگری سیاست‌های اعطای وام خرد
کارشناسان اقتصادی بر این باورند که سیاست‌گذاران پولی باید رویکرد خود در اعطای وام‌های خرد را اصلاح کنند. ساده‌سازی اعتبارسنجی، کاهش زمان رسیدگی به درخواست‌ها، و تنوع‌بخشی در وثایق می‌تواند دسترسی اقشار مختلف جامعه را به تسهیلات تسهیل کند.
مثال واضح این ضرورت، زنان خانه‌دار و دانشجویانی هستند که به‌رغم نقش اقتصادی مؤثر، به دلیل نداشتن درآمد رسمی یا سابقه اعتباری، از دریافت وام محروم می‌شوند. در حالی‌که تسهیلات خرد می‌تواند ابزاری مهم برای توانمندسازی این گروه‌ها باشد.
به همین دلیل، آینده بازار وام در ایران نه در رقابت بین بانک‌ها و لندتک‌ها، بلکه در همکاری و هم‌افزایی این دو نهاد رقم خواهد خورد؛ ترکیبی که می‌تواند دسترسی عادلانه و سریع به منابع مالی را برای تمامی اقشار جامعه فراهم کند.
منبع دنیای اقتصاد
بانک و بیمهلینک کوتاه :