کاهش میانگین نمرات نهایی؛ زنگ هشدار برای نظام آموزشی کشور
میانگین نمرات امتحانات نهایی دانش‌آموزان کشور به طور چشمگیری کاهش یافته و به عدد ۱۰.۹۸ رسیده است؛ موضوعی که نگرانی‌های جدی درباره کیفیت آموزش در مدارس دولتی و آینده تحصیلی دانش‌آموزان را به دنبال داشته است.
سارا پوردلجو – جهان صنعت نیوز: روزگاری، سطح سواد و دانش جوانان ایرانی زبان‌زد عام و خاص بود. دلیل آن را می‌توان در یک جمله خلاصه کرد: سطح علمی بالا، تدریس درست و مناسب در مدارس و پایه قوی دانش‌آموزان. اکنون خبرها حاکی از افت شدید میانگین معدل دانش‌آموزان کشور در امتحانات نهایی و رسیدن میانگین معدل پایه دوازدهم به عدد فاجعه‌بار ۱۰.۹۸ است که نگرانی‌هایی را نسبت به وضعیت و کیفیت آموزش ارائه‌شده در مدارس کشور به همراه داشته و عملکرد وزارت آموزش و پرورش را زیر سوال برده است. میانگین پایین تحصیلی یعنی دانش‌آموزان مهارت‌ها و دانش لازم را به خوبی کسب نکرده‌اند، که این موضوع در درازمدت منجر به کاهش کیفیت نیروی انسانی در جامعه می‌شود. مسئله‌ای که همین حالا هم به یک بحران بدل شده است و کمبود نیروی متخصص به یک چالش بزرگ برای بسیاری از صنایع تبدیل شده است. برهمین اساس، گفتگویی با سیاوش محب از دبیران برتر کنکور و مدارس داشتیم.
نگاهی به دلایل کاهش میانگین نمرات در امتحانات نهایی
کاهش میانگین نمرات در امتحانات نهایی را می‌توان از چند زاویه بررسی کرد. نخست باید گفت که میانگین نمرات در امتحانات نهایی، هیچ‌گاه بسیار بالا نبوده است. در گذشته، سطح سؤالات با وضعیت فعلی تفاوت داشت. سؤال‌ها اغلب تکراری و مشابه نمونه‌های سال‌های قبل بودند. اگر دانش‌آموز دو سال اخیر را تمرین و حتی حفظ می‌کرد، به احتمال زیاد نمره‌ای بالاتر از ۱۵ کسب می‌کرد. با کمی تلاش بیشتر، رسیدن به نمره‌های ۱۸ یا ۱۹ نیز دور از دسترس نبود.
عامل دوم، نبود امید به آینده علمی در کشور است. در گذشته، بخش قابل‌توجهی از افراد موفق از مسیر دانشگاهی و آکادمیک به موفقیت می‌رسیدند اما اکنون بسیاری از افراد موفق با درآمدهای بالا، خارج از سیستم دانشگاهی رشد کرده‌اند. حتی آن دسته از افرادی که از مسیر آکادمیک به بازار کار وارد شده‌اند، معمولاً کسانی بوده‌اند که توانسته‌اند قوانین و نیازهای بازار را یاد بگیرند، علم خود را در آن به‌کار بگیرند و مهارت‌های نرم مانند فروش، تبلیغات و ارتباط‌گیری را بیاموزند. در نتیجه، چشم‌انداز آینده برای بسیاری از دانش‌آموزان چندان روشن نیست و این باعث کاهش انگیزه آنان برای تلاش می‌شود.
افت سطح آموزش در مدارس دولتی؛ چالش بزرگ نظام آموزشی
از سوی دیگر، سطح آموزش عمومی، به‌ویژه در مدارس دولتی، کاهش یافته است. هرچند هنوز دبیران توانمند در این مدارس وجود دارند، اما بخش عمده دبیران باتجربه ترجیح می‌دهند به‌صورت خصوصی یا مستقل فعالیت کنند تا درگیر محدودیت‌ها و قوانین سخت مدارس دولتی نباشند. روند جذب دبیر از طریق آزمون‌های دانشگاه فرهنگیان نیز تا حدی دچار افت کیفی شده است. بسیاری از افراد مستعد، آینده روشنی برای خود به‌عنوان یک دبیر رسمی آموزش و پرورش نمی‌بینند، چرا که درآمد دبیران، در مقایسه با تعداد محدود دبیران کنکور با درآمد بالا، بسیار کمتر است. این موضوع موجب شده طی سال‌های اخیر، درصد کمتری از افراد توانمند وارد سیستم آموزش رسمی شوند و در نتیجه سطح عمومی تدریس پایین بیاید.
همچنین، به دلیل موفقیت‌نداشتن بخش زیادی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در بازار کار، حتی برخی دبیران به دانش‌آموزان خود توصیه می‌کنند که «درس خواندن درآمدزا نیست» و بهتر است به‌سراغ کار بروند. ناگفته نماند که عده‌ای نیز، این افت تحصیلی را ناشی از آنلاین بودن مدارس در برخی روزهای سال می‌دانند که باید گفت این موضوع تأثیری ندارد و سطح آموزش آنلاین با حضوری تفاوت محسوسی ندارد.
در نهایت، افت محسوس میانگین نمرات امتحانات نهایی، نشانه‌ای روشن از چالش‌های عمیق‌تر در نظام آموزش و پرورش کشور است. رفع این مشکلات تنها با بازنگری در ساختار آموزش، ارتقاء کیفیت تدریس، و ایجاد چشم‌اندازی روشن و انگیزه‌بخش برای دانش‌آموزان ممکن خواهد بود. بدون توجه جدی به این مسائل، نه تنها کیفیت آموزش بلکه آینده علمی و اقتصادی کشور نیز در معرض خطر قرار خواهد گرفت. بنابراین، ضروری است همه ذی‌نفعان از دولت و مسئولان آموزش و پرورش گرفته تا معلمان، والدین و خود دانش‌آموزان، با همکاری و اراده‌ای جدی گام‌هایی عملی و موثر برای بهبود شرایط بردارند و مسیر پیشرفت نسل آینده را هموار سازند.
در پایان می‌توان گفت که دو عامل اصلی کاهش میانگین نمرات عبارت‌اند از:
۱. افزایش سطح دشواری سؤالات و حذف تکرارهای گذشته، هرچند همچنان محتوای آن‌ها عین متن کتاب درسی است.
۲. نبود چشم‌انداز روشن برای آینده شغلی و علمی دانش‌آموزان، که باعث کاهش انگیزه آنان برای مطالعه می‌شود و در نتیجه برخی ترجیح می‌دهند به‌سراغ کار بروند.
در نهایت، کاهش میانگین نمرات در امتحانات نهایی تنها یک نشانه نیست، بلکه هشدار جدی نسبت به مشکلات ساختاری و انگیزشی در نظام آموزش کشور است. برای حفظ و ارتقاء سطح علمی نسل آینده، لازم است همه ارکان آموزش و پرورش با همکاری یکدیگر، مسیر اصلاحات عمیق و هدفمند را در پیش گیرند. تنها با بازتعریف اهداف آموزشی، حمایت از معلمان توانمند و ایجاد چشم‌اندازی روشن و امیدبخش برای دانش‌آموزان می‌توان به بهبود کیفیت آموزش و تضمین آینده علمی و اقتصادی کشور امیدوار بود.
اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیدهلینک کوتاه :