اگر توافق نشود، چه آینده‌ای در انتظار ایران است؟
دکتر محمود سریع‌القلم در تحلیلی درباره آینده روابط ایران و آمریکا، سه سناریوی محتمل را ترسیم کرده که هر یک پیامدهای اقتصادی، امنیتی و سیاسی متفاوتی برای کشور در پی خواهد داشت.
جهان صنعت نیوز، دکتر محمود سریع‌القلم، استاد روابط بین‌الملل، در تحلیلی سه سناریوی احتمالی برای آینده روابط ایران و آمریکا را ترسیم کرده که بر اساس آن‌ها، چشم‌انداز اقتصادی و سیاسی کشور به‌شدت تحت تأثیر نوع تعامل با غرب قرار خواهد گرفت.
سناریوی اول: توافق هسته‌ای و کاهش تنش‌ها
در سناریوی نخست، فرض بر این است که توافق هسته‌ای میان ایران و آمریکا و اروپا حاصل شود. در این شرایط، مکانیسم ماشه (اسنپ‌بک) فعال نمی‌شود و خطر درگیری نظامی کاهش می‌یابد. منابع مالی مسدودشده به‌صورت تدریجی آزاد خواهد شد، اما شرکت‌های بین‌المللی حوزه انرژی همچنان وارد بازار ایران نمی‌شوند. نرخ ارز بین ۶۵ تا ۷۰ هزار تومان نوسان می‌کند و بخشی از کسری بودجه دولت جبران می‌شود. همچنین ایران به FATF می‌پیوندد، هرچند اجرای کامل آن سال‌ها به طول خواهد انجامید. رشد اقتصادی کشور نیز در محدوده ۲ تا ۲.۵ درصد پیش‌بینی شده است. با این حال، دکتر سریع‌القلم احتمال تحقق این سناریو را بسیار ضعیف ارزیابی می‌کند.
سناریوی دوم: شکست توافق و افزایش تهدیدها
در این سناریو، توافقی حاصل نمی‌شود و در نتیجه مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. این وضعیت با افزایش احتمال حمله به ایران، اعمال فشار حداکثری و محدودتر شدن منابع مالی همراه خواهد بود. اگر آمریکا و چین به توافق تجاری برسند، فروش نفت ایران کاهش خواهد یافت. قیمت ارز روند صعودی به خود می‌گیرد، تورم افزایش می‌یابد و دامنه اعتراضات گسترش خواهد یافت.
سناریوی سوم: بلاتکلیفی مذاکرات و افزایش فشارها
سناریوی سوم حالتی را توصیف می‌کند که در آن توافقی حاصل نمی‌شود، اما مذاکرات ادامه دارد. در این وضعیت، مکانیسم ماشه فعال نمی‌شود، اما همچنان خطر حمله نظامی وجود دارد. اقتصاد در وضعیت انتظار و بلاتکلیفی قرار می‌گیرد، تمایل به سرمایه‌گذاری کاهش می‌یابد، تقاضا برای دلار افزایش می‌یابد و تحریم‌ها به‌مرور شدت می‌گیرند. اگر آمریکا و چین به توافق برسند، فروش نفت ایران محدودتر خواهد شد. همچنین حملات سایبری و اقتصادی اسرائیل، به‌ویژه در حوزه رمزارزها، تشدید خواهد شد. در چنین شرایطی، نارضایتی اجتماعی نیز افزایش می‌یابد.
احتمال تحقق کدام سناریو بیشتر است؟
سریع‌القلم در پایان تأکید می‌کند که در صورت عدم تغییر رویکرد سیاسی، احتمال وقوع سناریوهای دوم و سوم بیشتر خواهد بود. او معتقد است که تنها با تحول در سیاست‌های کلان کشور می‌توان به سمت سناریوی نخست حرکت کرد. منبع دنیای اقتصاد
سیاسیلینک کوتاه :