از خرید و فروش خانه تا طلا؛ مالیات‌های جدید در راه است

جهان صنعت نیوز، قانون تازه مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی با هدف کنترل جریان‌های مالی غیرشفاف و مقابله با معاملات غیرمولد به مرحله اجرا درآمده است. این قانون تمامی بخش‌های پرریسک اقتصاد از جمله خودرو، مسکن، سکه و ارز را تحت پوشش قرار می‌دهد و با ایجاد تفکیک میان اشخاص تجاری و غیرتجاری، چارچوب دقیق مالیاتی تعیین کرده است.

اشخاص تجاری و غیرتجاری چه کسانی هستند؟

اشخاص تجاری شامل: اشخاص حقیقی مشمول فصل دوم و چهارم از باب سوم قانون مالیات‌های مستقیم، اشخاص مشمول ماده ۷۷، همه اشخاص حقوقی ایرانی اعم از انتفاعی یا غیرانتفاعی و همچنین اشخاص حقوقی خارجی دارای شعبه یا نمایندگی در ایران.

اشخاص غیرتجاری شامل: تمامی افراد دارای شماره ملی یا اتباع خارجی با شماره فراگیر؛ حتی ساکنان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی. این افراد در صورت ثبت‌نام و فعالیت اقتصادی، به‌عنوان شخص تجاری شناخته خواهند شد.

حساب‌ها و کارپوشه‌ها

طبق قانون، هر شخص تجاری تنها یک کارپوشه تجاری یکتا خواهد داشت و تمامی حساب‌های ریالی و ارزی او تجاری محسوب می‌شوند. در مقابل، حساب‌های اشخاص غیرتجاری به‌طور پیش‌فرض غیرتجاری است مگر خلاف آن اعلام شود.

الزامات بانکی و سامانه‌ای

بانک مرکزی موظف است ظرف یک سال به تمام تراکنش‌های بانکی شناسه یکتا اختصاص دهد. همچنین بانک‌ها و مؤسسات مالی باید حداکثر ظرف ۱۰ روز پس از پایان هر ماه، اطلاعات تراکنش‌ها را به پایگاه جامع داده‌ها ارسال کنند. از این پس، هرگونه پرداخت با کارتخوان یا درگاه اینترنتی فقط در صورت اتصال به حساب تجاری و داشتن شناسه یکتا امکان‌پذیر است.

مشمولان و جرایم مالیاتی

اشخاص تجاری مکلفند حداکثر ظرف ۲۰ ماه از اجرای قانون، تمام وجوه غیرمرتبط با فروش کالا و خدمات را در سامانه مؤدیان ثبت کنند. عدم ثبت، جریمه‌ای معادل ۱۰ درصد کل وجوه را به دنبال دارد. برای اشخاص غیرتجاری، در صورتی که واریزی‌های حساب از نصاب تعیین‌شده عبور کند، به‌عنوان درآمد مشمول مالیات (ماده ۹۳) محاسبه می‌شود. وزارت اقتصاد موظف است نصاب‌ها را به نحوی تنظیم کند که حداکثر نیم درصد افراد مشمول شوند.

زمان‌بندی و تخفیف‌ها

تاریخ تعلق مالیات روز صدور صورتحساب الکترونیکی است و آخرین مهلت صدور تا پایان اردیبهشت سال بعد تعیین شده است. پرداخت زودتر از موعد، تخفیف ۲/۵ درصدی به‌ازای هر ماه دارد و در صورت تأخیر، همین میزان به‌عنوان جریمه محاسبه خواهد شد.

معافیت‌ها

قانون برای برخی موارد مانند وجوهات شرعی یا حساب‌های تنخواه‌گردان اشخاص تجاری معافیت در نظر گرفته است. همچنین تراکنش‌های کمتر از ۳۰ میلیارد ریال برای اشخاص غیرتجاری تا پیش از استقرار کامل سامانه، مشمول مالیات نخواهد شد مگر خلاف آن ثابت شود.

هدف اصلی قانون

این چارچوب نشان می‌دهد که دولت قصد دارد با شفاف‌سازی تراکنش‌های مالی و اعمال مالیات بر سوداگری، ضمن کنترل بازارهای غیرمولد، عدالت مالیاتی را برقرار کرده و منابع را به سمت فعالیت‌های تولیدی هدایت کند.

اقتصاد کلان