آمریکا در مسیر چین؟ تغییر تاریخی در فلسفه اقتصادی واشنگتن
دولت ترامپ با خرید سهام شرکت‌های استراتژیک و تضمین قیمت برای تولیدات معدنی، الگوی تازه‌ای از «سرمایه‌داری میهن‌پرستانه» را پیش گرفته است.
جهان صنعت نیوز، هفته گذشته تصمیم دولت آمریکا برای خرید ۱۰ درصد سهام شرکت اینتل به ارزش ۸.۹ میلیارد دلار و طرح مشابه برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی مانند لاکهید مارتین خبرساز شد. هاوارد لوتنیک، وزیر بازرگانی و از نزدیکان دونالد ترامپ، این سیاست را دفاع از صنایع استراتژیک خواند و گفت لاکهید به قدری به قراردادهای نظامی وابسته است که «در عمل بازوی دولت» محسوب می‌شود.
ورود دولت به صنایع استراتژیک
پیش از این نیز وزارت دفاع آمریکا ۴۰۰ میلیون دلار برای خرید ۱۵ درصد سهام شرکت MP Materials هزینه کرده بود؛ شرکتی که در حوزه تولید عناصر کمیاب مانند نئودیمیم و پراسئودیمیم فعالیت دارد. دولت علاوه بر سرمایه‌گذاری، برای یک دهه قیمت کف دو برابر نرخ بازار را برای محصولات این شرکت تضمین کرده است؛ اقدامی که عملاً نوعی کنترل قیمتی محسوب می‌شود و می‌تواند به الگویی برای دیگر صنایع بدل شود.
دلیل این چرخش چیست؟
دلیل اصلی چنین سیاستی نگرانی عمیق آمریکا از سلطه چین بر بازار جهانی عناصر کمیاب است؛ جایی که پکن بیش از ۵۵ درصد استخراج و ۷۰ درصد فرآوری را در اختیار دارد. کارشناسان هشدار داده‌اند آمریکا ذخایر بسیار محدودی دارد و ایجاد زنجیره تأمین مستقل بیش از یک دهه زمان خواهد برد.
از نئولیبرالیسم تا مداخله‌گرایی
این تحولات نشان‌دهنده دگرگونی جدی در فلسفه اقتصادی کاخ سفید است. سیاستمدارانی که پیش‌تر به اصول بازار آزاد باور داشتند، امروز از الگوی مداخله مستقیم دولت در اقتصاد دفاع می‌کنند. به اعتقاد تحلیلگران، این همان مدلی است که چین سال‌ها برای تثبیت قدرت اقتصادی خود به کار گرفته است.
اکنون سرمایه‌گذاران باید ارزش‌گذاری دارایی‌های آمریکایی را با نگاه تازه‌ای انجام دهند. احتمال دخالت دولت در انتخاب تأمین‌کنندگان فناوری، سرمایه‌گذاری مستقیم در صنایع بزرگ، محدودیت‌های صادراتی و حتی خرید دارایی‌های خارجی از سوی آمریکا مطرح شده است. این روند برخی را نگران کرده، اما برای دیگران فرصت سودآوری ایجاد کرده است؛ نمونه‌اش جهش چهاربرابری سهام MP Materials پس از حمایت‌های دولتی است.
بازگشت به مسیر چین‌محور؟
دو دهه پیش غربی‌ها امیدوار بودند چین به سمت الگوی آمریکایی حرکت کند؛ اکنون اما شرایط برعکس شده و بسیاری معتقدند ایالات متحده بیش از هر زمان دیگری به مسیر اقتصاد دولتی چین نزدیک شده است. تاریخ‌نگاران آینده احتمالاً این چرخش را یا با طنز روایت خواهند کرد یا با نگرانی از هزینه‌هایش.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :