مافیای واردات کاهش تعرفه واردات تایر را در راستای افت قیمت خواستار شدند

جهان صنعت نیوز:  در واقع متولیان واردات تایر در یک سال گذشته توانستند از فضای التهابات قیمتی و اعتراضات مصرف کنندگانی که نگران توقف چرخ خودروی خود بودند با تاکید بر کاهش قیمت و کنترل بازار برای آزاد سازی ورادات تایر هایی بهره گیری کنند که دولت با اتکا به امکان تولید و تامین نیاز داخلی واردات آن را برای حمایت از تولیدکنندگان متوقف کرده بود . اگرچه که با وجود آزاد سازی واردات و همچنین تخصیص ارز دولتی به این تجار اما با بهانه های مختلف تغییری در قیمت تایر ایجاد نشد . حال کاهش تعرفه نیز ابزار دیگری شده تا واردکنندگان از رانت ایجاد شده بیشترین سود را کسب کنند . موضوعی که به اعتقاد تولیدکنندگان تایر نه تنها کاهش تعرفه تاثیری بر نرخ این محصولات نخواهد گذاشت بلکه اساسا تمرکز دولت برای تامین مواد اولیه و نقدینگی تولید در شرایط کنونی که خودکفایی و داخلی سازی از اولویت های اقتصادی مقاومتی محسوب می شود به مراتب کارسازتر خواهد بود

مثلث چند جانبه تولید، توزیع و واردات اگر به درستی در اقتصاد ترسیم، اصلاح و تعدیل نشود همواره چالش هایی پیش خواهد آمد که قبل از دولت، تولیدکنندگان را متضرر و مصرف کنندگان نهایی را سرگردان می کند. این یک قاعده کلی است و می توان آن را برای دیگر محصولات صنعتی نیز تعریف و بازتعریف کرد؛ با این تفاوت که اگر این موضوع در مورد صنایع و تولیدات استراتژیک و مادر رخ دهد زیرمجموعه های تولیدی و مصرف چنان درگیر می شوند که راهکارهای اصلاحی و تعدیلی دولت در کوتاه مدت چندان موثر نمی شود؛ بلکه باید برنامه تدوینی بلندمدتی برای تعدیل بازار تهیه شود. برنامه ای که به دور از نوسانات ارزی بتواند راه خود را بیابد؛ موضوعی که نظیر آن را در صنعت لاستیک می توان مشاهده کرد در واقع در پی نوسانات ارزی، چالش های تولیدی گریبانگیر صنعتگران را خواهد گرفت و مصرف کننده نهایی نیز با مشکلات عده ای همچون گرانی و یا کمبود مواجه می شود؛ در اینجا نظام توزیع باز هم دچار مشکل خواهد شد و دست دولت تنها به سوی واردات با اهرم کاهش تعرفه یاریگر می شود. حادثه ای ناخوشایند که کام صنعتگر داخلی را تلخ می کند و مصرف کننده نهایی را گرفتار همان چینش نامتوازن افزایش قیمت محصول می سازد؛

به هرترتیب از آنجایی که صنعت تایر صنعتی استراتژیک و مادر است که همه صنایع دیگر به نوعی به واسطه موضوع حمل و نقل با آن مرتبط هستند، باید تمهیدات ویژه ای برای تامین نیازهای این صنعت اندیشیده شود ، در غیر این صورت با بحران مواجه خواهد شد. در معادله پیش آمده صنعت لاستیک، تولیدکنندگان معتقدند که دولت باید از آنها حمایت کند و به جای کاهش تعرفه واردات زمینه تامین نیاز مصرف کننده نهایی را فراهم آورد.

به داد تولیدکننده برسید

مصطفی تنها، سخنگوی انجمن صنعت تایر ایران در گفتگو با جهان صنعت نیوز به ارزیابی این چالش پرداخت؛ وی معتقد است: کاهش تعرفه واردات کمکی به تولیدکننده تایر نمی کند؛ حتی کمکی نیز به بازار مصرف این محصول صنعتی نخواهد کرد؛ این راهکار که باز هم به عنوان تسکین دهنده موقتی مطرح می شود در گذشته نیز کمکی به صنعت نکرده است؛ فقط فرصت های اشتغال را برای بیگانگان فراهم کرده است؛ درحالی که دولت باید براساس اصول اقتصاد مقاومتی از تولیدکننده داخلی حمایت کند؛

تنها معتقد است که کاهش تعرفه واردات لاستیک در گذشته و ارایه ارز دولتی به وارد کنندگان دست و پای تولید کننده داخلی را می بندد؛ از طرفی مصرف کننده نیز نمی تواند محصول ارزان و با کیفیت دریافت کند؛

وی بر این باور است که دولت به جای کمک به وارد کنندگان باید با ارایه و پیگیری طرح های تولیدی از صنعتگران داخلی حمایت کند. اومعتقد است ستاد تنظیم بازار برای رفع مشکلات بازار راهی جز واردات بلد نیست و این رویه سال گذشته در زمینه تامین تایرهای سنگین نیز دیده شد که در نهایت شاهد بودیم تایر از هر نوعی در بازار وارد شد، به طوری که حتی انجمن واردکنندگان تایر نیز به مخالفت با پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردکنندگان پرداخت.

تنها می افزاید: برخی شرکت‌های داخلی برای تولید سالیانه ۳۰۰ هزار حلقه تایر سنگین درخواست ۲۰ میلیون دلار ارز داشتند، اما به آنها اختصاص نیافت، این در حالی است که برای واردات این نوع تایرها ارز ۴۲۰۰ تومانی تخصیص یافت.

تولید داخلی کافی نیست

رامین نورقلی‌پور عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در مقابل معتقد است که ظرفیت تولید داخلی کفاف نیاز لاستیک کشور را نمی‌دهد؛ وی معتقد است که با افزایش تولید می‌توان کمبود واردات را پوشش داد اما تحقق این مهم در گرو افزایش ظرفیت تولید است؛ حجم تولید را نیز نمی‌توان در کوتاه مدت افزایش داد.

نظام توزیع را دریابید

با این حال سیده حمیده زرآبادی عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی معتقد است که نحوه توزیع تایر با کاستی‌هایی روبه رو است؛ چراکه لاستیک تامین شده با ارز دولتی به دست مصرف کننده نهایی نرسیده و موضوعاتی مانند احتکار و.. ایجاد شده است.وی با بیان اینکه تصمیم گیری‌ها در کشور براساس آمار واقعی و شرایط نیست، اظهار کرد: تامین لاستیک موردنیاز بازار از سه طریق صورت می‌گیرد؛ واردات، تولید داخل و قاچاق. حال با کاهش تعرفه واردات، تنها این بخش تحت تاثیر قرار می گیرد.

زرآبادی با بیان اینکه با کاهش تعرفه واردات لاستیک به مشکل تامین تایر بازار تنها از یک بُعد توجه می‌شود، اضافه کرد: تاثیر کاهش تعرفه واردات لاستیک بر بازار موقتی بوده و تنها دو تا سه ماه به تعدیل قیمت‌ها می‌انجامد.

چرا واردکنندگان به دنبال کاهش تعرفه اند؟

لازم به یادآوری است که حدود ۷۰ درصد از نیاز کشور به تایر، توسط تولیدکنندگان داخلی تامین و ۳۰ درصد باقیمانده نیز توسط تجاری که پروانه واردات دارند انجام می‌شود، بنابر اعتقاد مسئولین و کارشناسان این حوزه تولید تایر های وارداتی همانند تایر های معدنی و تایر های خاص در کشور به صرفه نیست و اگرچه فناوری تولید این گونه تایر ها در کشور موجود است اما تصمیم بر این است که این تایر ها به کشور وارد شوند. در کنار این گونه تایر های خاص، تایر های سواری و لاستیک های اتوبوسی هم که در حال حاضر در ایران نیز تولید می شود در سبد وارداتی ها موجود است؛ چرا که بازار تقاضای این لاستیک ها هم وجود دارد و برخی از مردم نمونه خارجی لاستیک های سواری و اتوبوسی را به نمونه تولیدی آن ترجیح می دهند و معتقدند عمر این لاستیک ها و کیفیتشان بیشتر است.

روی هم رفته در بررسی این مسئله چندین نکته به ذهن می رسد؛ نخست اینکه برنامه اصلاحی و تعدیلی برای بازار صنعت لاستیک تنها کاهش تعرفه واردات نیست؛ دولت لازم است که فروتنی پیشه کند و بازار توزیع را به بازار تولید و مصرف ترجیح ندهد؛ در نگاهی بلندمدت تر حتی اگر مصرف و تولید را فدای توزیع کند باز هم بازار اصلاح نمی شود که ممکن است مقوله استاندارد و کیفیت نیز فدا شود. به عبارتی اگر قرار است معضلاتی چون احتکار، قاچاق یا کمبود تایر مرتفع شود در نگاه نخست باید بسته سیاستی برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی تدوین شود. نه اینکه یک شبه تعرفه واردات کاهش یابد یا به صورت موقت درمانگر مشکلات تلقی شود.

نکته دیگر اینکه چرخه واردات همواره سعی می کند که مقتضیات خود را به نفع خود حفظ کند؛ زمانی که نوسانات ارزی پیش می آید سعی بر گرفتن گوی کامیابی دارد تا بازار توزیع را از آن خود کند و زمانی که اندکی بازار توزیع و مصرف متعادل می شود باز هم این رویکرد وجود دارد که تعرفه ها را کاهش تا جایگاه خود را حفظ کند؛ در این میان بخش تولید ضربه خواهد خورد؛ از این رو در بررسی روند واردات تایر با تعرفه اندک این ذهنیت تاریخی موج می زند که کماکان تلاش برای برقراری یا کاهش تعرفه مجدد وجود دارد تا باز هم چرخ به نفع تایر وارداتی بچرخد.

نکته دیگری که به ذهن می رسد اینکه باید نظام توزیع و بازتوزیع لاستیک اصلاحیه دولتی بخورد؛ به این معنی که لاستیک اگر با حداقل قیمت تمام شده در کارخانه تولید می شود اما به دست مصرف کننده با حداکثر قیمت نرسد. در غیر این صورت باید گفت نظام توزیع بسیار ضعیف و بدون نظارت جدی و عملیاتی کار می کند؛ آن وقت که می توان گفت با وجود ساماندهی بازار تایر با واردات بازار همچنان با مشکلاتی مانند گرانی، احتکار و … روبه رو است.

نکته مهم تری که به ذهن می رسد اینکه سیاستگذاری صنعتی رویه تولید مدار ندارد؛ این مسئله باعث می شود که تولیدکننده در نوسانات ارزی دچار چالش شود؛ واردکننده دست به تقلب و احتکار بزند و مصرف کننده از قیمت ناراضی شود و همواره شکایت کند. باید یکبار برای همیشه زمینه ای فراهم شود تا مطالبات تولیدکنندگان مبنی بر حمایت صنعتی از جانب دولت لحاظ شود؛

در نهایت اصول واردات نیز بر مبنای اصل مزیت نسبی پیگیری شود؛ باید دید تولید تایر ماشین های کوچک به صرفه است یا سنگین؛ اصلا تولید در چه مقیاسی صرفه اقتصادی دارد؛ چرا که اگر این چالش حل شود می توان معادله چند جانبه واردات، تولید و توزیع را با موفقیت نهایی کرد.باید نظام توزیع به سمت «تولید سالاری داخلی» پیش رود.فرمولی که در مورد دیگر عناصر صنعتی جوابگو خواهد بود.

صفیه رضایی 

 

اخبار برگزیدهاقتصاد کلانصنعت و معدن