کشت دوم برنج برای مازندران خطرناک؛ آب‌بندان‌های خشک و رودخانه‌های بی‌آب
کشت دوم برنج در مازندران با وجود بحران شدید آب و کاهش بی‌سابقه بارش‌ها، منابع آبی، خاک و اکوسیستم استان را در معرض تهدید جدی قرار داده است.
جهان صنعت نیوز، با وجود بحران فراگیر آب در کشور، کشت دوم برنج در استان مازندران همچنان ادامه دارد؛ روندی که به باور کارشناسان محیط زیست، «خنجری بر پیکر منابع طبیعی ایران» است و پیامدهای جبران‌ناپذیری برای اکوسیستم شمال کشور به همراه دارد.
کاهش بارش‌ها و افزایش دما
آمارهای رسمی نشان می‌دهد بارش در مازندران طی تیر و مرداد امسال بیش از ۶۵ درصد کمتر از سال گذشته و حدود ۴۷ درصد پایین‌تر از میانگین بلندمدت بوده است. همچنین دمای هوا ۱.۷ درجه بیشتر از حد نرمال ثبت شد که نیاز آبی شالیزارها را افزایش داده و فشار مضاعفی بر منابع آبی استان وارد کرده است.
خشک‌شدن رودخانه‌ها و آب‌بندان‌ها
الیاس تقوایی، فعال محیط زیست، می‌گوید بسیاری از رودخانه‌های فرعی در دشت‌های مرکزی مازندران از جمله در بابل، آمل، بابلسر و فریدونکنار کاملاً خشک شده‌اند و حتی رودخانه‌های مهمی چون کاری‌پی، شه‌رود و میان‌رود در ۴۵ روز گذشته آبی در بستر خود ندیده‌اند. هم‌زمان، حدود ۹۰۰ قطعه آب‌بندان استان که نقشی کلیدی در تأمین آب ۳۵ هزار هکتار زمین کشاورزی دارند، به دلیل برداشت بی‌رویه و کشت دوم عملاً از کار افتاده‌اند.
فشار مضاعف بر سفره‌های زیرزمینی
به گفته کارشناسان، ادامه کشت دوم برنج با روش نشای مجدد، مصرف آبی معادل کشت اول دارد و همین امر باعث افت شدید سطح آب‌های زیرزمینی و حتی خطر فرونشست زمین می‌شود. این وضعیت در حالی است که مسئولان شرکت آب منطقه‌ای مازندران بارها بر غیرقانونی بودن کشت دوم تأکید کرده‌اند.
پیامدهای زیست‌محیطی و خاکی
گسترش کشت دوم علاوه بر بحران آب، خاک حاصلخیز استان را نیز تهدید می‌کند. استفاده گسترده از سموم شیمیایی برای مقابله با آفات ساقه‌خوار موجب تخریب مواد آلی و از بین رفتن میکروب‌های مفید خاک شده و در بلندمدت پایداری کشاورزی را نابود می‌کند. این روند زنجیره حیات پرندگان و آبزیان وابسته به رودخانه‌ها را نیز در معرض نابودی قرار داده است.
جایگزین‌های اقتصادی فراموش‌شده
کارشناسان یادآور می‌شوند کشت‌های پاییزه مانند سبزیجات و صیفی‌جات می‌تواند سود بیشتری نسبت به کشت دوم برنج به همراه داشته باشد، اما بسیاری از کشاورزان به دلیل سنت و تصور سودآوری برنج، همچنان به این مسیر ادامه می‌دهند. در حالی که افزایش هزینه‌های تولید سبب شده منفعت واقعی کشت دوم چندان چشمگیر نباشد.
هشدار درباره آینده کشاورزی شمال
فعالان محیط زیست هشدار می‌دهند اگر امروز جلوی کشت دوم گرفته نشود، فردا نه‌تنها کشاورزی بلکه کل اکوسیستم مازندران با بحرانی جبران‌ناپذیر روبه‌رو خواهد شد. آنان خواستار تصمیم‌گیری فوری و قاطع برای جایگزینی الگوهای پایدار کشاورزی هستند.
کشاورزیلینک کوتاه :