اسنپ‌بک اجرا می‌شود؟ معاون وزارت خارجه پاسخ داد

جهان صنعت نیوز، حمید قنبری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه، با اشاره به توافق اخیر ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، اعلام کرد که احتمال اجرای اسنپ‌بک (مکانیزم ماشه) به‌شدت کاهش یافته است. به گفته وی، مواضع شفاف ایران و مخالفت صریح با شروط سه‌گانه اروپایی‌ها، نشان می‌دهد که مسیر تمدید یا اجرای این مکانیزم حقوقی با موانع جدی روبه‌رو است.

قنبری با تحلیل تحولات نظم نوین جهانی گفت: در عصر رقابت ژئواکونومی، اقتصاد جای سیاست و قدرت سخت را در روابط بین‌المللی گرفته است. بنابراین، دیپلماسی اقتصادی ایران باید از نگاه صرفاً سیاسی خارج شود و جایگاه واقعی خود را در سیاست خارجی بازیابد.

مهم‌ترین مشکل: عدم هماهنگی نهادها

وی مهم‌ترین چالش کنونی دیپلماسی اقتصادی را عدم هماهنگی بین دستگاه‌های دولتی دانست و گفت: این معضل ساختاری، حتی با وجود نهادهای ایجادشده برای هماهنگی (مانند ستاد هماهنگی اقتصادی خارجی)، هنوز حل نشده و کار تیمی در سطح حاکمیت به فرهنگ غالب تبدیل نشده است.

قنبری برنامه‌ای برای توسعه دیپلماسی اقتصادی در سطح استان‌ها ارائه داد و پیشنهاد کرد که برای هر استان یک پیوست سیاست خارجی اقتصادی تدوین شود. او گفت: تمرکز بر مرزها و تجارت با همسایگان نه‌تنها کم‌هزینه‌تر، بلکه تحریم‌گریزتر است و می‌تواند درآمد پایدار برای کشور ایجاد کند.

تأکید بر بخش خصوصی؛ نه جایگزینی، بلکه تسهیلگری

معاون وزیر خارجه با تأکید بر اینکه دولت نمی‌تواند جای بخش خصوصی را بگیرد، گفت: دیپلماسی اقتصادی باید تنها نقش تسهیلگر داشته باشد. او افزود که اتاق‌های فکر با حضور فعالان اقتصادی و انجمن‌های صنفی باید بخشی از فرایند تصمیم‌سازی باشند و سفارتخانه‌ها موظف به پاسخ‌گویی به نیازهای بخش خصوصی شوند.

قنبری اذعان کرد که رویکرد وزارت امور خارجه در سال‌های گذشته بیشتر «نمایشی» بوده و گفت: دولت باید از همایش و مکاتبه عبور کرده و نتیجه‌محور شود. به‌زعم او، شاخص‌های ارزیابی عملکرد باید بر مبنای افزایش واقعی تجارت، گشایش مالی، فعال‌سازی کریدورهای ترانزیتی و بازکردن گره‌های بانکی تنظیم شود.

راهکارهای خلاقانه برای تأمین مالی پروژه‌ها

در پاسخ به مشکلات تأمین مالی پروژه‌های بزرگ منطقه‌ای، قنبری به لزوم استفاده از ابزارهایی چون اوراق مشارکت، بلاک‌چین، رمزارزها و روش‌های غیرمتمرکز تأمین مالی اشاره کرد. وی معتقد است که می‌توان سرمایه‌های پراکنده ایرانیان در حوزه رمزارز را به پروژه‌های زیرساختی داخلی پیوند زد و این منابع را از سوداگری خارج کرد.

عبور از صرافی‌ها به سمت مسیرهای بانکی پایدار

قنبری ضمن تأکید بر اینکه استفاده از صرافی‌ها در شرایط تحریم اجتناب‌ناپذیر است، تأکید کرد که ایران باید به دنبال ایجاد سیستم‌های مالی جایگزین، تقویت رمزارزهای مستقل و پیوستن به شبکه‌های مالی جدید مانند بریکس و شانگهای باشد. او خواستار طراحی پلتفرم‌های مستقل از سلطه دلار و SWIFT شد.

ایران از رقابت ژئواکونومی منطقه عقب مانده است

قنبری صراحتاً اعتراف کرد که ایران در رقابت ژئواکونومی منطقه از کشورهایی مثل عربستان، ترکیه و امارات عقب افتاده است، اما تأکید کرد که این عقب‌ماندگی می‌تواند با نگاه فرصت‌محور به رشد همسایگان جبران شود. او پیشنهاد کرد که ایران به‌جای تقابل با طرح‌های اقتصادی منطقه، به دنبال تعامل و نقش‌آفرینی در آن‌ها باشد.

قنبری بر ضرورت بازتعریف رسانه به‌عنوان ضلع سوم دیپلماسی اقتصادی تأکید کرد و گفت: وزارت خارجه باید سیاست رسانه‌ای را از حاشیه به متن بیاورد و مردم را از اهداف و دستاوردهای اقتصادی خود مطلع کند. به گفته او، بدون همراهی افکار عمومی، هیچ سیاست اقتصادی موفق نخواهد بود.

در پایان، قنبری گفت که معیار اصلی موفقیت خود را توسعه تجارت غیرنفتی به‌ویژه با همسایگان از طریق استان‌های مرزی می‌داند؛ چراکه این نوع تجارت، برخلاف درآمدهای نفتی، پایدار، تحریم‌گریز و تقویت‌کننده توسعه متوازن است.

سیاسی