سقوط آزاد قیمت گندم و ذرت ؛ خشکسالی دوباره قیمت‌ها را منفجر می‌کند؟

جهان صنعت نیوز – با وجود جنگ اوکراین، تغییرات اقلیمی و تنش‌های تجاری، بازار جهانی غلات از شرایط بحرانی سال‌های گذشته فاصله گرفته و به دلیل برداشت‌های فراوان در کشورهایی مانند روسیه، استرالیا، برزیل و آمریکا، قیمت‌ها به پایین‌ترین سطح پنج‌ساله رسیده است. در کنار کاهش تقاضای کشورهایی همچون چین، واردکنندگان اکنون به ذخایر کمتر و عرضه گسترده جهانی عادت کرده‌اند. با این حال، تداوم قیمت‌های پایین می‌تواند انگیزه کشت را کاهش دهد و در صورت وقوع خشکسالی، خطر بازگشت جهش‌های قیمتی وجود دارد.

بازار غلات جهانی؛ از بحران قحطی تا وفور عرضه

تنها سه سال پیش، جهان با خطر کمبود غلات مواجه بود. جنگ روسیه و اوکراین، دو صادرکننده بزرگ گندم، در کنار خشکسالی‌های شدید در دیگر مناطق، قیمت گندم را به رکورد تاریخی رساند و ذرت و سویا نیز جهش یافتند. اما برخلاف انتظار، قیمت‌ها ظرف چند هفته سقوط کردند و این روند تا امروز ادامه یافته است؛ به‌طوری‌که اکنون در پایین‌ترین سطح پنج‌ساله قرار دارند.

علت اصلی این آرامش، برداشت‌های چشمگیر در کشورهای صادرکننده است. روسیه به‌عنوان بزرگ‌ترین صادرکننده گندم، طی چند سال اخیر محصولاتی فوق‌العاده برداشت کرده است. استرالیا و حتی اروپا نیز فراتر از انتظار تولید داشته‌اند. آمریکا رکورد تازه‌ای در تولید ذرت ثبت کرده و برزیل هم ممکن است به همین موفقیت دست یابد. این مازاد عرضه باعث کاهش قیمت سایر غلات دامی، از جمله سویا و گندم شده است. همزمان، چین واردات ذرت را از ۲۳ میلیون تن در سال ۲۰۲۳ به تنها ۴ میلیون تن کاهش داده و کشورهای خاورمیانه نیز سیاست‌های مشابهی برای حمایت از کشاورزی داخلی خود اتخاذ کرده‌اند.

تغییر قواعد بازار

امروز واردکنندگان نسبت به گذشته کمتر بر ذخایر بالا تکیه دارند و با اطمینان بیشتری روی تجارت جهانی حساب می‌کنند. تجربه حل سریع بحران غلات در ۲۰۲۲ این اعتماد را تقویت کرده است. هرچند تنش‌های تجاری و سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی دولت ترامپ باعث بی‌ثباتی قیمت‌های منطقه‌ای شده، اما حجم کلی تجارت جهانی غلات کاهش نیافته است.

تجار آمریکایی به دلیل نگرانی از تصمیم‌های ناگهانی دولت، صادرات خود را جلو انداخته‌اند؛ رویکردی که پیش‌تر بیشتر در روسیه دیده می‌شد. از سوی دیگر، نرخ‌های بهره بالا و عدم قطعیت‌های سیاسی، سرمایه‌گذاران را از بازار کالاهای کشاورزی دور کرده و بسیاری از صندوق‌های سرمایه‌گذاری اکنون روی کاهش بیشتر قیمت غلات شرط‌بندی کرده‌اند.

خطر بازگشت بحران غذایی

با وجود وفور کنونی، تهدیدی جدی در کمین است. قیمت‌های پایین فعلی کمتر از هزینه تولیدند و می‌توانند کشاورزان را از کشت گسترده بازدارند. در همین حال، مصرف جهانی به دلیل رشد جمعیت و افزایش درآمدها در دهه اخیر به شدت بالا رفته است؛ ۲۸ درصد در مصرف ذرت و ۳۸ درصد در مصرف سویا. ذخایر گندم در میان صادرکنندگان بزرگ نیز به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۰۷ نزدیک می‌شود؛ زمانی که بحران غذایی جهانی رخ داد. یک خشکسالی جدی کافی است تا بار دیگر بازار دچار جهش‌های شدید قیمتی شود. بنابراین، واردکنندگان باید این «ضیافت غلات» را موقتی بدانند.

اخبار برگزیدهکشاورزی