آخرین فرصت نیویورک در انتظار پزشکیان
در آستانه بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، حضور مسعود پزشکیان در نیویورک کورسوی آخرین فرصت دیپلماسی را زنده نگه داشته؛ فرصتی که نتیجه آن می‌تواند مسیر اقتصاد ایران را از شوک یا ثبات جدا کند.
هما میرزایی-جهان صنعت نیوز: در شرایطی که حدود یک هفته تا بازگشت تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران زمان باقی است، حضور مسعود پزشکیان در هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک و امکان رایزنی نهایی برای احیای مسیر دیپلماسی کورسوی آخرین فرصت را در دل مردم و عقلا زنده نگاه داشته است. اگر این فرصت نهایی از دست برود، موقعیت ایران در نظام بین‌الملل شکننده‌تر از قبل شده و بدنه اقتصاد کشور دچار شوک‌های جبران‌ناپذیری خواهد شد.
آلبرت بغزیان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و کارشناس اقتصادی با اشاره به اهمیت ویژه عملکرد دولت در داخل کشور در شرایط فعلی می‌گوید: اقداماتی مانند تک‌نرخی کردن ارز در وضعیت بحرانی کنونی به اقتصاد ضربه خواهد زد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
فضای مذاکره همچنان پابرجاست
تحولات اخیر در حوزه مذاکرات و مکانیزم‌های بین‌المللی اثر مستقیمی بر اقتصاد کشور دارد. بحث اصلی امروز این است که طرف‌های اروپایی باید قانع شوند اقدامات ایران صرفاً صلح‌آمیز است و فرصت اعتمادسازی داده شود. هرچند اروپا نیز مایل نیست به یکباره همه‌چیز را احیا کند، زیرا بازرگانی با ایران برای خود اروپایی‌ها نیز منافع جدی دارد. بنابراین فضای مذاکره همچنان وجود دارد، البته با توجه به نقش کشورهایی مانند روسیه و چین در حمایت از ایران. به باور او، اگر روسیه بتواند در جایگاه ریاست دوره‌ای حمایت لازم را اعمال کند، احتمال به تعویق افتادن مکانیزم‌ها و یافتن فرصت بیشتر برای اقدامات عملی وجود خواهد داشت.
معطلی بازارهای مالی
امیدواری بالاست، زیرا بازارهای مالی ایران، به‌ویژه بازارهای موازی مانند طلا و ارز، تماماً منتظر نتیجه این نشست‌ها هستند. این بازارها معطل مانده‌اند تا ببینند آیا دستاوردی برای ایران حاصل می‌شود و آیا می‌توان غرب را قانع کرد که ایران از خطوطی که برجام مشخص کرده، عبور نکرده است. دو سناریو پیش روی ایران قرار دارد: موفقیت مذاکرات و کسب دستاورد مثبت، یا شکست مذاکرات و بی‌نتیجه ماندن نشست‌ها.
الگوی کره شمالی در بلندمدت؟
اگر مذاکرات موفق نباشد، در کوتاه‌مدت وضعیت مناسبی شکل نمی‌گیرد. در بلندمدت هم هرچند می‌توان فرض کرد که ایران مانند کشورهایی نظیر کره شمالی به سمت خودکفایی حرکت کند، اما اکنون نباید روی بلندمدت تمرکز کرد؛ چرا که بلندمدت به ثبات نیاز دارد. شرایط امروز ایجاب می‌کند دولت در کوتاه‌مدت آماده باشد تا از جهش قیمت کالاها جلوگیری کند. اگر دولت نتواند به‌سرعت نظارت خود را تقویت کند، بهانه برای تولیدکنندگان، دلالان و محتکران فراهم می‌شود که با استناد به تحریم‌ها و فعال شدن مکانیزم‌ها قیمت‌ها را بالا ببرند.
نقش بانک مرکزی در کنترل التهابات
افزایش نرخ ارز نیز می‌تواند وضعیت را تشدید کند. او تأکید می‌کند اگر بانک مرکزی نرخ توافقی ارز را افزایش دهد، بازار کالا و خدمات دچار التهاب شدید می‌شود. بنابراین دولت باید از یک سو در حوزه مذاکرات و از سوی دیگر در نظارت بر بازارها عملکردی دقیق داشته باشد. حتی اگر تیم اقتصادی دولت تغییر نکند، باید با همین ترکیب موجود، قیمت‌ها را مدیریت و جلوی افزایش‌های بی‌دلیل را بگیرد تا آرامش نسبی در بازار ایجاد شود.
غیر دستوری کردن اقتصاد فعلا به صلاح نیست
زمزمه‌های «غیر دستوری کردن بازارها» و رهاسازی کنترل‌ها در این شرایط تنها به سودجویان میدان می‌دهد. تحریم‌ها هم به‌طور طبیعی بر تجارت خارجی اثر می‌گذارند. طرف‌های تجاری ایران تمایل ندارند ایران را از مناسبات اقتصادی خود حذف کنند، اما فشار آمریکا آن‌ها را وادار کرده مکانیزم‌ها را زودتر فعال کنند. در واقع، اروپا نیز تحت فشار آمریکا قرار گرفته و با هدف راضی نگه داشتن واشنگتن چنین تصمیمی گرفته است.
نتیجه نهایی مذاکرات بستگی زیادی به عملکرد تیم دیپلماسی ایران دارد. اگر در سطح آژانس و نهادهای بین‌المللی بتوان از تصمیمات عجولانه جلوگیری کرد، فضا برای ایران سبک‌تر خواهد شد. اما اگر پیام‌های پراکنده و متناقض از داخل مخابره شود، طرف مقابل سختگیرانه‌تر برخورد خواهد کرد.
بغزیان در جمع‌بندی سخنانش تأکید می‌کند که در شرایط فعلی، دولت باید تمرکز خود را بر مدیریت کوتاه‌مدت بازارها بگذارد، از افزایش بی‌دلیل قیمت‌ها جلوگیری کند و همزمان در مسیر مذاکرات با اروپا و سایر کشورها اعتمادسازی کند. به باور او، تنها در این صورت می‌توان در کوتاه‌مدت آرامش نسبی ایجاد کرد و از تشدید بحران جلوگیری نمود.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلان
لینک کوتاه :