ماجرای ماچا، بلاگرها و غفلت نهادهای فرهنگی و اقتصادی

مشاغل خانگی غیررسمی و فعالیتهای بلاگری در ایران با سرعت چشمگیر در حال رشد هستند و نه تنها فرصتهای درآمدی برای جوانان و زنان ایجاد کردهاند، بلکه با تحریک تقاضا و تغییر رفتار مصرفکنندگان، نقش غیرمستقیم اما پررنگی در اقتصاد و فرهنگ رسمی کشور ایفا میکنند.
هما میرزایی- جهانه صنعت نیوز: با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و افزایش شکاف میان حداقل حقوق رسمی و هزینههای معیشتی، مشاغل خانگی به یکی از گزینههای جذاب برای نسل جوان و جویای کار تبدیل شده است. دسترسی به طیف گستردهای از مشتریان بالقوه و حذف هزینههایی مانند اجاره مغازه انگیزه این قشر را برای ورود به این عرصه نوظهور بیشتر کرده است. این مشاغل را میتوان به دو دسته رسمی و مجوزدار و غیر رسمی دستهبندی کرد. دولت در نظر دارد حمایتهای ویژهای از بخش رسمی به عمل آورده و با پرداخت تسهیلات و تسهیل روند مجوزدهی آن را گسترش دهد، اما بخش غیر رسمی مانند فعالان فضای مجازی با وجود ظرفیت اقتصادی بزرگی که در اختیار دارد، مغفول مانده است.
رشد روزافزون مشاغل خانگی دارای مجوز
بر اساس آخرین آمارهای رسمی منتشرشده، ۸۹ درصد افرادی که مجوز مشاغل خانگی را دریافت کردهاند، در شهرها و ۱۱ درصد دیگر در روستاها سکونت دارند. تنها در ۴ ماه نخست سال ۱۴۰۴، ۱۱۰۰ مجوز کسبوکار خانگی صادر و مبلغ ۱۹۰ میلیارد تومان تسهیلات پرداخت شده است. صدور این مجوزها و پرداخت این تسهیلات به ایجاد ۸۴۲۱ شغل در بخشهای مختلف اقتصادی منجر شده است. نکته قابل توجه اینکه، ۸۰ درصد این مشاغل توسط زنان ایجاد و اداره میشود. در شرایطیکه سهم مشارکت اقتصادی زنان در اقتصاد کشور تنها ۱۴ درصد است، ارائه تسهیلات ویژه به زنان مددجو و سرپرست خانوار در کنار آموزشهای فنی و حرفهای لازم و معرفی آنها به زنجیره فروش به بهبود وضعیت معیشتی این قشر بزرگ و آسیبپذیر کمک قابل توجهی کرده و نقشآفرینی زنان در بدنه اقتصاد کشور را دوچندان خواهد کرد.
مالک حسینی، معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره جهت گیری بودجه سال جاری برای پرداخت تسهیلات ویژه حمایتی از مشاغل خُرد خانگی میگوید: «مطمئن باشید دغدغه فروش محصولات تولیدی مشاغل خانگی تا پایان سال به صورت محسوس از بین رفته و به نتیجه خوبی خواهد رسید.»
تب بلاگری در جهان؛ درآمد ماهیانه صدها هزار دلاری بلاگرها
اما مشاغل خانگی تنها به بخش رسمی و در نظر گرفته شده از لحاظ آماری محدود نمیشود؛ در سالهای اخیر تعداد افرادی که در شبکههای اجتماعی به «بلاگری» و فروش محصول و تبلیغات مشغول هستند، به میزان چشمگیری افزایش پیدا کرده است. به طور کلی، بلاگری (Blogging) در ادبیات ارتباطات دیجیتال به فرآیند تولید، انتشار و مدیریت مستمر محتوا در قالب وبلاگ یا بسترهای مشابه گفته میشود؛ فعالیتی که شامل نگارش، ویرایش، انتشار، بهروزرسانی و تعامل با مخاطبان در فضای آنلاین است. طبق گزارشی که در منابع بینالمللی مانند وبسایت Surge Graph و Blogging Tips منتشر شده، میانگین درآمد بلاگرها در جهان دامنهای بسیار گسترده و متنوع دارد؛ بلاگرهای تازهکار به طور میانگین بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ دلار در ماه درآمد دارند و این رقم برای بلاگرهای با تجربه میتواند به ۱۲۰۰ تا ۵۰۰۰ دلار در ماه نیز برسد، در حالی که بلاگرهای حرفهای و دارای مخاطب انبوه سالانه بیش از ۱۰۰ هزار دلار کسب میکنند. در عین حال، حدود ۲۷ درصد بلاگرها هیچ درآمدی از این فعالیت ندارند و میزان موفقیت مالی به عواملی چون موضوع وبلاگ، تعداد بازدیدکنندگان، تعامل با مخاطبان و شیوههای کسب درآمد مانند تبلیغات، همکاری در فروش و محتواهای اسپانسر وابسته است.
ایران در رتبه چهارمین کشور جهان دارای بلاگر
ایران نیز از این قافله عقب نمانده است. تعداد زیادی از جوانان، نوجوانان و حتی کودکان به بلاگری روی آوردهاند و سعی میکنند با ارائه محتواهای طنز، معرفی محصول، سبک زندگی، اخبار و سرگرمی و آموزشهای روز جای پای خود را در این بازار پر مخاطب محکم کنند. ایران از لحاظ شاخص زیرساختی اینترنت در رتبهی ۷۲ از بین ۱۲۱ کشور قرار دارد؛ اما این وضعیت فاجعهبار مانع استفاده گسترده از پلتفرمها نشده است. اینستاگرام با ۳۳ میلیون، تلگرام با ۲۶ میلیون و واتساپ با ۲۲ میلیون کاربر محبوبترین شبکههای اجتماعی مورد استفاده در ایرا هستند. بر اساس گزارش سالانهی دیتاک، ایران پس از برزیل، آمریکا و هند در جایگاه چهارمین کشور بزرگ جهان از نظر سهم جهانی بلاگرها و اینفلوئنسرها ایستاده و ۵ درصد از کل اینفلوئسرهای جهان در ایران سکونت دارند. مگابلاگرهای ایرانی (با بیش از ۱ میلیون دنبالکننده) برای هر پست تبلیغی بین ۱۵۰ تا ۷۰۰ میلیون تومان و برای استوری بین ۴۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان دریافت میکنند. میانگین درآمد بلاگرهای ایرانی از طریق تبلیغات در سال بیش از ۶هزار میلیارد تومان بوده، و این در حالی است که در سال ۱۴۰۱ این درآمد کمتر از ۲ هزار میلیارد تومان بوده است.
چای ماچا؛ درسی برای نهادهای فرهنگی بودجهخوار
چای ماچا آخرین و معروفترین پدیده همهگیر این روزهای بازار ایران و جهان است، که به لطف تبلیغ گسترده مستقیم و غیر مستقیم بلاگرها به یکی از پر فروشترین محصولات خوراکی بازار تبدیل شده است. در ایران پس از اینکه تمام بلاگرها و افراد معروف از لیوانهای ماچای خود در کافههای لوکس عکس منتشر کردند، جستجوهای گوگل برای کلمه ماچا رشدی بیش از ۵۰۰ درصدی را تجربه کرد. این موضوع، از منظر جامعهشناسی و اقتصادی یکی از سادهترین مثالها برای درک اهمیت تاثیرگذاری بخش غیر رسمی جامعه بر ذائقه، سلیقه جمعی و اقتصاد خرد و کلان است. اگر صدها نهاد فرهنگی و دولتی با بودجههای کلان جمع شوند، نمیتوانند چنین تاثیری بر سلیقه و سبک زندگی نسل جوان و نوجوان بگذارند. نسلی که حاضر است برای یک لیوان از این نوشیدنی نه چندان خوشطعم گاهی تا ۲۵۰ هزار تومان نیز بپردازد. ماجرای ماچا تا آنجا پیش رفت که در برنامه تلویزیونی آن را »جرثومه کثیف« خواندند و خواستار عدم تبلیغ برایش شدند. نمونهای دیگر از رویکرد قهری نسبت به مسائل روز و نادیدهانگاری پتانسیلهای بالقوه اقتصادی و فرهنگی.
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانلینک کوتاه :