چرا قیمت مسکن در ایران همیشه بالا می‌رود؟
تورم مسکن در ایران ریشه‌ای ساختاری دارد و بیش از کمبود عرضه یا شوک‌های اقتصادی، ناشی از مشکلات عمیق در نظام زمین، ناکارآمدی اعتباری، راندمان پایین ساخت‌وساز و نگاه سرمایه‌ای به مسکن است که تنها با اصلاحات بنیادی و صنعتی‌سازی قابل مهار است.
جهان صنعت نیوز، تورم مسکن در ایران سال‌هاست به یکی از اصلی‌ترین معضلات اقتصادی و اجتماعی تبدیل شده است. برخلاف بسیاری از بازارها که تحت تأثیر شوک‌های کوتاه‌مدت دچار نوسان می‌شوند، بازار مسکن در ایران تورمی ماندگار دارد. دلیل اصلی آن را باید در ساختارهای عمیق و معیوب این بخش جست‌وجو کرد: کمبود عرضه متناسب با تقاضا، رشد جمعیت شهری، نگاه سرمایه‌ای به مسکن، ورود سرمایه‌های سرگردان و سیاست‌گذاری ناکارآمد.
سه گلوگاه اصلی در بازار مسکن
به گفته هادی زرقانی، فعال حوزه ساخت‌وساز، مشکل اساسی در سه گلوگاه خلاصه می‌شود:
زمین شهری که به‌دلیل سیاست‌های غلط از دسترس سازندگان واقعی خارج شده و به ابزار سوداگری بدل شده است.
نظام مالی ناکارآمد که تسهیلات بانکی متناسب با قیمت واقعی واحدها نیست و قدرت خرید مردم را تأمین نمی‌کند.
راندمان پایین ساخت‌وساز که هزینه تمام‌شده واحدهای ایرانی را ۲۰ تا ۳۰ درصد بالاتر از میانگین جهانی می‌برد.
ایران هنوز سهم پایینی از صنعتی‌سازی در ساخت‌وساز دارد؛ کمتر از ۱۰ درصد در برابر ۵۰ درصد در اروپا و شرق آسیا. همین موضوع زمان اجرای پروژه‌ها را دو برابر و هزینه‌ها را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. اجرای جدی مهندسی ارزش نیز می‌تواند تا ۲۵ درصد از هزینه‌ها را بدون افت کیفیت کاهش دهد. استفاده از بتن توانمند، سبک‌سازی سازه و سیستم‌های هوشمند انرژی نمونه‌هایی از راهکارهای فنی برای کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری هستند.
نقش دولت؛ از سازنده به تنظیم‌گر
زرقانی تأکید می‌کند که دولت باید از نقش مستقیم در ساخت‌وساز فاصله بگیرد و به‌عنوان تنظیم‌گر عمل کند؛ یعنی زمین را به سازندگان حرفه‌ای برساند، تسهیلات بلندمدت و پایدار ۱۵ تا ۲۰ ساله ارائه دهد و استانداردهای فنی را الزامی سازد تا ساختمان‌های کم‌کیفیت از چرخه خارج شوند.
اگر این اصلاحات اجرا شود، دو نتیجه مهم برای مردم به‌همراه خواهد داشت: نخست، کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی قیمت تمام‌شده واحدهای مسکونی طی چند سال آینده و دوم، ارتقای کیفیت و عمر ساختمان‌ها که به معنای سرمایه‌گذاری پایدارتر برای خانوارهاست.
سه ضلع راهکار پایدار
کارشناسان معتقدند خروج از تورم ساختاری مسکن نیازمند یک بسته ترکیبی است: توسعه صنعتی‌سازی و مهندسی ارزش برای کاهش هزینه‌ها، اصلاح نظام اعتباری برای واقعی‌سازی تسهیلات، مالیات هدفمند بر سوداگری و خانه‌های خالی. بدون این سه ضلع، هیچ سیاست کوتاه‌مدتی قادر به کنترل تورم پایدار مسکن نخواهد بود.
منبع: تجارت نیوز
لینک کوتاه :