آلودگی هوا و اثرات آن بر سلامت کودکان: هشدار فوق تخصص بیماری‌های ریوی!
یک فوق تخصص بیماری‌های ریوی می‌گوید: آلاینده‌های ناشی از بنزین‌های بی‌کیفیت رشد مغز کودکان را مختل و ظرفیت ریه آن‌ها را کم می‌کند.
جهان صنعت نیوز، امسال هم به رسم هر سال با ورود فصل پاییز و اتفاق افتادن پدیده وارونگی هوا، هوای بسیاری از کلانشهرهای کشور در حال آلوده‌تر شدن است و بعضا هاله‌ای دودی به خود گرفته‌اند. آلودگی هوا معضلی است که هرساله با گسترده‌تر شدن زندگی‌های شهری و ماشینی، بیش از قبل گریبان شهروندان را گرفته و روز به روز سلامتی افراد بیشتری را تهدید می‌کند.
به گفته برخی از کارشناسان علت آلودگی بیش از اندازه هوا و افزایش سطح ریزگردها در فصل‌های پاییز و زمستان نسبت به سایر فصول، پدیده وارونگی هواست؛ که به دلیل پایین آمدن دمای هوا به وجود می‌آید.
با وجود اینکه هنوز هوای ایران خصوصا تهران خیلی سرد نشده اما شرکت کنترل کیفیت هوا، هوای تهران را برای گروه‌های حساس آلوده اعلام کرده است. کارشناسان می‌گویند: افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا ریوی، سالمندان و کودکان و خانم‌های باردار از جمله گروه‌های حساس هستند که کمی باید برای تنفس در هوای آلوده احتیاط کنند و در خانه بمانند. در حالی که حسن‌الله صادقی، فوق تخصص بیماری‌های ریوی و تنفسی می‌گوید: «در صورت آلوده بودن هوا، هوای داخل خانه نیز آلوده است.»
اگر هوای داخل خانه هم آلوده است، بیماران و گروه‌های حساس در برابر هوای آلوده چه باید کنند؟ برای بررسی این موضوع با حسن‌الله صادقی به گفت و گو پرداخته‌ایم.در ادامه مشروح این گفت و گوی مفصل را می‌خوانید:
آلودگی های محیطی
صادقی درباره این ادعا که هوای آلوده در داخل خانه نیز وجود دارد می‌گوید: آلودگی‌های محیطی به دو دسته آلودگی‌های داخل خانه و خارج از خانه تقسیم می‌شوند. آلودگی هوا معضلی است که به داخل خانه هم راه پیدا می‌کند؛ زیرا در ایران راه تعویض هوای خانه باز کردن درها و پنجره‌هاست که از آن طریق، هوای آلوده خارج از خانه به داخل خانه هم وارد می‌شود.
وی در خصوص علت آلودگی هوا می‌گوید: عمده‌ترین علت آلودگی هوای خارج از خانه در ایران، وجود پنج نوع آلاینده «دی‌اکسید سولفیر، دی‌اکسید سولفور، دی‌اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن و پی.ام یا همان ذرات معلق» در هواست. سایز‌های بزرگ این ذرات معلق برای سلامتی انسان هیچ ضرری ندارند، چون که از طریق فیلتر‌هایی که در بینی انسان قرار داده شده، گیر کرده و تصفیه خواهند شد اما ذرات ریز زیر ۱۰ میکرون و ۲/۵ میکرون وارد دستگاه تنفسی و گردش خون انسان شده و عوارض زیادی برای اقصا نقاط بدن خواهند داشت.
اختلالات عصبی ایجاد می‌کند
صادقی درباره عوارض ریزگردهای زیر ۲/۵ میکرون برای بیماران تنفسی می‌گوید:این ریزگردها به دلیل ته‌نشین شدن در دستگاه تنفسی، برای بیماران تنفسی خطرناک خواهند بود. همچنین مونوکسید کربن موجود در هوا موجب مسمومیت در افراد خواهد شد که سردرد، بی‌حالی، خستگی، بی‌اشتهایی، کاهش تمرکز و… از جمله نشانه‌ها و عوارض کوتاه‌مدت این مسمومیت خواهد بود.
وی در ادامه می‌گوید: آلودگی هوا یکی از بزرگترین چالش‌های زیست‌محیطی در بسیاری از شهرهای ایران است. این آلودگی تأثیرات مخرب و گسترده‌ای بر سلامت جامعه دارد و ناشی از منابعی مانند فعالیت‌های صنعتی، خودروهای فرسوده و سوخت‌های فسیلی است. آلاینده‌ها علاوه بر مشکلات تنفسی، می‌توانند باعث بیماری‌های قلبی، سرطان و اختلالات عصبی شوند.
تاثیر ریزگردها بر انسان
صادقی درباره تأثیر ریزگردها بر بدن انسان می‌گوید: ریزگردها دارای یک‌سری اثرات کوتاه‌مدت و بلندمدت هستند؛ در کوتاه‌مدت باعث تشدید بیماری‌های تنفسی می‌شوند و در بلندمدت، بار سنگینی بر دوش جامعه می‌گذارند. این ذرات می‌توانند منجر به بیماری‌هایی مانند برونشیت و تشدید آسم در بزرگسالان شود.
وی در ادامه می‌گوید: وجود این ریزگردها در درازمدت، به تدریج باعث بروز بیماری‌های انسدادی مزمن ریه یا همان COPD، سرطان و دیگر بیماری‌های خطرناک می‌شود. قرار گرفتن مداوم در معرض آلودگی هوا، بدن انسان را در برابر بیماری‌ها ضعیف می‌کند.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی درباره بیماری COPD توضیح می‌دهد: بیماری پرهزینه‌ای است که داروهای گران‌قیمتی دارد و قدرت عملکردی افراد را به‌شدت کاهش می‌دهد. این بیماری می‌تواند فرد را از نظر تنفسی ناتوان کند و کیفیت زندگی را به‌شدت پایین بیاورد.
وی در ادامه می‌گوید: بیماری COPD عمدتاً در افراد سیگاری دیده می‌شود اما آلودگی هوا نیز نقش مؤثری در بروز آن دارد. اگر فردی به‌طور مکرر در معرض آلودگی هوا باشد، ممکن است طی ۱۰ سال به این بیماری مبتلا شود.
صادقی درباره عوارض طولانی مدت بیماری COPD می‌گوید: این بیماری در صورت پیشرفت، ممکن است به سرطان، نارسایی تنفسی و سایر عوارض جدی منجر شود که برای بیماران مبتلا، استفاده از ابزارهای ویژه جهت پایش سطح اکسیژن خون ضروری است.
قیمت داروی بیماران تنفسی
صادقی درباره قیمت داروهای درمان بیماری‌های تنفسی می‌گوید: داروهای بسیار سنگینی برای افراد مبتلا به بیماری‌هایی مانند COPD تجویز می‌شود که بار مالی زیادی را به جامعه تحمیل می‌کند. این داروها شامل گشادکننده‌های راه هوایی، کورتیکواستروئیدها و داروهای ضدالتهابی هستند که برای کنترل علائم بیماری ضروری‌اند.
وی در ادامه می‌گوید: قیمت بالای این داروها می‌تواند دسترسی بیماران را به درمان مناسب با مشکل مواجه کند و بر روند درمان تأثیر منفی بگذارد. علاوه بر این، هزینه‌های بستری، مراقبت‌های پزشکی و نگهداری طولانی‌مدت نیز فشار اقتصادی زیادی بر سیستم بهداشت کشور وارد می‌کند.
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی می‌گوید: پیشگیری از آلودگی هوا و کنترل عوامل خطر، از مهم‌ترین راهکارها برای کاهش شیوع این بیماری‌ها و هزینه‌های درمانی آن‌هاست. با کاهش عوامل آلاینده، می‌توان از ابتلای افراد جدید به این بیماری‌ها جلوگیری کرد و وضعیت سلامت عمومی را بهبود بخشید.
استفاده از ماسک
وی درباره اهمیت آموزش عمومی در کنترل بیماری‌های تنفسی ناشی از آلودگی هوا گفت: افزایش آگاهی عمومی در خصوص تأثیرات آلودگی هوا و استفاده از ماسک‌های استاندارد می‌تواند نقش مؤثری در کاهش عوارض این بیماری‌ها ایفا کند. مردم باید بدانند که استفاده از تجهیزات حفاظتی در روزهای آلوده بسیار ضروری است.
صادقی در ادامه می‌گوید: تحقیقات علمی و توسعه روش‌های درمانی جدید برای بیماران مبتلا به COPD باید در دستور کار نهادهای مسئول قرار گیرد؛ همچنین، حمایت‌های دولتی و بیمه‌های درمانی مناسب می‌توانند در تأمین داروها و خدمات مورد نیاز بیماران کمک زیادی کنند. سلامت تنفسی باید به عنوان یکی از اولویت‌های ملی در نظر گرفته شود. توجه به این موضوع می‌تواند منجر به ارتقاء کیفیت زندگی افراد و کاهش بار بیماری‌های مزمن مرتبط با آلودگی هوا شود.
مرگ و میر در روزهای آلوده
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی درباره عوارض آلودگی هوا بر بیماران مبتلا به آسم توضیح می‌دهد: کسانی که مبتلا به آسم هستند، در اکثر موارد هنگام مواجهه با آلودگی هوا دچار حملات تنفسی می‌شوند. تعداد مراجعات این بیماران به مراکز درمانی و اورژانس‌های بیمارستانی به طور قابل توجهی افزایش می‌یابد. صادقی در خصوص بیمارهای آسمی می‌گوید: بیماران آسمی نیاز به حمایت‌های ویژه دارند تا بتوانند با عوارض روانی ناشی از تنگی نفس و اضطراب مقابله کنند. توجه به این موضوع، باید در برنامه‌ریزی‌های درمانی و بهداشتی کشور گنجانده شود.
وی در ادامه می‌گوید: آمار مرگ‌ومیر این گروه در روزهای آلوده، نسبت به روزهای عادی بسیار بیشتر است و این مسئله نگران‌کننده است. این وضعیت نه تنها سلامت فردی بیماران را تهدید می‌کند، بلکه فشار زیادی را نیز به سیستم درمانی کشور وارد می‌کند.
صادقی درخصوص بارمالی آلودگی هوا بر دوش نظام سلامت می‌گوید: مراقبت‌های پزشکی و درمان‌های اضطراری برای این بیماران هزینه‌بر بوده و بار اقتصادی بالایی بر دوش نظام سلامت می‌گذارد. از سوی دیگر، حملات تنفسی مکرر باعث کاهش کیفیت زندگی این بیماران می‌شود و آنان را با مشکلات روحی و روانی مواجه می‌سازد.
بروز مشکلات در سلامتی
وی در خصوص مشکلات قلبی و عروقی ناشی از آلودگی هوا توضیح می‌دهد: در زمان آلودگی هوا، موارد ابتلا به مشکلات قلبی و عروقی افزایش پیدا خواهد کرد؛ زیرا هوای آلوده باعث سفت شدن رگ‌ها و در نتیجه افزایش فشارخون، بیماری‌های عروق کرونر و… خواهد شد. این فرآیند باعث افزایش خطر سکته‌های قلبی و مغزی می‌شود و بیماران با سابقه بیماری‌های قلبی باید مراقبت بیشتری داشته باشند.
صادقی در ادامه می‌گوید: افزایش التهاب در بدن به واسطه آلودگی هوا نیز می‌تواند مشکلات قلبی را تشدید کرده و فشار مضاعفی به سیستم قلب و عروق وارد کند.
این فوق تخصص بیماری‌های تنفسی درباره تأثیر آلودگی هوا بر رشد کودکان و نوجوانانمی‌گوید: عوارض آلودگی هوا در کودکان بسیار محسوس‌تر است و می‌تواند از اختلالات یادگیری تا علائم تنفسی را شامل شود. وی در خصوص اثرات تنفس در هوای آلوده بر رشد کودکان می‌گوید: آلودگی هوا رشد مغز و سیستم تنفسی کودکان را مختل کرده و باعث کاهش ظرفیت ریه و تضعیف سیستم ایمنی می‌شود. این مشکلات نه تنها در کوتاه‌مدت موجب افزایش بیماری‌های تنفسی می‌شوند، بلکه تأثیرات بلندمدت و جبران‌ناپذیری بر سلامت جسمی و ذهنی کودکان دارند.
صادقی در ادامه می‌گوید: افزایش بروز بیماری‌های مزمن مانند آسم، برونشیت و حتی اختلالات رفتاری و یادگیری نیز از جمله پیامدهای تنفس هوای آلوده است. این موضوع نیازمند توجه جدی خانواده‌ها و مسئولان بهداشتی است و نباید نادیده گرفته شود. مراقبت‌های پیشگیرانه، آموزش‌های لازم و اتخاذ سیاست‌های محیط زیستی مناسب می‌تواند در کاهش این اثرات مخرب مؤثر باشد.
لزوم اقدامات جدی در کشور
وی در پاسخ به این پرسش که چه کاری برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا می‌توان انجام داد، می‌گوید: برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری‌ها باید یک سری اقدامات جدی در سطح کشور انجام شود. مردم مجبور هستند برای گذران زندگی به سطح شهر بروند و در جامعه فعالیت کنند. ما نمی‌توانیم برای همیشه مردم را در خانه حبس کنیم؛ ضمن اینکه هوای خارج از خانه به طرق مختلف به داخل محیط خانه هم وارد خواهد شد. بنابراین باید مشکل را اساسی حل کرد.وی با اشاره به راهکارهای مقابله با آلودگی هوا، می‌گوید: این اقدام اساسی نیازمند همکاری همه نهادها و سازمان‌هاست؛ از دولت گرفته تا نهادهای محیط زیستی، صنایع و حتی خود مردم. برای مقابله با این بحران، تنها اقدامات فردی کافی نیست. نیاز جدی به سیاست‌های کلان، برنامه‌ریزی‌های ملی و آموزش عمومی احساس می‌شود. نیاز به مشارکت همگانی و استفاده از فناوری‌های نوین نقش مهمی در بهبود کیفیت هوا دارد. باید راهکارهای مؤثر و بلندمدتی مانند کاهش آلاینده‌های صنعتی، توسعه حمل‌ونقل عمومی پاک و تشویق به استفاده از خودروهای کم‌مصرف و برقی اجرایی شود.
صادقی می‌گوید: مردم باید از فعالیت‌های پرآلودگی خودداری کرده و در روزهای بحرانی از ترددهای غیرضروری اجتناب کنند تا بار آلودگی کمتر شود. فقط با رویکردی جامع و همگانی است که می‌توان امیدوار بود بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا کاهش یابند و سلامت عمومی جامعه حفظ شود.
آلودگی موتورها
صادقی تردد وسایل نقلیه موتوری از جمله ماشین‌های شخصی و موتورسیکلت‌ها را از جمله دلایل اصلی آلودگی هوای کلان‌شهرها دانسته و می‌گوید: ۷۰ درصد آلودگی موجود در هوای کلان‌شهرها ناشی از وسایل موتوری متحرک است و ۳۰ درصد باقی مانده نیز متشکل از سوخت خانه‌ها، کارخانه‌ها و سایر منابع است. عامل اصلی آلودگی هوا سوخت و بنزین بی‌کیفیت است و باید دقیق‌تر بررسی شود که چه نوع بنزینی برای سوخت وسایل نقلیه موتوری استفاده می‌شود.
وی در ادامه می‌گوید: برای حل این مسئله باید برنامه‌ریزی‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت به صورت همزمان و هماهنگ وجود داشته باشد و شرایط به شکل دقیقی مدیریت شود. این برنامه‌ها باید شامل بهبود کیفیت سوخت، افزایش کارایی سیستم حمل‌ونقل عمومی، توسعه فناوری‌های پاک و تشویق به استفاده از خودروهای برقی باشد. نظارت‌های سخت‌گیرانه‌تر بر معاینه فنی خودروها و کنترل تردد در مناطق پرآلودگی می‌تواند موثر باشد.
ویتامین‌های محافظ
این فوق تخصص بیماری‌های ریوی در خصوص روش‌های خانگی جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا توضیح می‌دهد: در زمان آلودگی هوا مردم باید بیشتر در خانه بمانند، به هیچ عنوان ورزش نکنند، استراحت کافی داشته باشند و اگر در شرایط اضطراری خواستند از خانه بیرون بروند حتماً از ماسک استفاده کنند. کاهش فعالیت‌های بدنی در محیط آلوده نقش مهمی در کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا بر سلامت افراد دارد و به ویژه بیماران تنفسی باید مراقبت بیشتری داشته باشند.
وی در ادامه می‌گوید: همچنین افراد سالمند و کودکان نیز باید به شدت از حضور در فضای باز در زمان آلودگی خودداری کنند.صادقی درباره رژیم غذایی مناسب در زمان مواجهه با آلودگی هوا می‌گوید: در این زمان مردم باید رژیم غذایی مناسبی داشته باشند. استفاده از مایعات فراوان، آنتی‌اکسیدان‌ها، میوه‌های رنگی مانند سیب، پرتقال، نارنگی و…، ویتامین‌های گروه B و C و سایر مواد مغذی مورد نیاز بدن بسیار حائز اهمیت است. تغذیه سالم و متعادل نقش کلیدی در کاهش عوارض آلودگی هوا ایفا می‌کند و از بروز مشکلات تنفسی و قلبی جلوگیری می‌کند.
وی در خصوص فواید مصرف شیر در ایام آلودگی هوا توضیح می‌دهد: زمانی که در ساخت بنزین از سرب استفاده می‌شد، شیر برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های ناشی از آلودگی هوا بسیار مفید بود زیرا مواد معدنی و کلسیم موجود در شیر به مقابله با اثرات سرب کمک می‌کرد. اما در حال حاضر که مواد تشکیل‌دهنده بنزین‌ها مشخص نیست و تغییر کرده‌اند، اصراری هم بر مفید بودن شیر در درمان عوارض تنفس هوای آلوده نخواهیم داشت.»
فارس
شناسه :
537858
لینک کوتاه :
لینک کوتاه :