سوالات بی‌پاسخ درباره عفو تتلو؛ آیا توبه او واقعاً احراز شده است؟
یک وکیل پایه یک دادگستری گفت: اگر قوه قضاییه با یک فرد به شدت برخورد کند و فرد دیگری را صرفاً با ادعای توبه از مجازات معاف کند، اعتماد مردم به عدالت قضایی آسیب خواهد دید.
جهان صنعت نیوز، نیمه آذرماه ۱۴۰۲ پس از ماه‌ها حاشیه‌سازی در فضای مجازی، توسط پلیس ترکیه بازداشت و به مقامات ایرانی تحویل داده شد. پرونده قضایی او با اتهامات «توهین به مقدسات»، «تشویق به فساد و فحشا» و «سب‌النبی» همراه بود.
بر اساس اعلام دادگستری آذربایجان‌غربی، پس از تحویل تتلو به ایران، حکم بازداشت صادر و تحقیقات در خصوص او آغاز شد. در رسیدگی‌های اولیه، مقصودلو بابت «تشویق به فساد و فحشا» به ۱۰ سال حبس و بابت «توهین به مقدسات» به ۵ سال حبس محکوم شد.
با اعتراض دادستان تهران، دیوان عالی کشور حکم ۵ سال را نقض و پرونده را برای رسیدگی مجدد ارجاع داد. در ادامه، اتهام «سب‌النبی» مطرح و حکم اعدام صادر شد.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، در ۲۷ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۴ اعلام کرد نامبرده با دو اتهام مواجه بود؛ نخست «تشویق به فساد و فحشا» که در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ۱۰ سال حبس محکوم شد و این حکم در حال اجراست. اتهام دیگر «توهین به مقدسات» بود که در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران به ۵ سال حبس منجر شد، اما پس از فرجام‌خواهی، دیوان عالی کشور حکم را نقض و پرونده را به شعبه هم‌عرض (شعبه ۶ دادگاه کیفری یک) ارجاع داد که این شعبه حکم اعدام صادر کرد. این حکم پس از فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور تأیید و برای اجرا به دادگاه اعلام شده است.
سخنگوی قوه قضاییه تأکید کرد این رأی قطعی و آماده اجراست. به گفته او، معمولاً در این موارد دو درخواست مطرح می‌شود که وکیل نامبرده هر دو را انجام داده است. نخست براساس ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی که امکان سقوط حد در صورت احراز توبه قبل از اثبات جرم را مطرح می‌کند، و همچنین امکان درخواست عفو از مقام رهبری پس از اثبات جرم در صورت توبه.
درخواست دوم براساس ماده ۴۷۷ آیین دادرسی کیفری مطرح شده است؛ به موجب این ماده، چنانچه رئیس قوه قضاییه رأی قطعی را خلاف شرع بیّن تشخیص دهد، می‌تواند با تجویز اعاده دادرسی، پرونده را به دیوان عالی کشور ارسال کند تا در شعب خاص بررسی و رأی قطعی صادر شود. این درخواست‌ها ثبت شده و در حال بررسی است. نتیجه بررسی متعاقباً اعلام خواهد شد.
در ادامه روند این پرونده، در ۲۷ مردادماه ۱۴۰۴، عاطفه حاذق، وکیل امیرحسین مقصودلو، اعلام کرد توبه موکلش توسط دادگاه کیفری یک احراز شده و پرونده برای تصمیم‌گیری نهایی به ریاست قوه قضاییه ارسال شده است. به گفته وکلا، تاکنون تصمیم قطعی درباره اجرای حکم صادر نشده و موضوع توبه متهم در حال بررسی است.
آخرین وضعیت پرونده تتلو
در تازه‌ترین اخبار مربوط به این پرونده، سخنگوی قوه قضائیه در ۱۲ شهریور ماه سال جاری درباره آخرین وضعیت تتلو اعلام کرد: قانون مجازات اسلامی مبحثی به نام توبه دارد که نشان می‌دهد توبه یکی از راه‌های سقوط مجازات حتی پس از اثبات جرم است.
ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی مقرر می‌دارد در جرایم موجب حد به استثنای قذف و محاربه، اگر متهم قبل از اثبات جرم توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی اثبات شود، حد از او ساقط می‌شود. همچنین در صورت توبه مرتکب حتی پس از اثبات جرم، دادگاه می‌تواند عفو مجرم را از طریق رئیس قوه قضاییه از مقام رهبری درخواست کند. این رویه یک روند معمول قضایی است و به متهم خاصی محدود نمی‌شود.
وی افزود: بنابراین نباید تصور شود موضوع توبه فقط برای فرد خاصی اجرا می‌شود، بلکه بسیاری از افراد از این امکان بهره‌مند شده‌اند. با توجه به احراز توبه این فرد در دادگاه، پرونده در تاریخ ۹ شهریور ۱۴۰۴ به حوزه ریاست قوه قضاییه ارسال شده و در حال بررسی است. در صورت پذیرش موضوع توسط ریاست قوه قضاییه، درخواست عفو برای متهم از مقام معظم رهبری مطرح خواهد شد.
در همین رابطه مهدی توکلی، وکیل پایه یک دادگستری، نسبت به نحوه عفو احتمالی امیرحسین مقصودلو معروف به تتلو، که پیشتر به اعدام محکوم شده بود، انتقاداتی را مطرح کرد.
توکلی با اشاره به اظهارات اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، که در نشست‌های خبری خود از جمله در تاریخ ۱۲ شهریور به موضوع عفو تتلو پرداخته و آن را ناشی از احراز توبه وی دانسته، اظهار داشت: در قانون مجازات اسلامی نهادی به نام «توبه» وجود دارد که می‌تواند در شرایط مشخصی منجر به سقوط مجازات شود. اما بهره‌مندی از این نهاد حقوقی نیازمند رعایت دقیق ضوابط قانونی است و نمی‌توان با استناد به مفاهیم کلی چون «خداوند توبه‌پذیر است» از این چارچوب‌ها عبور کرد.
وی تأکید کرد: بحث ما ناظر به توبه‌پذیری خداوند نیست. مسلماً تنها خداوند است که از درون انسان‌ها آگاه است و پذیرش یاعدم پذیرش توبه افراد امری الهی است. اما در حوزه حقوق و مجازات‌های دنیوی، توبه باید در چهارچوب قانون و با سازوکارهای مشخص بررسی و احراز شود.
این وکیل دادگستری هشدار داد که در صورت برخورد دوگانه دستگاه قضایی با موضوعاتی نظیر توبه و عفو، این شائبه در افکار عمومی شکل می‌گیرد که قانون به صورت سلیقه‌ای اجرا می‌شود.
توکلی تصریح کرد: اگر قوه قضاییه با یک فرد به شدت برخورد کند و فرد دیگری را صرفاً با ادعای توبه از مجازات معاف کند، اعتماد مردم به عدالت قضایی آسیب خواهد دید.
او در ادامه با اشاره به سخنان پیشین سخنگوی قوه قضاییه مبنی بر اینکه قاضی در جریان رسیدگی، با طرح پرسش‌هایی از تتلو مانند تعداد اصول دین، به توبه وی پی برده است، افزود: اگر توبه پس از صدور حکم صورت گرفته باشد، طبق ماده ۱۱۴ قانون مجازات اسلامی، تنها در صورتی مؤثر است که جرم بر اساس اقرار متهم اثبات شده باشد؛ بنابراین لازم است روشن شود آیا چنین شرایطی در پرونده تتلو رعایت شده یا خیر.
توکلی با طرح این پرسش که چگونه فردی که به گفته او نقش قابل توجهی در ترویج آسیب‌های اجتماعی، از جمله مصرف مواد مخدر، مشروبات الکلی، فحشا، هتاکی نسبت به ارزش‌های دینی و چهره‌های مذهبی داشته، بدون طی روند قانونی احراز توبه، در فهرست عفوشدگان قرار گرفته، گفت: در حالی که برخی افراد با جرایمی به مراتب سبک‌تر، حتی بدون ارتکاب قتل، با اتهامات سنگینی چون محاربه و افساد فی‌الارض مواجه و به اشد مجازات محکوم می‌شوند، لازم است سخنگوی قوه قضاییه به‌طور شفاف توضیح دهد که چرا و چگونه تتلو مشمول عفو شده است.
منبع: فارس
اجتماعی و فرهنگیلینک کوتاه :