گفتگوی ترامپ و زلنسکی: آیا راهی برای پایان جنگ اوکراین وجود دارد؟

جهان صنعت نیوز، رئیس‌جمهور اوکراین، ولودیمیر زلنسکی، روز جمعه به کاخ سفید رفت تا سلاح‌هایی برای ادامه جنگ کشورش با روسیه درخواست کند، اما با رئیس‌جمهوری روبه‌رو شد که به نظر می‌رسد بیشتر به دنبال میانجی‌گری برای صلح است تا تقویت زرادخانه اوکراین.
به نوشته خبرگزاری رویترز، در حالی‌که دونالد ترامپ، احتمال ارسال موشک‌های دوربرد تاماهاک را که زلنسکی خواهان آن است رد نکرد، اما در آستانه دیدار آینده‌اش با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در مجارستان تمایل چندانی به این ایده نشان نداد. ترامپ پس از گفت‌وگویی بیش از دو ساعته با زلنسکی، از هر دو کشور اوکراین و روسیه خواست تا «فوراً جنگ را متوقف کنند»، حتی اگر این به معنای واگذاری بخشی از سرزمین اوکراین باشد.

او در راه بازگشت به خانه‌اش در وست‌پالم بیچ فلوریدا به خبرنگاران گفت: «در همان خط نبرد توقف کنید، و هر دو طرف باید به خانه‌هایشان و نزد خانواده‌هایشان بازگردند. کشتار را متوقف کنید. همین باید پایان ماجرا باشد. همین حالا در خط نبرد متوقف شوید. این را به رئیس‌جمهور زلنسکی گفتم، به رئیس‌جمهور پوتین هم گفتم.»

حرکت ترامپ برای از سرگیری گفت‌وگو با پوتین سایه‌ای بر دیدار نسبتاً صمیمانه او با رئیس‌جمهور اوکراین انداخت، دیداری که در آن دو رهبر پیش از ناهار خصوصی با خبرنگاران صحبت کردند. سپس هر دو پشت درهای بسته گفت‌وگو کردند و درباره تماس تلفنی روز قبل میان ترامپ و پوتین نیز گفتگو کردند، تماسی که در آن ترامپ خود را به عنوان میانجی میان دو نیروی درگیر معرفی کرده بود، هرچند واقعیت این است که روسیه در سال ۲۰۲۲ به اوکراین حمله کرد.

زلنسکی و پوتین با هم کنار می آیند؟

ترامپ به خبرنگاران گفت: «فکر می‌کنم رئیس‌جمهور زلنسکی خواهان پایان جنگ است، و فکر می‌کنم رئیس‌جمهور پوتین هم همین را می‌خواهد. حالا فقط باید کمی با هم کنار بیایند. اما زلنسکی گفت دستیابی به آتش‌بس بسیار دشوار است: «ما خواهان آن هستیم. اما پوتین نمی‌خواهد.»

رئیس‌جمهور اوکراین صریح بود و به ترامپ گفت کشورش هزاران پهپاد برای حمله به اهداف روسیه آماده دارد، اما به موشک‌های آمریکایی نیاز دارد. او گفت: «ما تاماهاک نداریم، برای همین به تاماهاک نیاز داریم.» ترامپ پاسخ داد: «ما ترجیح می‌دهیم کاری کنیم که اصلاً نیازی به تاماهاک نداشته باشید.» بعدتر ترامپ دوباره تأکید کرد که ایالات متحده باید سلاح‌های خود را حفظ کند: «ما خودمان هم به تاماهاک نیاز داریم. نمی‌خواهیم چیزهایی را که برای دفاع از کشورمان لازم داریم، به دیگران بدهیم.»

پس از دیداری، که زلنسکی آن را «سازنده» توصیف کرد، او به خبرنگاران گفت نمی‌خواهد درباره موشک‌های دوربرد صحبت کند، زیرا آمریکا نمی‌خواهد باعث تشدید درگیری شود و خودش هم «واقع‌بینانه» به شانس دریافت آن‌ها نگاه می‌کند. زلنسکی که پس از دیدار با رهبران اروپایی تماس تلفنی داشت، گفت امید دارد ترامپ بر پوتین فشار بیاورد تا «به این جنگ پایان دهد.»

وقتی از او درباره اظهارات ترامپ پرسیده شد، گفت: «ترامپ درست می‌گوید. باید همین‌جا که هستیم توقف کنیم. مهم است همین‌جا متوقف شویم و بعد گفت‌وگو کنیم.» هنوز روشن نیست پوتین چه چیزی به ترامپ گفته که باعث شد او با دیدار آینده موافقت کند. نشست ماه اوت آن‌ها در آلاسکا بدون دستاورد خاصی زودتر از موعد پایان یافت. کرملین اعلام کرد هنوز تصمیم‌های زیادی باید گرفته شود و ممکن است نشست «کمی دیرتر» از بازه‌ دو هفته‌ای مورد اشاره ترامپ برگزار شود.

تغییر لحن ترامپ

لحن آشتی‌جویانه ترامپ پس از تماس با پوتین، تردیدهایی درباره احتمال کمک کوتاه‌مدت به اوکراین ایجاد کرد و دوباره نگرانی اروپایی‌ها از توافقی به نفع روسیه را برانگیخت. سخنگوی اتحادیه اروپا گفت اگر این گفت‌وگوها بتواند به صلح در اوکراین کمک کند، از آن استقبال می‌شود.

ترامپ روز جمعه وقتی از او پرسیده شد که آیا نگران نیست پوتین با پذیرش گفت‌وگو در حال «وقت‌کشی» باشد، پاسخ مشخصی نداد. او در پاسخ گفت: «می‌دانی، من در تمام عمرم از طرف بهترین‌ها بازی داده شدم، اما در نهایت خیلی خوب از پسش برآمدم، ممکن است این‌بار هم همین‌طور شود.»

مایکل کارپنتر، مقام سابق آمریکایی که اکنون پژوهشگر ارشد در مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک است، گفت دیدار با ترامپ چیزی نبود که زلنسکی انتظارش را داشت، اما با رویکرد کلی دولت او در قبال جنگ هم‌راستا بود. او افزود: «واقعا هیچ تمایلی برای تحمیل هزینه به روسیه وجود ندارد.»

ترامپ در عین حال نسبت به زلنسکی ابراز علاقه کرد و در مقطعی از او به خاطر پوشیدن کت رسمی تیره که ترامپ آن را «بسیار شیک» توصیف کرد، تمجید نمود. او به زلنسکی اشاره داشت که اوایل سال جاری به دلیل حضور در کاخ سفید بدون کت مورد انتقاد قرار گرفته بود. ترامپ گفت: «او با کت بسیار خوش‌تیپ به نظر می‌رسد. امیدوارم مردم متوجه این موضوع بشوند.»
جنگ شدت گرفته است

ترامپ که مدتی است برای دریافت جایزه صلح نوبل تلاش می‌کند، مشتاق است فهرست درگیری‌هایی را که مدعی است در پایان دادن به آن‌ها نقش داشته، گسترش دهد. بیش از سه سال و نیم پس از آغاز تهاجم تمام‌عیار روسیه به اوکراین، مسکو امسال چند پیشروی ارضی داشته است. اما فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین، الکساندر سیرسکی، روز پنجشنبه گفت حمله روسیه شکست خورده است.

تغییر معادلات با تاماهاک

پوتین در ماه جاری اعلام کرد نیروهایش در سال ۲۰۲۵ حدود ۵ هزار کیلومتر مربع (معادل ۱۹۳۰ مایل مربع) از خاک اوکراین را تصرف کرده‌اند، افزوده‌ای معادل ۱ درصد از خاک اوکراین بر حدود ۲۰ درصدی که پیش‌تر در اختیار داشتند. هر دو طرف همچنین حملات خود به زیرساخت‌های انرژی یکدیگر را افزایش داده‌اند، و پهپادها و جنگنده‌های روسی وارد حریم هوایی کشورهای عضو ناتو شده‌اند.

در روزهای اخیر به نظر می‌رسید کاخ سفید از رفتار پوتین به‌طور فزاینده‌ای خشمگین است و مایل به ارائه حمایت تازه‌ای به زلنسکی، از جمله موشک‌های تاماهاک، شده بود. سلاح‌هایی که به گفته اوکراینی‌ها می‌تواند ماشین جنگی روسیه را دچار خسارت سنگین‌تری کند. اما پس از گفت‌وگوهای روز جمعه، زلنسکی گفت روسیه از تاماهاک‌ها «می‌ترسد». مسکو هشدار داده است که ارسال چنین موشک‌هایی تشدید خطرناکی در جنگ محسوب می‌شود.

مکس برگمن، کارشناس روسیه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، گفت اقدام پوتین ظاهراً با هدف کاهش احتمال انتقال این سلاح‌ها از سوی آمریکا انجام شده است.

میکولا بیلیسکوف، تحلیل‌گر ارشد در سازمان غیردولتی «بازگرداندن زندگی» که یکی از تأمین‌کنندگان اصلی تجهیزات نظامی برای ارتش اوکراین است، گفت موشک‌های تاماهاک می‌توانند میدان نبردی را که اکنون به سود روسیه است، متعادل‌تر کنند. او افزود: «ما انتظار نداریم روسیه بعد از یکی، دو یا سه حمله موفق فرو بپاشد. مسئله فشار است، فشار مداوم. هدف مختل کردن ماشین نظامی و صنعتی روسیه است.»

 

سیاسی