ملّاکی به سبک بانکها؛ ۱۰۰۰ همت دارایی راکد در املاک!
تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی حاکی از رشد دارایی‌های ملکی بانکها تا سطح بی‌سابقهٔ بیش از یک‌هزار همت است؛ موضوعی که به‌جای کوچک‌تر شدن تراز اموال غیرمولد، از تشدید پدیده ملّاکی و انجماد منابع بانکی حکایت دارد.
جهان صنعت نیوز، بانک مرکزی تازه‌ترین فهرست دارایی‌های غیرمنقول بانکها را تا پایان شهریور ۱۴۰۴ منتشر کرد، بر اساس این گزارش، ارزش روز مجموع املاک و مستغلات بانک‌های کشور بیش از یک‌هزار همت برآورد می‌شود؛ رقمی بی‌سابقه که نشان می‌دهد حجم دارایی‌های ملکی بانکها نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه نسبت به سال گذشته نیز رشد داشته است، موضوعی که نشان از تشدید دارایی‌های سمی بانکها در اقتصاد کشور شده است.
میان بانکها، بانک سپه و بانک پاسارگاد همچنان برای دومین فصل از سال جاری از ارائه آمار خودداری کرده‌اند و آخرین اطلاعات درج‌شده برای این دو بانک مربوط به پایان اسفند ۱۴۰۳ است، که از همان آمار قبلی در این گزارش استفاده شده است، نکته عجیب‌تر آنکه در همان داده‌ها، برخی بانکها اطلاعات نادرستی ارائه کرده‌اند که به‌عنوان مثال، بانک سپه تعداد شعب خود را فقط دو شعبه اعلام کرده که صحت آن مورد تردید جدی است و از تناقض آماری در داده‌های رسمی حکایت دارد.
کم‌اظهاری آماری در غیاب نظارت‌های مؤثر بانک مرکزی
اگرچه مطابق جزء “۲ـ۱” بند “ط” تبصره “۱۶” قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مبنی بر انتشار اطلاعات مربوط به اموال غیرمنقول یک الزام قانونی بوده است، اما برخی از بانکها همچون پاسارگاد و سپه از انتشار این آمار خودداری کرده‌اند و برخی دیگر نیز آمار درستی از ارزش روز املاک خود ارائه نکرده‌اند، به‌عنوان مثال بانک رفاه ارزش روز ۱۴۶۹ فقره از املاک خود را با قیمت هرکدام یک ریال ارزش‌گذاری کرده است، یا در مثالی دیگر بانک سرمایه ارزش ۲۴۵ فقره، بانک شهر ارزش ۱۱۹ فقره، و بانک صادرات نیز ارزش ۸۶ فقره از املاک خود را همچون بانک رفاه یک ریال اعلام کرده‌اند! همچنین بانک گردشگری نیز در اعلام آمار خود به‌کلی آمار غیرواقعی ارائه داده است، موضوعی که اگر بر اساس اعداد و ارقام درست مطرح شود آمار ملّاکی بانکها بسیار بیش از آمار فعلی یعنی یک‌هزار همت خواهد شد.
رتبه‌بندی بانکها بر اساس ارزش روز املاک/ بانک شهر در رتبه نخست
میان شبکه بانکی، و با درنظرگرفتن همان قیمت‌های روز اعلامی از سوی بانکها که گاهی بسیار کمتر از ارزش واقعی آن املاک بوده است که در بالا توضیح داده شد، بانک شهر با حدود ۱۹۰ همت در صدر فهرست ارزش دارایی‌های غیرمنقول قرار گرفته است، پس از آن، بانک ملت با ۱۵۴ همت و بانک تجارت با ۱۴۷ همت در رتبه‌های دوم و سوم ایستاده‌اند، این سه بانک روی‌هم بیش از ۴۹۰ همت از املاک بانکی کشور را در اختیار دارند.
ملّاکی؛ زنگ خطر همیشگی برای نظام بانکی
مطالبه خروج بانکها از ملّاکی یکی از تأکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر بوده است، اما آمار تازه نشان می‌دهد این هدف نه‌تنها محقق نشده است بلکه پدیده ملّاکی بانکها به‌مراتب بحرانی‌تر از سال‌های گذشته شده است، ارزش بیش از یک‌هزارهمتی املاک بانکها بیانگر آن است که سرمایه‌گذاری مستقیم و فعالیت‌های ملّاکی بانکها نه‌تنها کم نشده، بلکه رو به افزایش بوده است، به همین دلیل، انتقادات نسبت به انحراف بانکها از وظیفه اصلی خود یعنی بانکداری و تأمین مالی تولید، همچنان پابرجاست.
دارایی‌های راکد و مزایده‌های بی‌مشتری
انباشت اموال مازاد و غیرمولد در بانکها به‌حدی افزایش یافته است که بانک مرکزی سیاست‌هایی را برای مدیریت و فروش املاک مازاد، به‌ویژه در بانک‌های ناتراز در دستور کار قرار داده است، با این حال، بسیاری از بانکها در گزارش خود اشاره کرده‌اند که مزایده‌های متعدد برای فروش املاک برگزار شده ولی خریداری پیدا نشده است،
این مسئله نه‌تنها کارایی سیاست فروش دارایی‌های مازاد را زیر سؤال می‌برد، بلکه نشان‌دهنده تداوم فریز منابع بانکی در بخش‌های غیرمولد اقتصاد است.
تسنیم
اقتصاد کلانلینک کوتاه :