علاقه ترامپ به صلح با ایران برای افزایش شانس جایزه نوبل
بر اساس توافق هسته‌ای ایران موسوم به برجام و بند عملیاتی ۸ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، تمامی مفاد آن پس از (روز انتقالی) ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ (۲۶ مهر ۱۴۰۴) خاتمه یافت و ایران، چین و روسیه پس از فرارسیدن این موعد انقضا، اعلام کردند که تمامی محدودیت‌های مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران به پایان رسیده و مفاد قطعنامه‌های پیشین لغو شده است.
جهان صنعت نیوز، تروئیکای اروپایی (انگلیس، آلمان و فرانسه) ۲۸ سپتامبر برابر با ۶ مهر ماه مکانیسم پس‌گشت (اسنپ‌بک) را فعال کردند و در جهت احیای ۶ قطعنامه لغو شده پیشین شورای امنیت تلاش کردند و مدعی هستند که این قطعنامه ها برقرار شده و این دوگانگی، شکاف و آشفتگی حقوقی تازه‌ای در برداشت‌های ارائه‌شده به شورای امنیت ایجاد کرده است.
«کرک دورسی» ( Kurk Dorsey ) استاد تاریخ دانشگاه نیوهمپشایر آمریکا و تحلیلگر ارشد مسایل سیاسی و بین المللی در گفت و گو با ایرنا در نیویورک در پاسخ به این سوال که با توجه به جنگ ۱۲ روزه علیه ایران و اقدام اروپا و آمریکا برای بازگشت تحریم ها، فکر می‌کنید دولت ترامپ چه مسیری را در قبال ایران دنبال خواهد کرد و مسیر دیپلماسی میان تهران – واشنگتن ادامه خواهد یافت؟ تاکید کرد: «ترامپ غیرقابل پیش‌بینی است. انتظار نداشتم که حمله به ایران را در آن زمان آغاز کند، اگرچه قابل پیش‌بینی بود که پس از آن اعلام پیروزی کند. بنابراین هیچ چیز برایم تعجب‌آور نخواهد بود؛ از جمله اینکه ترامپ کاملاً موضع خود را تغییر دهد و برای دستیابی به توافقی مستقیم با ایران وارد عمل شود. نباید فراموش کنیم که او واقعاً علاقه‌مند است جایزه صلح نوبل را به خود اختصاص دهد و این هدف با دستیابی به توافقی پایدار میان آمریکا و ایران بسیار آسان‌تر خواهد بود.»
وی با بیان اینکه حقوق بین‌الملل هنوز ساختاری نسبتا ضعیف و سست دارد، گفت: اگرچه آمریکا و کشورهای اروپایی در نحوه مواجهه با ایران اختلافات اساسی دارند، اما هر دو بر این نکته توافق دارند که ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. معتقدم اروپایی‌ها در این زمینه منطقی‌تر از آمریکایی‌ها هستند، اما در نهایت هدف مشترکی دارند.
خروج ترامپ از برجام اشتباه بود
دورسی درباره اقدام سه کشور اروپایی و آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران گفت: «کاملا واضح است که اعضای اروپایی برجام، هنوز برنامه هسته‌ای ایران را تهدیدی جدی تلقی می‌کنند» که نشان می‌دهد تهران برای جلب اعتماد عمومی و اثبات اینکه به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست، باید تلاش بیشتری انجام دهد.
این استاد دانشگاه نیوهمپشایر تصریح کرد: تفاوت اصلی میان آمریکا و اروپا در این است که آمریکا سال‌ها پیش از توافق خارج شد، در حالی که اروپایی‌ها در این توافق ماندند. معتقدم خروج ترامپ از برجام اشتباه بود و فکر نمی‌کنم دولت او به نظم بین‌المللی مبتنی بر قواعد چندان پایبند باشد. اما باور دارم که اروپایی‌ها به این نظم متعهد هستند.
ابهامات توافق آتش‌بس غزه به روایت تحلیلگر آمریکایی
دورسی: «نباید فراموش کنیم که او واقعاً علاقه‌مند است جایزه صلح نوبل را به خود اختصاص دهد و این هدف با دستیابی به توافقی پایدار میان آمریکا و ایران بسیار آسان‌تر خواهد بود.»
این تحلیلگر مسایل بین الملل درباره طرح توافق آتش‌بس غزه که از سوی آمریکا پیشنهاد و تایید شد، نیز گفت: این طرح پییشرفت هایی داشته و آتش‌بس و تبادل اسرا در دستور کار قرار گرفته است.
دورسی تصریح کرد: «با این حال، فکر نمی‌کنم که طرح ترامپ احتمال موفقیت بالایی داشته باشد. بخش‌هایی از آن وجود دارد که احتمالاً برای اسرائیل قابل پذیرش نیست (مانند راهکار دو دولتی) و بخش‌هایی نیز وجود دارد که حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی نمی‌توانند بپذیرند (خلع سلاح، دولت تکنوکرات، توسعه تجاری). بنابراین شاید آتش‌بسی برقرار شود که مدتی دوام بیاورد، اما من زمینه مشترک چندانی میان دو طرف نمی‌بینم حتی بازسازی غزه و اسکان پناهجویان غزه نیز به نظر می‌رسد از توان نهادهای بین‌المللی خارج باشد.»
این تحلیلگر آمریکایی در پاسخ به این سوال که با توجه به حمایت کامل واشنگتن از تل‌آویو، آیا طرح توافق آتش‌بس غزه با در نظر گرفتن واقعیت‌های منطقه‌ای و میدانی طراحی شده و اجرای کامل آن محتمل است؟ گفت: معتقدم که حمایت آمریکا بیشتر در حد ۷۵ درصد است تا حمایت کامل. ترامپ به بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل علاقه دارد، اما اختلافات مشخصی با او دارد مانند موضوع بمباران در قطر.
دورسی افزود: همچنین به نظر می‌رسد که این طرح هنوز در مرحله ۳–۴ صفحه‌ای است، در حالی که برای واقعی شدن باید به مرحله ۳۰۰–۴۰۰ صفحه‌ای برسد و به مسائلی مانند چه کسی هزینه‌ها را پرداخت می‌کند؟ چه نهادی دولت فلسطینی را منصوب می‌کند؟ چه کسی در کوتاه‌مدت امنیت غزه را تامین خواهد کرد؟ بپردازد. بنابراین فکر نمی‌کنم که این طرح واقعیت‌های میدانی را پوشش داده باشد و بعید می‌دانم که به شکل کامل اجرایی شود. با این حال، باید اذعان کنم که این نخستین نشانه‌های پیشرفت در سال‌های اخیر است و به همین دلیل امیدوارم در پیش بینی خود اشتباه کرده باشم.
رئیس جمهوری آمریکا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۵ برابر با ۷ مهر ۱۴۰۴ در نشست خبری مشترکی با نخست وزیر رژیم اسرائیل از طرح ۲۰ بندی خود برای آتش‌بس در غزه رونمایی کرد و پس از مذاکرات شرم الشیخ ۸ اکتبر ۲۰۲۵ برابر با ۱۶ مهر ماه ۱۴۰۴ اعلام کرد: «با افتخار اعلام می‌کنم که اسرائیل و حماس هر دو مرحله اول طرح صلح ما را امضا کرده‌اند. این به آن معناست که همه گروگان‌ها (اسیران) به‌زودی آزاد خواهند شد و اسرائیل به‌عنوان اولین گام‌ها به‌سوی صلحی قدرتمند، پایدار و همیشگی، نیروهای خود را تا خطی توافق‌شده عقب خواهد کشید. همه طرف‌ها به‌طور عادلانه مورد رفتار قرار خواهند گرفت.»
سرانجام توافقنامه موسوم به صلح غزه ۲۱ مهر ماه از سوی ترامپ و با حضور سران بیش از ۲۰ کشور جهان در شرم الشیخ مصر امضا و تبادل اسرا میان تل آویو و حماس صورت گرفت.
ایرنا
لینک کوتاه :