۷ میلیون راننده آنلاین در انتظار تصمیم مجلس برای بیمه شدن؛ گیر کار کجاست؟

جهان صنعت نیوز، در سال‌های اخیر با گسترش روزافزون فناوری و نفوذ گسترده کسب‌وکارهای آنلاین در زندگی مردم، سبک زندگی و الگوهای رفت‌وآمد نیز دستخوش تغییرات چشمگیری شده است. امروزه بسیاری از شهروندان برای انجام امور روزمره خود از اپلیکیشن‌های مختلف استفاده می‌کنند؛ از خرید کالا گرفته تا سفارش غذا و حتی جابه‌جایی درون‌شهری. در این میان، تاکسی‌های اینترنتی به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین خدمات آنلاین، جای خود را در میان مردم باز کرده‌اند و به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی شهری تبدیل شده‌اند.

اما در پشت صحنه این رونق و استقبال گسترده، رانندگان تاکسی‌های اینترنتی با چالش‌ها و دغدغه‌های متعددی مواجه‌اند. یکی از مهم‌ترین مطالبات آن‌ها، برخورداری از امنیت شغلی و بیمه است. بسیاری از رانندگان که در این شرکت‌ها فعالیت می‌کنند، تحت پوشش هیچ نهاد یا ارگانی قرار ندارند و در عمل از مزایای شغلی همچون بیمه بازنشستگی یا خدمات درمانی محروم‌اند. برای بخش زیادی از این رانندگان، کار در تاکسی‌های اینترنتی تنها منبع درآمد است و نبود پشتوانه بیمه‌ای، آینده شغلی و معیشتی آنان را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

آن طور که خود رانندگان می‌گویند، در حالی که رانندگان خواستار بیمه و حمایت‌های قانونی هستند، شرکت‌های تاکسی اینترنتی آن‌ها را پیمانکار مستقل معرفی می‌کنند و مسئولیتی در قبال بیمه‌کردنشان نمی‌پذیرند. این شرکت‌ها معمولاً پیشنهاد می‌کنند رانندگان به‌صورت شخصی از بیمه خویش‌فرما استفاده کنند. با این حال، کارشناسان حوزه کار و رفاه بر این باورند که ارتباط مالی بین رانندگان و سکوهای ارائه‌دهنده خدمات حمل و نقل درون‌شهری، مستلزم برقراری ضوابط و مقررات بیمه‌ای است.

در همین زمینه، احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اخیراً اعلام کرده بود که موضوع بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی در دستور کار دولت قرار گرفته و پیگیری‌ها تا سطح مجلس پیش رفته است. او افزوده است: «این کار هم‌اکنون به مجلس رسیده و اخیراً هم جلسه‌ای در این زمینه با نمایندگان مجلس شورای اسلامی داشتیم. ما لایحه‌ای تدوین کرده و به مجلس داده‌ایم و موضوع را دنبال خواهیم کرد.»

بیمه کردن رانندگان تاکسی‌های اینترنتی می‌تواند نقطه عطفی در ساماندهی وضعیت شغلی هزاران راننده فعال در پلتفرم‌های حمل‌ونقل آنلاین باشد و گامی در جهت تحقق عدالت اجتماعی و به رسمیت شناختن جایگاه این قشر در اقتصاد دیجیتال کشور محسوب شود اما این امر با چالش‌هایی روبروست.

در همین زمینه، امید محبی رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی درباره بیمه رانندگان تاکسی‌های اینترنتی اظهار کرد: در حال حاضر، بخشی از رانندگان این پلتفرم‌ها به‌عنوان فعال شناخته می‌شوند. یکی از چالش‌ها این است که معیار مشخصی برای تعیین راننده فعال وجود ندارد. همچنین، تعدادی از این رانندگان، بازنشسته یا دارای شغل دوم هستند و در خصوص مستمری این افراد اختلاف‌نظرهایی میان مجلس، پلتفرم‌ها و سازمان تأمین اجتماعی وجود دارد. برخی معتقدند اگر بیمه تأمین اجتماعی برای تمامی رانندگان تاکسی اینترنتی برقرار شود، مستمری بازنشستگانی که شغل دوم دارند قطع خواهد شد اما طبق بررسی ما و پاسخ رسمی سازمان تأمین اجتماعی، چنین موضوعی صحت ندارد و بیمه این افراد قطع نخواهد شد.

وی افزود: تنها بحثی که مطرح است، مربوط به پرداخت حق بارنامه است. طبق پیشنهاد مطرح‌شده، حدود ۲٫۵ درصد از مبلغ هر سفر به‌عنوان سهم حق بیمه منظور شود که به‌طور مثال، این رقم برای یک سفر ۱۰۰ هزار تومانی، حدود ۲۵۰۰ تومان در نظر گرفته می‌شود البته برخی بازنشستگان معتقدند این کار برایشان اجحاف است، اما در واقع، این مبلغ به‌عنوان حق اجتماعی رانندگان دائم پرداخت می‌شود و اجحافی در حق کسی نیست زیرا افرادی که کار کردن در تاکسی اینترنتی شغل دومشان محسوب می‌شود در واقع به شغل اصلی کسانی ورود کرده‌اند که تنها راه امرار معاش‌شان از همین طریق است. از سوی دیگر، تأمین اجتماعی هم اعلام کرده که مستمری رانندگانی که بازنشسته یا دارای شغل دیگری هستند قطع نمی‌شود و همراهی کامل در اجرای این طرح دارد.

وی درباره تعداد رانندگان فعال در تاکسی‌های اینترنتی نیز بیان کرد: آمار تعداد رانندگان در سامانه «سماس» وزارت کشور بر اساس خوداظهاری شرکت‌های حمل‌ونقل آنلاین ثبت می‌شود و سرورهای سامانه با سرورهای پلتفرم‌ها ارتباط مستقیم ندارند بنابراین، این آمار نمی‌تواند مبنای دقیقی برای تصمیم‌گیری درباره تعداد رانندگان باشد و لازم است بازرسی از سرورهای داخلی پلتفرم‌ها از طریق نمایندگان مجلس انجام شود. در حال حاضر، به‌دلیل همین ابهامات، بیمه تأمین اجتماعی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی در تصمیم اخیر به‌صورت موقت کنار گذاشته شده تا در لایحه‌ای جداگانه و تخصصی بررسی شود اما به نظر ما، حمل‌ونقل آنلاین بخشی از حمل‌ونقل عمومی و سنتی کشور است و باید در همین لایحه گنجانده شود.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی گفت: در این راستا ما در حال تهیه نامه‌ای رسمی به ریاست کمیسیون عمران مجلس هستیم تا اعتراض خود را نسبت به این موضوع اعلام کنیم. در خصوص آمار رانندگان نیز باید گفت طبق اطلاعات منتشرشده از سوی خود پلتفرم‌ها، حدود ۷ میلیون نفر به‌صورت پاره‌وقت و فعال در این حوزه فعالیت دارند که از این میان، حدود ۱٫۲ میلیون نفر راننده فعال محسوب می‌شوند. طبق قانون کار، کسی که ۱۷۶ ساعت در ماه کار کند، فعال محسوب می‌شود.

محبی افزود: سامان‌دهی این شغل نه‌تنها از نظر اقتصادی، بلکه از نظر امنیتی نیز اهمیت دارد و می‌تواند به اطمینان خاطر مسافران و رانندگان کمک کند. انتظار داریم نمایندگان مجلس با دیدی باز و واقع‌بینانه به این موضوع نگاه کنند، زیرا تعویق یا بی‌توجهی به آن فقط موجب افزایش مشکلات اجتماعی و امنیتی می‌شود.

رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی رانندگان تاکسی‌های اینترنتی ادامه داد: ما از نمایندگان مجلس انتظار داریم با شفاف‌سازی آمار رانندگان و نظارت جدی بر عملکرد پلتفرم‌ها، از تبدیل این وضعیت به نوعی استثمار مدرن جلوگیری کنند.

تسنیم

اجتماعی و فرهنگی