پایان تنش تجاری موقت؛ تعلیق تعرفه‌های بندری آمریکا و چین به مدت یک سال
ترامپ و شی جین‌پینگ پس از هفته‌ها تنش تجاری، توافق موقتی امضا کردند که شامل سویا، انرژی و فناوری است. کارشناسان هشدار می‌دهند این توافق شکننده است و ممکن است به سرعت به نزاع اقتصادی بازگردد.
جهان صنعت نیوز؛ دیدار رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، با همتای آمریکایی خود، دونالد ترامپ، در نشست بوسان کره جنوبی با اعلام یک توقف موقت تجاری بین دو اقتصاد بزرگ جهان به پایان رسید. این دیدار که پنجشنبه گذشته انجام شد اگرچه به ظاهر یک گشایش دیپلماتیک بود، اما در واقع نمایانگر مرحله‌ای جدید از رقابت استراتژیک میان دو کشور است؛ مرحله‌ای که در آن چین دیگر صرفاً از موضع دفاع عمل نمی‌کند، بلکه توانایی اعمال ریتم مذاکرات و کنترل بازارها را در اختیار دارد.
در این نشست، دو طرف مجموعه‌ای از تعهدات متقابل را اعلام کردند تا تنش‌ها کاهش یابد و تجارت روان‌تر شود. تعهدات آمریکا شامل کاهش تعرفه‌های واردات کالاهای چینی از ۵۷ درصد به ۴۷ درصد، تعویق اجرای برخی تعرفه‌های متقابل به مدت یک سال، کاهش تعرفه‌های مرتبط با فنیتانیل به نصف، همکاری با چین در حوزه‌های تجارت، انرژی و هوش مصنوعی و به تعویق انداختن برای یک سال برنامه گسترش تحریم‌های شرکت‌های چینی بود.از سوی دیگر، چین متعهد شد مالکیت اپلیکیشن تیک‌تاک را منتقل کند، خرید ۱۲ میلیون تن سویا از آمریکا را تضمین نماید، محدودیت‌های صادراتی از جمله فلزات نادر را تعلیق کند و خرید انرژی از آمریکا، شامل نفت و گاز آلاسکا، را افزایش دهد.
مهمترین محور توافقات
یکی از مهمترین محورهای توافقات مربوط به تعلیق تعرفه‌های بندری و کاهش هزینه‌های حمل و نقل دریایی بود که تاکنون به عنوان یکی از منابع اصلی تنش در جنگ تجاری میان آمریکا و چین مطرح شده بود. تعرفه‌های بندری که سالانه حدود ۳.۲ میلیارد دلار برای کشتی‌های بزرگ چینی وارداتی به آمریکا برآورد می‌شد، به مدت یک سال به طور کامل تعلیق شد.
این تعرفه‌ها پیش‌تر با هدف کاهش سلطه چین بر صنعت حمل و نقل دریایی، خدمات لجستیک و کشتی‌سازی وضع شده بودند و اعمال آنها موجب افزایش هزینه‌های حمل دریایی و اختلال در زمان‌بندی کشتی‌ها شد که در نهایت فشار اقتصادی بر مصرف‌کننده آمریکایی وارد می‌کرد.
با اعمال این توقف موقت، شرکت‌های حمل و نقل دریایی و کشتی‌سازی، از جمله شرکت‌های بزرگ چینی، توانستند از فشار مالی ناشی از این تعرفه‌ها رها شوند و کاهش قابل توجهی در هزینه‌ها تجربه کنند. با این حال، تحلیل‌ها نشان می‌دهد که چین همچنان بیش از نیمی از بازار جهانی سفارش ساخت کشتی‌ها را در اختیار دارد و نقش غالب خود را حفظ کرده است.
تغییر توازن قدرت جهانی
اگرچه این توافقات نشانگر تلاش برای آرام کردن بازارها بود، اما تحلیل‌ها حاکی از آن است که اختلافات ساختاری و رقابت بلندمدت همچنان ادامه دارد.فایننشال تایمز معتقد است که پشت کلمات دوستانه و ابراز تمایل شی جین‌پینگ برای همسو بودن با «چشم‌انداز ترامپ برای عظمت آمریکا»، تحولی اساسی در توازن قدرت نهفته است. پس از یک دهه عقب‌نشینی در برابر تحریم‌ها و تعرفه‌های آمریکا، چین اکنون آمادگی بیشتری برای مقابله و استفاده از ابزارهای اقتصادی به عنوان سلاح ژئوپلیتیکی دارد.
اقدامات چین در واکنش به بحران فلزات نادر و محدودیت‌های صادرات تراشه‌ها نشان داد که این کشور نه تنها پاسخگو است بلکه می‌تواند شرایط خود را تحمیل کند و واشنگتن به واقعیت مواجهه با یک رقیب اقتصادی قدرتمند اعتراف کرده است.
در همین حال، اکونومیست تاکید می‌کند که آتش‌بس موقت بوسان حل ریشه‌ای اختلافات تجاری نبوده و صرفاً تعلیق موقت ابزارهای اقتصادی است. این مجله خاطرنشان می‌کند که تعرفه‌ها و محدودیت‌های فناوری علیه شرکت‌های چینی هنوز پابرجاست و این توافق بیشتر یک آرامش تاکتیکی است تا پایان رقابت بلندمدت.
تحلیلگران بانک جی‌پی مورگان نیز بر این باورند که هر دو کشور با حفظ ابزارهای تحریمی جزئی، گزینه‌های چانه‌زنی خود را باز نگه داشته‌اند و هدف اصلی این توافق، آرام‌سازی موقت بازارها است نه پایان رقابت طولانی مدت.
تغییر اقتصاد جهانی
کارشناسان معتقدند که چین اکنون قادر است اقتصاد جهانی را به نفع خود شکل دهد. محدودیت‌های آمریکا در زمینه فلزات نادر و کاهش تولید داخلی در برخی صنایع تکنولوژیک، قدرت فشار آمریکا را نسبت به یک دهه قبل کاهش داده است. هان شین لین، مدیر دفتر The Asia Group در پکن، می‌گوید: «چین در یک بازی طولانی مدت به تقویت دفاع‌های اقتصادی خود می‌پردازد؛ با گسترش بازار داخلی، توسعه زنجیره‌های تولید و کنترل منابع حیاتی مانند لیتیوم، نیکل و فلزات نادر.»
اگرچه آمریکا هنوز دارای مزایای غیرقابل انکار از جمله نوآوری تکنولوژیک، سلطه دلار و شبکه اتحادهای امنیتی است، چین با صبر استراتژیک در حال خنثی کردن این قدرت‌ها از طریق استقلال صنعتی و فناوری است. توقف موقت اخیر صرفاً یک وقفه کوتاه در رقابت بلندمدت است که با هر بحران اقتصادی یا انتخابات دوباره فعال خواهد شد.
نشست بوسان نشان داد که توقف موقت تجاری، صرفاً یک وقفه کوتاه است و رقابت اقتصادی و ژئوپلیتیکی میان چین و آمریکا ادامه دارد. جهان اکنون شاهد توازن هش میان دو قدرت بزرگ است که دیگر تنها برای نفوذ سیاسی رقابت نمی‌کنند، بلکه شکل آینده جهانی اقتصاد و تجارت را نیز بازتعریف می‌کنند.
فارس
سیاسیلینک کوتاه :