خودروهای ناایمن، کابوس جاده و شهروندان

سارا پوردلجو – جهان‌صنعت نیوز: صبح امروز، واژگونی سه سرویس مدرسه در سبزدشت تهران، بار دیگر نگاه‌ها را به مسئله‌ای قدیمی اما حل‌نشده معطوف کرد؛ ایمنی خودروهای ایرانی. این حادثه، همچون بسیاری از سوانح اخیر، نشان داد که کیفیت پایین تولیدات داخلی و ضعف نظارت فنی همچنان از اصلی‌ترین عوامل مرگ و مصدومیت در جاده‌های کشور است. تکرار چنین رویدادهایی پرسشی ساده اما سنگین را پیش می‌کشد: چرا با وجود هشدارهای مکرر، خودروهایی با حداقل استاندارد ایمنی همچنان در خیابان‌ها تردد می‌کنند؟ هرچند هنوز علت اصلی این تصادف به‌طور رسمی اعلام نشده است، اما این حادثه بهانه تلخی شد تا بار دیگر به موضوع کیفیت پایین خودروهای ایرانی بپردازیم. در چند سال اخیر، آمار تصادف‌ها و سوانح رانندگی به‌شدت افزایش یافته و تلفات جانی را بالا برده است. دیگر نمی‌توان تصادف را تنها به «خطای انسانی» نسبت داد.

کیفیت پایین خودروهای ایرانی، موضوعی تکراری ولی دردناک است

کیفیت پایین خودروهای ایرانی، موضوعی است که دو سال پیش نیز، پس از تصادف زنجیره‌ای ۶۰ خودرو در محور بهبهان ـ رامهرمز، سردار سید کمال هادیانفر با انتقاد شدید از کیفیت و ایمنی خودروهای ساخت داخل به آن اشاره کرد و گفت که در حادثه بهبهان، ایربگ هیچ خودرویی باز نشد. این چه خودرویی است که ما داریم؟ چرا ارابه مرگ تولید می‌کنیم؟ دستگاه‌های مسئول باید بر کیفیت خودروها نظارت کنند؛ چرا استانداردها رعایت نمی‌شود؟ در همان زمان ، احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان ایران نیز در واکنش به سانحه مرگبار بهبهان و در مقام دفاع از سطح ایمنی خودروهای داخلی، توضیحاتی درباره علت فعال‌نشدن ایربگ‌ها ارائه داد. وی اظهار کرد: بیشتر خودروهای درگیر در این حادثه به سیستم ایربگ مجهز بوده‌اند، اما از آنجا که بخش عمده برخوردها از قسمت عقب خودروها رخ داده است، کیسه‌های هوا فعال نشده‌اند. به گفته او، خودروهای ال۹۰ در این سانحه از قسمت جلو آسیب ندیده‌اند و به همین دلیل، ایربگ آن‌ها عمل نکرده است. از مجموع ۱۵ خودروی پراید حادثه‌دیده، ۱۱ دستگاه به‌دلیل سال ساخت پایین فاقد ایربگ بوده‌اند. همچنین از میان محصولات سایپا، هشت خودرو دارای ایربگ بوده‌اند، اما به‌دلیل نوع برخورد (از عقب)، این سامانه‌ها نیز فعال نشده‌اند. طبق مقررات، در صورتی که اختلاف سرعت بین دو خودروی درگیر در تصادف کمتر از ۱۵ کیلومتر بر ساعت باشد، ایربگ‌ها به‌طور خودکار باز نمی‌شوند. طبق آمار رسمی منتشرشده از سوی پزشکی قانونی کشور، در شش‌ماهه ابتدایی سال ۱۴۰۳، ۱۰٬۰۸۶ نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده و ۱۹۹٬۲۶۰ نفر مصدوم شده‌اند. بخش قابل‌توجهی از این مرگ‌ها در خودروهای سواری تولید داخل اتفاق می‌افتد. بر اساس آمارهای موجود، حدود ۸۳ درصد از قربانیان حوادث رانندگی در ایام عید سال گذشته در خودروهای تولید داخل جان خود را از دست داده‌اند. این رقم گویای سطح پایین ایمنی و ضعف کیفی خودروهای داخلی در شرایط بحرانی است.

پژو و پراید؛ صدرنشینان ناامنی در جاده‌ها

هرچند خطای انسانی و سرعت بالا نیز در این آمار بی‌تأثیر نیست، اما نمی‌توان منکر تأثیر کیفیت پایین خودروهای داخلی در افزایش تصادف‌ها شد. از این میان، نزدیک به ۶۲ درصد از حوادث مربوط به محصولات خانواده‌های پژو و پراید است؛ خودروهایی که در عین حال جزو پرفروش‌ترین مدل‌ها در بازار کشور محسوب می‌شوند. همچنین خودرو ساینا نیز در کنار این دو مدل، در فهرست خودروهایی قرار دارد که بیشترین آمار تصادفات را به خود اختصاص داده‌اند. این ارقام نشان می‌دهد نظام حمل‌ونقل جاده‌ای کشور با بحرانی ساختاری روبه‌رو است که بخش عمده آن به ایمنی فنی خودروها مربوط می‌شود. کیفیت پایین خودروها نه‌تنها احتمال وقوع حادثه را افزایش می‌دهد، بلکه باعث تشدید آسیب و مرگ در زمان بروز تصادف می‌شود. بسیاری از خودروهای داخلی فاقد طراحی جذب انرژی ضربه هستند. در تصادف، انرژی مستقیماً به سرنشین منتقل می‌شود و آسیب شدید به اندام‌های حیاتی وارد می‌کند. خودروهای فاقد سامانه‌هایی مانند ABS یا ESC  در شرایط بحرانی کنترل خود را از دست می‌دهند. در بسیاری از تصادفات مرگبار، ایربگ‌ها یا نصب نشده‌اند (ماشین‌های مدل قدیمی) یا عمل نکرده‌اند. قطعات حیاتی مانند ترمز، فرمان یا سیستم تعلیق در بسیاری از خودروها، به‌دلیل نظارت ناکافی، عمر مفید کوتاهی دارند و در شرایط خاص از کار می‌افتند. میانگین عمر خودروهای در حال تردد در کشور بیش از ۱۳ سال است. خودروهای فرسوده حتی در صورت داشتن سیستم ایمنی، به‌دلیل فرسایش ساختار بدنه و اجزا، قابلیت حفاظت از سرنشین را از دست می‌دهند. حادثه واژگونی سه سرویس مدرسه در سبزدشت تهران، بار دیگر پرده از واقعیتی تلخ برداشت؛ واقعیتی که سال‌هاست در آمارها تکرار می‌شود اما در عمل نادیده گرفته می‌شود. جان انسان‌ها به خودروهایی سپرده می‌شود که امنیتشان تنها یک شعار تبلیغاتی ناموفق است.

 

اجتماعی و فرهنگیاخبار برگزیده