نگاهی به مشکلات زندگی روشن دلان

جهان صنعت نیوز:  عصای سفیدی که باید راه زندگی روشن دلان را آسان تر کند، تبدیل به نشانه ای برای علامت گذاری آنها در جامعه شده است. زندگی را شبیه ما نمی بینند اما بیشتر از همه گوششان به شنیدن صدای زندگی خوش می شود. طعم ها را با همه وجود احساس می کنند و اگر برف زمستان را نبینند عطر و طعم برف را بهتر از هر بینای دیگری درک می کنند. جامعه ام در ناباوری کامل با بینایی بی نقص، چشم بر بیشتر مشکلات روشن دلان بسته است.

در حال حاضر، تعداد روشن دلان کشور حدود ۱۵۰ هزار نفر تخمین زده می‎شود که این افراد حدود ۲۰ درصد کل معلولان جسمی، حرکتی و ذهنی کشور را شامل می‎شوند. با احتساب افراد کم بینا، این رقم به ۷۵۰ هزار نفر می‌رسد که به درجات مختلفی اختلال بینایی دارند. متاسفانه ۷۵ درصد معابر پایتخت برای نابینایان مناسب نیست، حدود ۲۵ درصد از معابر پایتخت برای نابینایان بهسازی شده است و این وضع برای نابینایان در دیگر شهر‌ها نامطلوب‌تر است. مراقبت‎های بازتوانی نابینایی و کم‎بینایی به دو دسته بزرگ، وسایل کم‎بینایی (اپتیکی) و غیر آن (مانند عصای سفید و خط بریل) طبقه‎بندی می‎شود و از سوی دیگر ناظر بر اقدامات بازتوانی اجتماعی و شغلی و آموزشی است.

ناآگاهی بیماران و ارجاع ندادن آنان به نظام درمانی برای دریافت این خدمت و در درجات بعدی سازوکار‎های حمایتی خانواده و جامعه و عوامل فرهنگی در کنار مسایلی همچون پوشش ناکافی بیمه‎ نیز از مهمترین موانع بهره مندی و استفاده از خدمات به شمار می‌رود. براساس برآورد انجمن نابینایان، میزان بیکاری در افراد نابینا و کم بینا بیش از ۶۰ درصد برآورد شده، با وجود اقدامات انجام شده به منظور توانمندسازی اجتماعی و فردی افراد معلول، ولی اصولا این اقدامات ناکافی است. دسترسی به خط بریل در کل کشور به دلیل کمبود مربی برای آموزش و هزینه بالای دستگاه، ضعیف و دسترسی به رایانه‎های مناسب به منظور کاربران نابینایان نیز برای نابینایان تحصیلکرده حدود ۴۰ درصد تخمین زده می‎شود.

قضاوت عصای سفید

رقیه منصوری مددکار اجتماعی، درباره شرایط زندگی روشن دلان به «جهان صنعت نیوز» گفت: فرهنگ ایجاد فرصت برابر شغلی، اجتماعی و فرهنگی و نیز شناخت مفهوم کلمه « عصای سفید» در جامعه را ضروری است. از همین رو معرفی عصای سفید و روشندلان  در جامعه به منظور حمایت، رعایت حقوق و شناخت توانمندی های این قشر بسیار جدی و مهم است.  چرا که بسیاری از نابینایان جامعه از آنجایی که توسط سایرین کم توان و ناتوان قلمداد نشوند از پذیرش عصا در دست، خودداری می کنند. عصای سفید یک راهکار مهم در زندگی روشن دلان است که نادیده گرفتن آن بر مشکلاتشان می افزاید. قضاوت و نگاه ترحم آمیز جامعه به عصای سفید خود عاملی دردناک در زندگی افراد روشن دل است.

همچنین منصوری در ادامه افزود: خوشبختانه وجود موسسات خیریه و مردم نهادی که به امور نابینایان و کم بینایان جامعه می پردازند توانسته است با ایجاد اعتماد به نفس و استعدادیابی به موقع، این افراد را به افراد موفق جامعه تبدیل کند که پرورش و تربیت متخصصین و افراد دارای تحصیلات عالی در این قشر سند این گفته است. آنچه مسلم است اهمیت ایجاد این باور در جامعه است که نه تنها نابینایی بلکه دیگر معلولیت های جسمی سندی بر نادیده گرفتن افراد نیست. هیچ انسانی کامل نیست. هیچ انسانی حتی در صورت سلامت کامل جسمی توانایی اجرا و مدیریت همه امور را ندارد. بنابراین نادیده گرفتن بخشی از جامعه در حقیقت ظلم به همه جامعه است.

این مددکار اجتماعی بر این باور است که اغلب افراد با مشکلات بینایی، مخصوصا افرادی که در اثر حادثه بینایی خود را از دست می دهند در یک دوره ی زمانی طولانی به مرحله پذیرش و سازگاری می رسند. از همین رو است که اگر به خوبی استعدادیابی شوند از نظر توانمندی کمتر از سایر افراد جامعه نیستند. با این وجود باید پذیرفت که نابینایی یک مشکل و محدودیت است. فرد نابینا با ۸۵ درصد اطلاعات، نا آشنا است و لازم است تا تحت توانبخشی قرار گیرد و به او کمک شود. این قطعا نیازمند هزینه و بودجه، حمایت و مناسب‌سازی و زمینه‌های دیگر است. بنابراین مسئولان باید به این موضوع توجهی جدی کنند تا توانمندسازی نابینایان قدری آسان شود.

۶۰ درصد از موارد کم بینایی قابل درمان است

همچنین اکبر درخشان، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در همایشی که به مناسبت روز بینایی برگزار شده بود گفت: بر اساس گزارش آژانس بین المللی پیشگیری از نابینایی، ۲۵۳ میلیون نفر در جهان مبتلا به درجاتی از کم بینایی هستند که از این تعداد ۳۶ میلیون نفر مبتلا به نابینایی و ۲۱۷ میلیون نفر مبتلا به کم بینایی متوسط یا شدید هستند. ابتلا به عیوب انکساری اصلاح نشده، آب مروارید (کاتارکت) درمان نشده، آب سیاه (گلوکوم) و فرسودگی سنی مرکز بینایی در اثر افزایش سن را از جمله علل نابینایی عنوان کرد

درخشان تاکید کرد: . بیشتر بیماران دچار مشکلات نابینایی و کم بینایی در جهان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند. از سویی دیگر در هر پنج ثانیه یک نفر به تعداد نابینایان افزوده می شود و در هر دقیقه یک کودک نابینا می شود. در صورت عدم انجام اقدامات پیشگیرانه تا سال ۲۰۲۰، یکصد میلیون نفر دیگر به دلایل نه چندان مهم دچار نابینایی یا کم بینایی خواهند شد که عمده ترین این علل کاتاراکت (آب مروارید) است. شیوع کم بینایی متوسط تا شدید در جمعیت ۵۰ سال و بالاتر ۴.۲ درصد و شیوع نابینایی۱.۳درصد گزارش شده و این در حالی است که حدود ۶۰ درصد از موارد کم بینایی قابل درمان است.

۵۵ درصد افراد نابینا و کم بینا در کشور زنان هستند

به گفته محمد آسایی مشاور وزیر بهداشت در امور بهداشت پیش بینی می شود تا سال ۲۰۵۰ شاهد افزایش آمار نابینایی و کم بینایی به میزان ۱.۱ بیلیون نفر خواهیم بود که ۸۹ درصد از این جمعیت در کشورهای با درآمد پایین یا متوسط زندگی می کنند و ۵۵ درصد آنان را زنان تشکیل می دهند. پیش بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ شاهد افزایش آمار نابینایی و کم بینایی به میزان ۱.۱ بیلیون نفر خواهیم بود که ۸۹ درصد از این جمعیت در کشور‌های با درآمد پایین یا متوسط زندگی می‌کنند و ۵۵ درصد آنان را زنان تشکیل می‌دهند که این امر حاکی از عدم وجود عدالت در دسترسی به خدمات سلامت و معاینه چشم به ویژه در گروه‌های آسیب پذیر است.

وی از دست دادن شغل، فقر، سقوط، افسردگی و…، را برخی از عوارض جسمی، روانی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از روشن دلان و کم بینایی برشمرد و گفت: پوشش همگانی خدمات به معنای دسترسی کافی و مناسب از نظر اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است و آموزش ارائه دهندگان صف مقدم خدمات در مراکز بهداشتی برای غربالگری اختلالات بینایی، ادغام مراقبت‌های چشمی با سطوح ارائه خدمات بهداشتی کشور، ارجاع صحیح بیماران، توانمندسازی مردم در مراقبت‌های چشمی برای پیشگیری از بروز نابینایی و کم بینایی، توصیه می‌شود.

جای خالی آموزش

از مسائل مهمی که در زندگی افراد نابینا باید نگاهی جدی به آن داشت آموزش های لازم به خانواده این افراد است. به هر روی خانواده هایی که دارای افراد نابینا و کم بینا هستند به لحاظ روحی به حمایت های اجتماعی بیشتری نیاز دارند. این خانواده ها پیرامون استعدادیابی، پذیرش و توانمند دانستن عضو نابینا خانواده خود نیازمند حضور مددکار اجتماعی و مشاوره هستند. در همین مرحله است که نباید آماده سازی محیط شهری برای افراد نابینا را نادیده گرفت. در شرایطی که شرایط زیست اجتماعی در سطح شهر برای نابینایان میسر نباشد به این معنی است که مسئولین بخشی از جامعه را به طور کلی نادیده گرفته اند.

کارشناسان آموزشی بر این باورند که تغییراتی در حوزه آموزش نابینایان لازم و ضروری است است. این تغییرات در راستای آن است که امکان مناسبی فراهم شو تا نابینایان را از دوران کودکی بتوان در کلاس های عادی آموزش داد. نکته مهم این که این گروه از دانش آموزان با توجه به اینکه ممکن است کاملا نابینا باشند یا مقدار خیلی کمی از بینایی آن ها باقی باشد بنابراین به سایر روش های حسی متکی هستند. از همین رو باید دیگر روش های حسی را در این افراد تقویت کرد وتوجهی جدی به آن داشت. بارها شاهد آن بوده ایم که کودکان نابینایی که از ابتدا مورد حمایت های آموزشی قرار گرفته اند در آینده موفقیت های قابل توجهی را کسب کردند. بنابراین بهترین انتخاب شاید آن باشد که چشم هایمان را بر دنیای نابینایان نبندیم.

 

عمومی