معافیت سربازی و سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج؛ طرح جدید چگونه اجرا می‌شود؟
جذب سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور همواره یکی از اهداف کلیدی سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است، اما محدودیت‌ها و دغدغه‌های قانونی، از جمله خدمت سربازی، مانع مشارکت برخی از ایرانیان در پروژه‌های داخلی شده است. حالا وزارت اقتصاد با ارائه طرحی نوین قصد دارد با ترکیب انگیزه اقتصادی و معافیت نظام وظیفه، شرایطی فراهم کند تا سرمایه‌گذاران مقیم خارج کشور بتوانند با اطمینان بیشتری در پروژه‌های ایران مشارکت کنند.
جهان صنعت نیوز، معاون وزیر اقتصاد، مهدی حیدری، توضیح داد که این وزارتخانه در نظر دارد با معرفی پروژه‌های سودده و جذاب با سود ارزی، ایرانیان خارج از کشور را برای سرمایه‌گذاری ترغیب کند. به گفته او، سرمایه‌گذاران باید مطمئن باشند که پروژه‌ها بازده مناسبی دارند و امکان برگشت سرمایه فراهم است.
وی افزود: «در هیچ جای دنیا به سرمایه‌گذار ضمانت صددرصد برای سوددهی داده نمی‌شود، اما ما تلاش می‌کنیم شفافیت و اطلاعات کافی برای تصمیم‌گیری فراهم شود.»
وعده پایان خدمت برای سرمایه‌گذاران
یکی از جذاب‌ترین بخش‌های این طرح، ارتباط سرمایه‌گذاری با معافیت یا پایان خدمت سربازی است. معاون وزیر اقتصاد اعلام کرد: «هر ایرانی مقیم خارج که در کشور سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند پایان خدمت خود را دریافت کند.»
این ابتکار در حالی مطرح شده که کارت پایان خدمت یا معافیت توسط سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی صادر می‌شود و هنوز مشخص نیست که این سازمان با اجرای چنین طرحی موافقت خواهد کرد یا خیر.
تمرکز بر سرمایه‌گذاران مقیم کشورهای خاص
مهدی حیدری اشاره کرد که بیشترین تعداد سرمایه‌گذاران ایرانی در کشورهای امارات، ترکیه، چین و هند سکونت دارند. این کشورها، بازارهایی هستند که ایرانیان خارج از کشور هم در آنجا فعالیت اقتصادی دارند و هم امکان انتقال سرمایه به داخل ایران را آسان‌تر می‌کنند.
طبق آمار، در سال ۱۴۰۳، ایرانیان خارج از کشور در ۱۴۹ پروژه سرمایه‌گذاری در ایران مشارکت داشته‌اند، آماری که نشان‌دهنده علاقه نسبی و ظرفیت بالای سرمایه‌گذاری این گروه است.
چالش‌های حقوقی و نظام وظیفه
با وجود وعده‌های وزارت اقتصاد، اجرای این طرح با موانع قانونی روبه‌رو است. پیش از این، نمایندگان مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱ با معافیت مشمولان مقیم خارج با پرداخت ۱۵ هزار یورو موافقت کرده بودند، اما ستاد کل نیروهای مسلح با آن مخالفت کرد و طرح عملیاتی نشد.
بنابراین، هنوز مشخص نیست که وعده پایان خدمت برای سرمایه‌گذاران خارجی چگونه عملیاتی شود و چه مکانیسمی برای همکاری میان وزارت اقتصاد و سازمان وظیفه عمومی تعریف خواهد شد.
سوددهی پروژه‌ها و ضمانت بازگشت سرمایه
معاون وزیر اقتصاد تأکید کرد که فهرستی از پروژه‌های سودده با بازده ارزی جذاب شناسایی شده و به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود، اما همان‌طور که در متن آمده، ضمانتی برای سوددهی وجود ندارد.
وی افزود: «سرمایه‌گذاران باید بر اساس اطلاعات موجود و تحلیل ریسک تصمیم بگیرند. هیچ نهادی نمی‌تواند تضمین قطعی سود بدهد، حتی در کشورهای توسعه‌یافته.»
اهمیت جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور
جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور، علاوه بر افزایش نقدینگی و رونق پروژه‌های داخلی، می‌تواند فرصت‌های شغلی و توسعه اقتصادی را نیز افزایش دهد. وزارت اقتصاد می‌خواهد با طرح پایان خدمت، یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های این گروه یعنی معافیت نظام وظیفه را رفع کند و از این طریق انگیزه بیشتری برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند.
این اقدام همچنین می‌تواند به ارتباطات اقتصادی میان ایران و کشورهای مقصد ایرانیان خارج از کشور کمک کرده و شبکه گسترده‌ای از سرمایه‌گذاران با تجربه و توان مالی بالا را وارد اقتصاد ایران کند.
جدول مقایسه سرمایه‌گذاری و معافیت نظام وظیفه
| مورد | وضعیت فعلی | پیشنهاد وزارت اقتصاد |
|---|---|---|
| سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج | محدود به انگیزه مالی | همراه با پایان خدمت سربازی |
| ضمانت سوددهی | وجود ندارد | تضمین کامل ارائه نمی‌شود، فقط شفافیت و اطلاعات کافی |
| مشارکت کشورهای مقصد | امارات، ترکیه، چین، هند | تمرکز بیشتر روی همان کشورها |
| قوانین نظام وظیفه | معافیت فقط با شرایط خاص | طرح پیشنهادی هنوز اجرایی نشده |
وزارت اقتصاد با ارائه این طرح، تلاش دارد ترکیبی از انگیزه مالی و معافیت سربازی را برای جذب سرمایه ایرانیان خارج از کشور ایجاد کند. با وجود جذابیت اقتصادی، چالش‌های حقوقی و عملیاتی، مانند موافقت یا مخالفت سازمان وظیفه عمومی، هنوز مانعی بزرگ بر سر راه اجرای کامل این طرح است.
سرمایه‌گذاران ایرانی مقیم خارج کشور باید با آگاهی کامل نسبت به ریسک‌ها، بازده پروژه‌ها و محدودیت‌های قانونی تصمیم‌گیری کنند و منتظر جزئیات بیشتر از سوی وزارت اقتصاد و سازمان وظیفه عمومی باشند.
این طرح اگر به مرحله اجرا برسد، می‌تواند یکی از تحولات مهم سرمایه‌گذاری در ایران طی سال‌های اخیر باشد و نقشی کلیدی در جذب سرمایه‌های ایرانی خارج از کشور ایفا کند.
منبع: اقتصادآنلاین
اجتماعی و فرهنگیلینک کوتاه :