جزئیات طرح ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی؛ ۱۴۰ ساختگاه در سراسر کشور فعال شد

جهان صنعت نیوز، علیرضا میرمحمدصادقی، عضو هیئت عامل صندوق توسعه ملی، جزئیات کامل فرآیند تأمین مالی پروژه ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی را تشریح کرد؛ طرحی که با استجازه از مقام معظم رهبری و با هدف رفع ناترازی برق کشور وارد مرحله اجرا شده است. این مدیر ارشد صندوق توسعه ملی توضیح می‌دهد این طرح چگونه شکل گرفت، چه ساختاری دارد، و اکنون در چه مرحله‌ای قرار دارد.

روند آغاز طرح ۷۰۰۰ مگاوات تأمین مالی نیروگاه‌های خورشیدی چگونه شکل گرفت؟

میرمحمدصادقی: یکی از دغدغه‌های اصلی دولت چهاردهم، مسئله کمبود ظرفیت نیروگاهی و رفع ناترازی برق کشور بود. در صندوق توسعه ملی نیز پیش‌تر روش «عاملیت» برای تأمین مالی پروژه‌ها وجود داشت، اما تحلیل کارشناسی نشان داد این شیوه در پروژه‌های بزرگ نیروگاهی به دلیل عدم تأمین وثایق، در اجرا با مشکل روبرو شده است.

به همین دلیل صندوق پیشنهاد داد شیوه‌ای جدید تعریف شود. این پیشنهاد به ریاست‌جمهوری ارائه شد و با استجازه از مقام معظم رهبری، مجوز لازم دریافت شد که صندوق مجاز است در تأمین افزایش تولید در انرژی مشارکت کند و درگام اول برای ۷ هزار مگا وات نیروگاه تجدید پذیر تأمین مالی با مشارکت ساتبا(سازمان انرژی های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق) انجام شود.

این طرح در چه قالب‌هایی اجرا می‌شود؟

میرمحمدصادقی: این پروژه در سه قالب تعریف شده است:

بسته ۲۰۰۰ مگاواتی تجهیزات
در این بخش ساتبا تجهیزات خورشیدی را وارد کرده و در انبارهای خود نگهداری می‌کند. متقاضیان پس از مراجعه به ساتبا تجهیزات را تحویل می‌گیرند و خودشان نیروگاه را در محل‌های تعیین‌شده اجرا می‌کنند.

بسته ۴۰۰۰ مگاواتی اجرایی
در این بخش پروژه‌ها را خود ساتبا اجرا می‌کند. نیروگاه‌ها در حال ساخت است و پس از رسیدن به مرحله قابل بهره‌برداری، به متقاضیان معرفی می‌شود تا پس از محاسبه هزینه‌های انجام‌شده، قرارداد فروش اقساطی بین متقاضی و بانک کارگزار به نمایندگی از صندوق توسعه ملی منعقد شود.

بسته ۱۰۰۰ مگاواتی انشعابی
این مجموعه عمدتاً پروژه‌های کوچک‌مقیاس است که در حال مذاکره و اجراست.

ارزش طرح؛ از تامین مالی اولیه ۹۰۰  میلیون دلاری تا پیش بینی سقف ۲.۳ میلیارد دلاری

برای این بخش منابع مالی صندوق چه میزان است و تا کجا قابل افزایش است؟

میرمحمدصادقی: تاکنون حدود ۹۰۰ میلیون دلار به این طرح اختصاص یافته و طبق براوردهای  موجود، امکان افزایش منابع تا ۲.۳ میلیارد دلار وجود دارد. برخی پروژه‌ها با مشارکت بخش خصوصی و مدل ۵۰-۵۰ اجرا می‌شود؛ یعنی صندوق منابع ارزی مورد نیاز تجهیزات را تأمین می‌کند و سایر هزینه‌ها توسط سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.

فرآیند ورود متقاضی؛ پنج بازیگر و یک سازوکار شفاف

یک متقاضی بخش خصوصی چگونه وارد طرح ۷۰۰۰ مگاوات می‌شود؟

میرمحمدصادقی: کل فرآیند پنج بازیگر دارد:
1. متقاضی
2. ساتبا
3. شرکت «سام» (زیرمجموعه صندوق توسعه ملی)
4. صندوق توسعه ملی
5. کارگزار مالی (بانک‌ها)

مراحل به این شکل است:
متقاضی مدارک اولیه را تهیه و در ساتبا تشکیل پرونده می‌دهد.
ساتبا صلاحیت و مدارک را بررسی و تأیید می‌کند.
پرونده برای کارگزار مالی ارسال می‌شود؛ اکنون ۳۴ شرکت از طریق بانک‌ها معرفی شده‌اند.
سپس پرونده به شرکت «سام» می‌رود و در کارگروه ویژه ارزیابی می‌شود.
پیش از انعقاد قرارداد اصلی، توافق‌نامه‌ای چهار‌جانبه میان صندوق، بانک، ساتبا و متقاضی امضا می‌شود.
جهت تسریع در فرآیند اجرا، متقاضی با حداقل وثایق یعنی به ازای هر مگاوات، ۵ میلیارد تومان تأمین وثیقه روند تحویل تجهیزات به متقاضی شروع می شود تا پروژه‌ها بدون وقفه آغاز شود. 

روند اجرای این پروژه  در سراسر کشور چگونه است؟

میرمحمدصادقی: اکنون حدود ۱۴۰ ساختگاه در شهرهای مختلف از جمله اصفهان، کرمان، تهران، سیستان‌ و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد برای تجیهز نیروگاههای تجدید پذیر یا نصب پنلهای خورشیدی فعال است. تمرکز اصلی بر تکمیل بسته ۲۰۰۰ مگاواتی و رفع تعهدات مربوط به تجهیزات است. طبق برنامه، عمده پروژه‌ها باید تا پایان سال وارد مدار تولید شوند و باقی‌مانده نیز حداکثر تا پیک برق تابستان سال آینده به شبکه متصل خواهد شد.

میرمحمدصادقی: در مجموع، طرح ۷۰۰۰ مگاواتی یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های تأمین مالی انرژی خورشیدی در کشور است. سازوکارهای دقیق، تقسیم‌بندی اجرایی، ورود بانک‌ها به‌عنوان کارگزار مالی و مشارکت بخش خصوصی باعث شده پروژه با سرعت مناسبی پیش برود. امیدواریم این طرح نقش مهمی در رفع ناترازی برق کشور ایفا کند.

بر این اساس صندوق توسعه ملی در چارچوب استجازه اخیر از مقام معظم رهبری و با هدف رفع ناترازی برق کشور، در گام اول با مشارکت ساتبا طرح تأمین مالی ۷۰۰۰ مگاوات نیروگاه خورشیدی را در سه بسته ۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و ۱۰۰۰ مگاواتی آغاز کرده است. در بسته ۲۰۰۰ مگاواتی، تجهیزات خورشیدی توسط ساتبا وارد شده و متقاضیان با مراجعه به این سازمان تجهیزات را تحویل گرفته و در محل‌های مشخص‌شده نیروگاه‌ها را احداث می‌کنند. بخش ۴۰۰۰ مگاواتی نیز توسط خود ساتبا در حال اجراست و پس از پیشرفت پروژه، به متقاضیان برای عقد قرارداد فروش اقساطی با صندوق معرفی می‌شود. تاکنون حدود ۹۰۰میلیون دلار از منابع صندوق تزریق شده و امکان افزایش آن تا ۲.۳ میلیارد دلار وجود دارد.

فرآیند ورود متقاضیان به این طرح با مشارکت پنج بازیگر—ساتبا، صندوق توسعه ملی، شرکت «سام»، کارگزاران مالی (بانک‌ها) و خود متقاضی—و در قالب سازوکاری چندمرحله‌ای انجام می‌شود. متقاضی پس از تشکیل پرونده در ساتبا و تأیید صلاحیت، به بانک معرفی می‌شود و سپس پرونده در شرکت «سام» و کارگروه تخصصی صندوق بررسی می‌شود. جهت تسریع در فرآیند اجرا، متقاضی با حداقل وثایق یعنی به ازای هر مگاوات، ۵ میلیارد تومان تأمین وثیقه روند تحویل تجهیزات به متقاضی شروع می شود تا اجرای پروژه‌ها بدون معطلی آغاز شود. به گفته میرمحمدصادقی، هم‌اکنون حدود ۱۴۰ ساختگاه در شهرهای مختلف از جمله اصفهان، کرمان، تهران، سیستان‌ و بلوچستان، خراسان جنوبی و یزد فعال است و بخش عمده‌ای از ظرفیت ۷۰۰۰ مگاواتی تا پایان سال وارد مدار شده و باقی‌مانده نیز حداکثر تا پیک تابستان آینده به شبکه برق کشور متصل خواهد شد.

تسنیم

نفت و پتروشیمی