بازارها از بیت‌کوین می‌ترسند؟

جهان صنعت نیوز – بازارهای مالی جهان در هفته‌های اخیر با نشانه‌هایی مواجه شده‌اند که بیش از هر زمان دیگری اهمیت درک سیگنال‌های پیش‌نگر را آشکار می‌کند. یکی از غیرمنتظره‌ترین این سیگنال‌ها، سقوط شدید بیت‌کوین است؛ دارایی‌ای که سال‌ها با وعده‌هایی چون پول جدید، پناهگاه ضدتورمی یا طلای دیجیتال تبلیغ می‌شد اما امروز در حال ایفای نقشی متفاوت است و آینه‌ای که اضطراب و هیجان بازارها را پیش از بروز در سایر دارایی‌ها منعکس می‌کند.

بیت‌کوین که از اوایل اکتبر تاکنون حدود یک‌سوم ارزش خود را از دست داده و به محدوده ۸۸هزار دلار رسیده، به‌نظر می‌رسد به یکی از شاخص‌های اصلی سنجش حال‌وهوای بازار تبدیل شده است. در چند نوبت اخیر، آغاز ریزش بازار سهام با سقوط ناگهانی بیت‌کوین همراه بوده و این الگوی تکرارشونده باعث شده برخی سرمایه‌گذاران آن را شاخص پیش‌نگر ریسک بنامند. مشاهده افت شدید این رمزارز پیش از لغزش بازارهای سهام، این پرسش را برجسته کرده است که آیا سرمایه‌گذاران باید رفتار بیت‌کوین را به‌عنوان یک ابزار هشداردهنده جدی‌تر بگیرند؟

اگرچه نمی‌توان ادعا کرد بیت‌کوین برای این نقش طراحی شده یا ذاتاً چنین قابلیتی دارد اما واقعیت این است که نوسانات شدید آن اغلب نشان‌دهنده تغییراتی در روحیه سرمایه‌گذاران است؛ تغییراتی که معمولا چند روز یا چند هفته بعد در بورس‌های جهانی نیز منعکس می‌شود. بیت‌کوین به‌عنوان یک دارایی که میزان سفته‌بازی در آن بسیار بالاست، وقتی سقوط می‌کند به این معناست که اشتهای ریسک در حال فروکش است و سرمایه‌گذاران احتیاط را ترجیح می‌دهند. همین ویژگی، آن را به شاخصی تبدیل کرده که حتی مدیران دارایی بزرگ نیز خواسته یا ناخواسته به آن نگاه می‌کنند.

در روزهایی که بازار سهام جهان تحت تاثیر گزارش‌های مالی قوی برخی شرکت‌های فناوری، از جمله غول صنعت نیمه‌رساناها، تا حدودی آرام شد، سقوط مجدد بیت‌کوین دوباره فضای بازار را تیره کرد. اکنون بسیاری از فعالان بازار به این نتیجه رسیده‌اند که رمزارزها دیگر در حاشیه اقتصاد جهانی نیستند؛ بلکه به شتاب‌دهنده یا کندکننده موج‌های روانی بازار تبدیل شده‌اند، حتی اگر نقش آنها به‌عنوان پول یا پناهگاه امن همچنان محل تردید باشد.

این هم‌زمانی سقوط بیت‌کوین با نگرانی درباره حباب احتمالی در سهام مرتبط با هوش مصنوعی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بسیاری از مدیران سرمایه‌گذاری به این جمع‌بندی رسیده‌اند که ارزش‌گذاری‌های بسیار بالا در سهام فناوری، با ریسک اصلاح همراه است. این اصلاح ممکن است یک سقوط تمام‌عیار نباشد، اما به احتمال زیاد، تعدادی اصلاح قیمتی پی‌درپی در ماه‌های آینده رخ خواهد داد. از این منظر، بیت‌کوین به یک ابزار کمکی تبدیل شده که می‌تواند زمان‌بندی این نوسانات را بهتر روشن کند.

معمای همیشگی بازار در دوره حباب‌ها

سرمایه‌گذاران حرفه‌ای به‌خوبی می‌دانند که مشکل اصلی در دوره‌های رونق بیش‌ازحد، اینکه چه زمانی باید از بازار خارج شد نیست؛ بلکه این است که چگونه می‌توان از بازار خارج شد بدون آنکه خیلی زود یا خیلی دیر اقدام کرده باشند. زود خارج شدن به معنای چشم‌پوشی از سودهای آخر چرخه است؛ آن بخش از رشد که معمولاً سریع، هیجانی و وسوسه‌کننده است. دیر خارج شدن نیز به معنای گرفتار شدن در سقوطی است که می‌تواند سال‌ها عملکرد فرد یا صندوق سرمایه‌گذاری را مخدوش کند.

مدیران دارایی در چنین شرایطی در تنگنای دوگانه‌ای قرار می‌گیرند. از یک سو، تعلل در خروج موجب می‌شود عملکرد سبد سرمایه‌گذاری از شاخص‌های اصلی بازار عقب بماند و این مسئله برای مدیران صندوق‌ها قابل‌قبول نیست. از سوی دیگر، خروج زودهنگام از بازار می‌تواند باعث شود مدیر دارایی در نگاه مشتریان بیش از حد محتاط یا بدبین غیرضروری جلوه کند. این وضعیت به‌ویژه برای مدیرانی که تحت نظارت دقیق هستند یا باید عملکرد خود را با شاخص‌های سهام مقایسه کنند، یک معضل همیشگی است.

یکی از مدیران ارشد یک بانک بزرگ مدیریت ثروت اخیراً در نشستی خصوصی روایت کرده که چگونه در سال ۱۹۹۹، درست پیش از سقوط دات‌کام، به مشتریان خود هشدار داده بود که در حباب قرار دارند. آن هشدار، هرچند درست، اما چند ماه زود بود و از قضا همین زود بودن باعث شد که او و تیمش برای مدتی احمقانه به‌نظر برسند. این تجربه تلخی است که بسیاری از مدیران دارایی امروز نیز از آن هراس دارند؛ به‌خصوص در دوره‌ای که سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی تبدیل به نماد جدید وعده‌های بزرگ شده است.

در همین راستا، بخشی از مدیران دارایی اکنون به‌جای خروج کامل از بازار، با حفظ موقعیت‌ها و خرید بیمه‌های حمایتی در برابر سقوط رویکردی محتاطانه‌تر اتخاذ کرده‌اند. این استراتژی مبتنی بر این منطق است که خروج زودرس زیان شهرتی بیشتری دارد تا پرداخت هزینه بیمه برای پوشش ریسک. به بیان ساده، صندوق‌ها ترجیح می‌دهند سهام‌های موفق خود را نگه دارند و در عوض با خرید گزینه‌های پوششی (Options) از خطر سقوط احتمالی محافظت کنند. این راهبرد ممکن است در کوتاه‌مدت هزینه‌بر باشد، اما در بلندمدت جذابیت بیشتری دارد؛ زیرا مانع از آن می‌شود که مدیران دارایی از موج‌های رشد نهایی بازار جا بمانند.

اما نکته قابل‌توجه این است که حتی همین مدیران نیز چشم خود را از بیت‌کوین برنمی‌دارند. نه از آن جهت که قصد دارند در آن سرمایه‌گذاری کنند، بلکه به این دلیل که سقوط یا جهش شدید آن، بازتابی از تغییرات روانی بازار است. وقتی رمزارزها سقوط می‌کنند، به‌معنای خروج سفته‌بازان از دارایی‌های پرریسک است و این خروج معمولاً چند قدم بعد به بازار سهام نیز منتقل می‌شود.

حباب هوش مصنوعی، ریسک اصلاح و نقشه راه سرمایه‌گذاران

امروز مهم‌ترین پرسش در بازارهای جهانی این است که آیا در حباب سرمایه‌گذاری هوش مصنوعی قرار داریم یا خیر؟ بیشتر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای بر این باورند که حتی اگر هنوز حبابی کامل شکل نگرفته باشد، قیمت‌ها به سطحی رسیده‌اند که اصلاح‌های دوره‌ای اجتناب‌ناپذیر است. شرکت‌های فناوری طی سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته‌اند و ارزش بازار آنها به حدی رسیده که حتی اخبار کوچک نیز می‌تواند موجی از نوسان ایجاد کند.

با این حال، برخلاف دوران دات‌کام که بسیاری از شرکت‌ها فاقد درآمد واقعی یا مدل کسب‌وکار پایدار بودند، این بار بازیگران اصلی، شرکت‌هایی با سودآوری بالا، فناوری‌های تثبیت‌شده و جریان نقدی قوی هستند. همین تفاوت باعث می‌شود زمان‌بندی اصلاح یا سقوط احتمالی پیچیده‌تر شود. ممکن است این حباب در چند ماه آینده تخلیه شود، یا شاید چند سال دیگر ادامه پیدا کند.

مدیران ارشد برخی از بزرگ‌ترین شرکت‌های مدیریت دارایی نسبت به هزینه‌کردهای سنگین در حوزه هوش مصنوعی هشدار داده‌اند. آنها معتقدند سرمایه‌گذاری شرکت‌ها در زیرساخت‌ها، مراکز داده و تجهیزات مرتبط با هوش مصنوعی به‌مراتب بیشتر از حدی است که بتوان آن را «عادتی و پایدار» دانست. از نظر آنان، بازار در نقطه‌ای قرار گرفته که ممکن است به‌زودی وارد فاز تعدیل شود، اما همچنان احتمال ادامه رشد نیز وجود دارد.

در چنین شرایطی، بیت‌کوین نه به‌عنوان یک دارایی حقیقی، بلکه به‌عنوان شاخصی از شدت هیجان مورد توجه است. کاهش قیمت نشان می دهد که سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر در حال عقب‌نشینی هستند. این پیام گرچه قطعی نیست، اما در دورانی که سرعت گردش اطلاعات بسیار زیاد و واکنش بازار به اخبار بسیار سریع است، حتی یک شاخص روانی نیز می‌تواند اهمیت داشته باشد.

همه این نشانه‌ها نشان می‌دهد که بازار جهانی در آستانه دوره‌ای است که احتمال اصلاح‌های گسترده بالاست. بسیاری از فعالان بازار، سال ۲۰۲۶ را به‌عنوان نقطه‌ای می‌بینند که خطر یک سقوط بزرگ‌تر همچنان به‌عنوان یک ریسک مطرح است، هرچند وقوع آن قطعی نیست.

بیت کوین؛ از پول جدید تا شاخص ترس

سقوط اخیر بیت‌کوین بیش از آنکه روایت تازه‌ای از شکست یک دارایی دیجیتال باشد، بازتابی از بی‌تعادلی گسترده‌تری در بازارهای مالی است. رمزارزی که زمانی نماد طغیان در برابر نظام مالی بود، امروز به دماسنجی حساس تبدیل شده که پیش از هر بازار دیگری نشانه‌های اضطراب را بروز می‌دهد. در فضای پرهیجان امروز که سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی، ارزش‌گذاری شرکت‌های فناوری و نگرانی از اصلاح بازار همه هم‌زمان حضور دارند مشاهده تغییرات سریع در بیت‌کوین می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند زمان‌بندی دقیق‌تری برای تنظیم ریسک داشته باشند.

بازارهای مالی در حال عبور از دوره‌ای هستند که تصمیم‌گیری در آن بیش از هر زمان دیگری دشوار است. سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نو، جذاب و سودآور است، اما ریسک بالای اصلاح نیز در کمین قرار دارد. در چنین وضعیتی، شاید مهم‌ترین درس روزهای اخیر این باشد که حتی اگر بیت‌کوین به‌عنوان پول آینده پذیرفته نشود، دست‌کم توانسته نقش تازه‌ای پیدا کند. نقشی که شاید امروز بیش از هر کاربرد دیگری ارزشمند باشد و آن نقش، هشداردهنده‌ای که پیش از ظهور طوفان، تغییر هوا را اعلام می‌کند.

ارز دیجیتالبورسپیشنهاد ویژه