نبرد نابرابر میان مغازههای کوچک در برابر مالهای غولپیکر
در حالی که مغازههای کوچک هر روز بیش از پیش زیر بار تورم، اجارههای سنگین و کمبود مشتری کمر خم میکنند، مراکز خرید بزرگ با جمعیت انبوه شبهای تهران را روشن نگه داشتهاند؛ دو تصویری که نشان میدهد اقتصاد خرد ایران در برابر غولهای تجاری بهسرعت در حال عقبنشینی است.
هما میرزایی- جهان صنعت نیوز: کسبوکارهای کوچک که ستون اقتصاد خرد ایران به شمار میروند، در شرایط فعلی بیشترین آسیبهای پنهان را تجربه میکنند. تورم افسارگسیخته، نوسانات ارز، هزینههای سنگین اجاره مغازه، و کاهش قدرت خرید مردم و از دست رفتن بخش بزرگی از مشتریان توان ادامه فعالیت را از آنها گرفته است. بسیاری از کسبه خرد برای جبران بخشی از هزینههای خود به حراجهای دائمی و یا دستفروشی بخشی از اجناس خود با قیمت کمتر روی آوردهاند.
تعطیلی شبانه اصناف؛ راهحل یا نمک بر زخم؟
هفته گذشته نیز اتاق اصناف اعلام کرد بنا بر تصمیم کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران هیچ کدام از اصناف تهران حق فعالیت بعد از ساعت ۸.۳۰ شب را ندارند. بررسی میدانی از بازارهای شهر نشان میداد بسیاری از کسبه قبل از این ساعت کرکرهها را پایین کشیده و برخی دیگر نیز با ترس و دودلی به فعالیت ادامه میدادند. یکی از کسبه که در حوالی سعادتآباد تهران مغازه لباسهای استوک و دست دوم دارد، روز جمعه ۷ آذر که روز جمعه سیاه هم بود، در اینباره به خبرنگار جهان صنعت نیوز گفت: «اعلام کردهاند که باید تا قبل از ۸.۳۰ تعطیل کنیم اما من به شخصه تعطیل نکردم، چون شبها مشتری بیشتری دارم و نمیتوانم در این کسادی شدید از همان اندک فروش بگذرم. اگر چند صد متر آنطرفتر بروید در پاساژ اوپال به خاطر جمعه سیاه چنان هیاهویی به پاست که نمیتوانید از در مغازهها وارد شوید، آنوقت من فروشنده خرد باید تعطیل کنم؟»
در مقابل، پاساژ اوپال آنقدر شلوغ است که نمیتوانید وارد شوید
برای بررسی و صحتسنجی این گفتهها سری هم به پاساژ اوپال زدیم؛ در همان ابتدای خیابان آنچنان ترافیکی برقرار بود که چندین ماشین پلیس حضور داشته و سعی در کنترل ترافیک منطقه داشتند. ظرفیت پارکینگ پاساژ تکمیل بود و بسیاری از مردم پیاده به سمت پاساژ روانه بودند. در ورودی پاساژ نیز ازدحام جمعیت شدیدی مشاهده میشد؛ بسیاری از مغازهها درهای خود را بسته بودند تا مشتریان داخل مغازه بتوانند خرید خود را انجام دهند. جلوی بسیاری از فروشگاهها که عمدتا زنجیرهای هستند و شعبات زیادی در سطح شهر دارند صفوف چندین متری ایجاد شده بود. برخی با دست پر از مغازهها خارج میشدند، ولی اکثریت افراد تنها به تماشای اجناس بسنده کرده و دست خالی بیرون میآمدند. از یکی از فروشندگان درباره محدودیت زمانی فروش پرسیدیم، و او در جواب گفت: «از چهارشنبه تخفیفات جمعه سیاه آغاز شده، و به ما چیزی درباره محدودیت ساعت کاری اعلام نکردهاند، پاساژ هم به دلیل استقبال زیاد خریداران تا ساعتهای پایاینی شب باز است.» به دلیل شلوغی بیش از حد فروشگاه نتوانستیم بیشتر با فروشندگان صحبت کنیم.
مسلما ادامه این روند با افزایش فشار اقتصادی و عدم کنترل وضعیت قیمتها اقتصاد خرد کشور و کسبوکارهای کوچک را در مسیر ورشکستگی و فروپاشی سیستماتیک قرار خواهد داد. در مقابل، برندهای بزرگ که با سرمایههای کلان اداره میشوند، وضعیت بهتری دارند و روزبهروز شعبات جدیدتری در شهرهای مختلف تاسیس میکنند.
فروش خوراکیهای اساسی نیز کاهش چشمگیری داشته است
حتی بازار کالاهای اساسی نیز از این قاعده مستثنا نیستند. میادین میوه و ترهبار که آخرین پناهگاه افراد کمدرآمد برای تامین مایحتاج اولیه بودند، هم وضعیت خوبی ندارند. غرفهداران میگویند قیمتهای ما گاه ۳۰ تا ۴۰ درصد از بازار آزاد کمتر است، اما مدتی است فروش خوبی نداریم. غرفه گوشت و لبنیات به شدت خلوت شده و بسیاری از مواد لبنی به دلیل فروش نرفتن برگشت میخورند. درباره قیمت میوه نیز میگویند دیگر میوه زیر کیلویی ۵۰ هزار تومان پیدا نمیشود و خیلیها از خرید صرف نظر کردهاند. قیمت هر شانه تخممرغ به بیش از ۲۰۰ هزار تومان رسیده و غرفههای فروش آن خلوتتر از هر زمانی هستند. یکی از فروشندگان غرفه میوه میگوید: «میوههایی که کیفیت کمتری دارند را جمع میکنیم و بعد از ظهرها کیسه کرده و با قیمت خیلی کمتر میفروشیم. برخی خریداران هم تا آخر وقت صبر میکنند و عصرها به امید خرید ارزانتر میآیند. اما اجناسی مانند مرغ و تخممرغ یا روغن را نمیتوان با این روش به فروش رساند.»
تورم افسارگسیخته و نوسانات مداوم ارزی امکان هرگونه پیشبینیپذیری را از کسبه گرفته است. تداوم ناترازی انرژی اثر مستقیم بر روند فروش و کسب درآمد این صنف مهم گذاشته؛ در تابستان شاهد بودیم که به دلیل قطعی برق بسیاری از فروشگاهها ساعات پرفروش روز را از دست میدادند، و عدهای هم به خرید موتور برق روی آورده بودند تا چراغ مغازه را روشن نگاه دارند. خریداران نیز وضعیت بهتری ندارند؛ برای بسیاری از مردم خرید مایحتاج روزمزه تبدیل به امری دشوار شده است و دیگر پولی برای خریدهای غیر ضروری مانند پوشاک، لوازم خانه و ملزومات بهداشتی باقی نمانده است. بانکها و موسسات نیز به دلیل ترس از عدم بازگشت پول و دریافت سود مناسب تمایلی به ارائه طرحهای تامین مالی و تسهیلات کمبهره برای کسبه خرد ندارند. در چنین شرایطی هر روز کسبوکارهای بیشتری در معرض نابودی و ورشکستگی قرار گرفته، و اقتصاد خرد ایران با سرعتی هرچه بیشتر در مسیر نابودی قدم خواهد زد.
اخبار برگزیدهصنعت و معدنلینک کوتاه :