تصمیم خودسرانه مایک پنس

قاسم محب علی * این در حالی است که این امر نه از سوی طرفداران دولت خودش یعنی جمهوریخواهان و نه اعضای کنگره مورد استقبال واقع نشده است، چرا که در دو حزب جمهوریخواه و دموکرات مقابل عمل انجام شده قرار گرفته و سعی در تعدیل این امر دارند. در عین حال موضوع سفر مایک پنس به آنکارا در نقش میانجی تنها از سوی خود او مطرح شده و ترامپ دخالتی در این موضوع نداشته که این امر نشاندهنده بروز اختلاف در دیدگاه و مواضع شخص رئیس جمهور و کاخ سفید است.

همانطور که پیش از این هم شاهد بودیم، ترامپ از زمان روی کار آمدنش به عنوان رئیس جمهور آمریکا همواره با حلقه نزدیکان خود دچار اختلاف نظر بوده که تاین امر موجب استعفا یا اخراج آنها را از دولت ترامپ فراهم کرده است.

از طرفی به نظر نمی رسد که تحریم های آمریکا بر اقتصاد ترکیه چندان تاثیر گذار باشد، چراکه آمریکا به ناچار با توجه به تحت فشار قرار گرفتن از سوی کشورهای اروپایی و افکار عمومی مجبور به اعمال این تحریم ها شد، در غیر این صورت این امکان وجود داشت که ترامپ به راحتی از کنار این موضوع بگذرد و از نظر او مسئله چندان مهمی نباشد، مگر این که آمریکا تحریم ها و اقدامات جدی تری انجام دهد.

در بحران سوریه بازیگران متعددی دخیل هستند، اول اینکه ترکیه این قضیه را درک کرده که بر سر این مسئله در آمریکا اجماع وجود ندارد و با توجه به تضعیف موقعیت ترامپ در داخل، آمریکا در شرایطی نسیت که ریسک بزرگی کند و روابطش را با ترکیه قطع کند.

از سوی دیگر روس ها هم بازی پیچیده و چند سویه ای را در خاورمیانه انجام می دهند، از یک طرف چندان ترکیه را در حمله اخیر به سوریه و بحران ایجاد شده تحت فشار قرار نمی دهند و از سوی دیگر با دولت سوریه و کردها توافق می کنند که سوریه در نقاط مرزی مستقر شود و ارتش سوریه را مقابل ترکیه قرار می دهند. از طرف دیگر اعراب را تشویق می کنند که با به رسمیت شناساندن سوریه در جهان عرب و حمایت جهان عرب از سوریه، این بحران را بحرانی عربی-ترکی کنند.

از جهتی، ضعف اروپا در واکنش به این مورد، ضعف و از هم پاشیدگی دولت ترامپ و همچنین ضعف جهان عرب در بحران ایجاد شده به نظر می رسد لااقل در کوتاه مدت فشار تحریم ها کارگر نخواهد بود و ترکیه می تواند سیاست خود را برای اشغال سوریه پیش ببرد، اما این که در دراز مدت این سیاست ترکیه نتیجه بخش خواهد بود یا خیر، مسئله دیگری است، چراکه اردوغان هم خیلی سیاست و راهبرد استراتژیکی در این مورد ندارد و به نظر نمی رسد که به عواقب و چشم انداز کارش در سوریه اندیشیده باشد.

* مدیرکل بخش پیشین خاورمیانه وزارت امورخارجه