دیپلماسی پرتنش مکرون در چین؛ میان فشار آمریکا و نیاز اقتصادی
امانوئل مکرون در سفر سهروزه خود به پکن بر همکاری اقتصادی و گفتوگو با چین درباره اوکراین و روابط تجاری تأکید کرد.
فاطمه عباسی- جهان صنعت نیوز: امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه، در جریان سفر رسمی سهروزه خود به چین، با شی جینپینگ دیدار کرد؛ دیداری که محور آن جنگ اوکراین، عدمتعادل تجاری میان اروپا و چین و آینده نظم بینالملل بود. دو طرف بر لزوم گفتوگو و همکاری تأکید کردند، اما اختلافنظرها درباره برخی مسائل کلیدی همچنان پابرجاست.
استقبال رسمی در پکن و تمرکز بر گفتوگوهای حساس
مکرون روز پنجشنبه در پکن مورد استقبال رسمی دولت چین قرار گرفت و در نخستین ساعات حضورش، مذاکراتی با شی جینپینگ انجام داد. این دیدار بخشی از سفر سهروزه رئیسجمهور فرانسه به چین بود که با تمرکز بر تجارت، روابط دوجانبه و تلاشهای دیپلماتیک در پرونده اوکراین برنامهریزی شده بود. پاریس همزمان با آمادگی برای بر عهده گرفتن ریاست دورهای گروه هفت در سال آینده، تلاش دارد نقش چین را در مدیریت بحرانهای جهانی برجستهتر کند و مسیر گفتوگو با پکن را در شرایط پرتنش فعلی باز نگه دارد. در این چارچوب، فرانسه بر ضرورت تعامل مستقیم با چین بهعنوان یکی از بازیگران اصلی صحنه بینالمللی تأکید دارد و تلاش میکند از ظرفیت ارتباط با پکن برای پیشبرد برخی از اهداف سیاست خارجی خود، بهویژه در موضوع جنگ اوکراین استفاده کند.
هشدار مکرون درباره خطر فروپاشی نظم بینالملل
در جریان مذاکرات، رئیسجمهوری فرانسه نسبت به آینده نظم جهانی ابراز نگرانی کرد و گفت نظم بینالمللی که دههها صلح را تضمین کرده، اکنون با خطر فروپاشی روبهرو است. مکرون تأکید کرد که در چنین شرایطی، گفتوگو میان قدرتهایی چون چین و فرانسه اهمیتی دوچندان دارد.
او از پکن خواست در تلاشها برای دستیابی به یک آتشبس موقت در اوکراین نقش فعالتری ایفا کند و به توقف حملات به زیرساختهای حیاتی کمک نماید. به گفته او، حتی یک توافق محدود نیز میتواند مقدمهای برای کاهش تنشها و باز کردن مسیر مذاکرات سیاسی باشد. پاریس در ماههای اخیر کوشیده است همسو با طرح صلح پیشنهادی آمریکا، چین را به مشارکت بیشتر در فشار بر مسکو برای پایان دادن به جنگ تشویق کند. با این حال، روابط نزدیک پکن و مسکو باعث شده که این مسیر با دشواریهایی همراه باشد.
واکنش محتاطانه چین به درخواست فرانسه
شی جینپینگ در پاسخ به درخواست فرانسه از ارائه هرگونه تعهد مشخص خودداری کرد، اما گفت چین از «تمام تلاشهایی که بهسوی صلح حرکت کند» حمایت میکند. او خواستار توافقی شد که «همه طرفها بتوانند آن را بپذیرند»؛ موضعی که در ماههای گذشته نیز از سوی پکن تکرار شده است. چین از زمان آغاز تهاجم روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲، بهطور دیپلماتیک از مسکو حمایت کرده و در کنار افزایش مبادلات تجاری، کمکهای اقتصادی قابل توجهی نیز به روسیه ارائه داده است. همین موضوع موجب شده غرب نسبت به نقش و نیت چین در بحران اوکراین با احتیاط نگاه کند. با این وجود پکن تلاش دارد خود را بهعنوان بازیگری بیطرف معرفی کند و از هرگونه طرح صلحی که مستلزم تغییر موضع در برابر روسیه باشد، فاصله بگیرد. موضع محتاطانه چین در دیدار با مکرون نیز نشانهای از همین رویکرد بود.
تأکید شی جینپینگ بر چندجانبهگرایی و استقلال سیاسی
در کنار بحث اوکراین، رئیسجمهور چین بر اهمیت تقویت اعتماد سیاسی میان دو کشور تأکید کرد و خواستار حفظ «استقلال و چشمانداز استراتژیک قدرتهای بزرگ» از سوی هر دو طرف شد. او گفت: «فرقی نمیکند محیط خارجی چگونه تغییر کند؛ چین و فرانسه باید در مسیر درست تاریخ بایستند و پرچم چندجانبهگرایی را بالا نگه دارند.» شی جینپینگ بر ضرورت حمایت متقابل در مسائل کلیدی و حیاتی اشاره کرد و از گسترش همکاریها در حوزههای اقتصاد سبز، هوش مصنوعی، هوافضا و انرژی هستهای حمایت کرد. به گفته او، چین درهای خود را بیش از گذشته به روی سرمایهگذاری خارجی باز خواهد کرد و مسیرهای تازهای برای دسترسی به بازار ایجاد میکند.
۱۲ توافقنامه کلیدی و مهم؛ ماحصل این دیدار
در پایان دیدار دو رهبر، چین و فرانسه ۱۲ توافقنامه در حوزههای مختلف امضا کردند؛ از جمله برنامههای جدید همکاری در بخش هوافضا، تبادلات علمی و دانشگاهی، انرژی هستهای و پروژههای حفاظت از پانداها. بخشی از این توافقها به حوزههای نوظهور مانند صنایع سبز و فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی اختصاص دارد.
این توافقنامهها بخشی از تلاش دو کشور برای توسعه مناسبات اقتصادی در دورهای است که اقتصاد چین با نشانههایی از رکود روبهروست و پکن به دنبال تقویت روابط تجاری خارجی است. شی جینپینگ اعلام کرد چین درهای بازار خود را «حتی بیش از گذشته» باز خواهد کرد و در چیدمان زنجیرههای تأمین فرامرزی تجدیدنظر خواهد نمود.
عدم تعادل تجاری؛ یکی از محورهای اصلی گفتوگو
یکی از مهمترین بخشهای مذاکرات مکرون در پکن مربوط به موضوع کسری تجاری اروپا و فرانسه با چین بود. اتحادیه اروپا سال گذشته با بیش از ۳۰۰ میلیارد یورو کسری تجاری در برابر چین مواجه شد و خود چین حدود ۴۶ درصد از کسری تجاری فرانسه را به خود اختصاص داده است.
فرانسه و اتحادیه اروپا چین را همزمان «شریک»، «رقیب سیستمی» و «هماورد اقتصادی» توصیف میکنند. در سالهای اخیر، اختلافات میان پاریس و پکن بهویژه بر سر یارانههای دولتی چین به صنعت خودروهای برقی و اقدامهای متقابل چین، شدت گرفته است. چین در واکنش به تحقیقات اتحادیه اروپا درباره خودروهای برقی، واردات برخی محصولات اروپایی مانند شراب، گوشت خوک و لبنیات را مورد بازبینی قرار داد. با این حال، فرانسه در ماه ژوئیه توانست برای بخش عمده تولیدکنندگان کنیاک خود معافیتهایی دریافت کند.
افزایش کمکهای چین به غزه و تأکید بر مسئولیتپذیری جهانی
در جریان این سفر، شی جینپینگ اعلام کرد چین ۱۰۰ میلیون دلار برای کمک به بحران انسانی جاری در غزه اختصاص خواهد داد. این کمک شامل حمایت از عملیات انسانی و همچنین بازسازی و بهبود زیرساختهای آسیبدیده خواهد بود. این اقدام بخشی از تلاش پکن برای حضور فعالتر در مسائل منطقهای و نمایش نقش خود بهعنوان قدرتی مسئول در عرصه بینالمللی تلقی میشود؛ نقشی که چین طی سالهای اخیر کوشیده آن را پررنگتر کند.
حساسیت اتحادیه اروپا نسبت به نزدیکی پکن و پاریس
در حالی که این سفر بهعنوان فرصتی برای تقویت مناسبات دو جانبه معرفی شد، برخی کارشناسان در اروپا معتقدند پکن میکوشد از این دیدار برای تقویت روابط فردی با قدرتهای بزرگ اروپایی استفاده کند؛ اقدامی که میتواند وحدت راهبردی اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار دهد.
تحلیلگران میگویند چین با گسترش روابط دوجانبه و امضای توافقهای جداگانه با کشورهای عضو اتحادیه، تلاش دارد مسیرهایی مستقل از مواضع جمعی اروپا ایجاد کند. این نگرانی در بروکسل وجود دارد که نزدیکی بیش از حد برخی پایتختهای اروپایی به پکن میتواند توان چانهزنی اتحادیه را کاهش دهد.
کلیات دستاوردهای سفر؛ همکاری در عین اختلافات پابرجا
سفر اخیر امانوئل مکرون چهارمین سفر دولتی او به چین از سال ۲۰۱۷ بود. این دیدار در حالی انجام شد که روابط اروپا و چین با مجموعهای از چالشهای تجاری، ژئوپولیتیک و امنیتی مواجه است. هرچند دو طرف در پکن بر همکاری اقتصادی، علمی و زیستمحیطی تأکید کردند، اما اختلافنظرهای اساسی در پروندههایی چون اوکراین و روابط تجاری همچنان برقرار است.
پاریس امیدوار است ادامه گفتوگوها بتواند مسیر مشترکی برای مدیریت بحرانها ایجاد کند، اما نشانههای موجود حاکی از آن است که تحقق اهداف فرانسه در قبال چین نیازمند مذاکرات طولانیمدت و استفاده از ظرفیتهای گستردهتر اتحادیه اروپا خواهد بود.
اخبار برگزیدهسیاسیلینک کوتاه :