رتبه‌بندی اقتصادهای جهان در سال ۲۰۲۵ : پرتغال از آمریکا و آلمان جلو زد

جهان صنعت نیوز – سال ۲۰۲۵ برای اقتصاد جهانی می‌توانست بسیار بدتر از آن‌ چیزی باشد که در نهایت رقم خورد. در ماه آوریل، زمانی که جنگ تجاری جدید رئیس‌جمهور آمریکا آغاز شد، بسیاری از اقتصاددانان و سرمایه‌گذاران انتظار سقوطی عمیق در اقتصاد جهانی و رکود فراگیر داشتند. با این ‌حال، اقتصاد جهانی توانست در برابر فشارهای ایجادشده مقاومت کند و رشد اقتصادی سال ۲۰۲۵ در حدود ۳ درصد باقی ماند که مشابه سال گذشته میلادی است. بازار کار نیز در بیشتر کشورها وضعیت مطلوبی داشت و نرخ بیکاری در سطحی پایین قرار گرفت. بازارهای سهام نیز سالی نسبتاً خوب را پشت سر گذاشتند. تنها متغیری که همچنان نگرانی ایجاد می‌کرد تورم بود؛ زیرا نرخ تورم در بیشتر کشورهای توسعه یافته همچنان بالاتر از هدف ۲ درصد بانک‌های مرکزی باقی ماند.

اما این عملکرد کلی، اختلافات گسترده میان کشورها را پنهان می‌کند. مجله اکونومیست برای پنجمین سال متوالی، ارزیابی جامع عملکرد اقتصادی کشورها را انجام داد هاست. در این ارزیابی پنج شاخص کلیدی تورم، گستره تورم، رشد تولید ناخالص داخلی، وضعیت اشتغال و عملکرد بازار سهام مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه این بررسی، رتبه‌بندی ۳۶ کشور عمدتاً ثروتمند است تا مشخص شود کدام اقتصاد بهترین عملکرد را در سال ۲۰۲۵ ثبت کرده است. حاصل این رتبه‌بندی تصویری از اقتصادهایی ارائه می‌دهد که موفق بوده‌اند و کشورهایی که همچنان با چالش‌های ساختاری مواجه‌اند.

صعود جنوب اروپا؛ صدرنشینی پرتغال

امسال نیز مانند سال قبل، بهترین عملکرد اقتصادی از آنِ کشورهای جنوب اروپا بود. پس از اینکه اسپانیا سال گذشته در رتبه اول قرار گرفت، این بار پرتغال موفق شد عنوان اقتصاد سال را از آن خود کند. پرتغال در سال ۲۰۲۵ ترکیبی از رشد قوی اقتصادی، تورم پایین و بازاری پویا در بورس را به نمایش گذاشت. اقتصاد این کشور توانست هم‌زمان با جذب گردشگران بیشتر و ورود افراد ثروتمند از کشورهای دیگر به دلیل مزیت‌های مالیاتی، رشد چشمگیری ثبت کند.

یونان و اسپانیا نیز که در دهه ۲۰۱۰ با بحران‌های سنگین اقتصادی مواجه بودند، امسال نیز عملکردی نزدیک به صدر جدول داشتند. یونان که در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ عنوان اقتصاد برتر را کسب کرده بود، همچنان جایگاهی بالا را حفظ کرده است. ایرلند نیز فقط اندکی با کسب عنوان نخست فاصله داشت.

در مقابل، کشورهای شمال اروپا در پایین‌ترین رده‌های فهرست قرار گرفتند. استونی، فنلاند و اسلواکی سه کشوری بودند که ضعیف‌ترین عملکرد اقتصادی را در سال ۲۰۲۵ به ثبت رساندند. هرچند آلمان نسبت به سال‌های قبل بهبود جزئی نشان داد، اما همچنان عملکرد مطلوبی نداشت. بریتانیا نیز با وجود کاهش تورم نسبت به سال گذشته، همچنان در رده‌های پایین جدول باقی ماند. فرانسه با وجود آشفتگی‌های سیاسی داخلی، در مجموع عملکرد نسبتاً قابل قبولی داشت. در آن ‌سوی اقیانوس، ایالات متحده تنها در میانه جدول قرار گرفت و حتی پایین‌تر از ایتالیا ایستاد. علت اصلی عملکرد ضعیف‌تر آمریکا، تورم نسبتاً بالا بود، هرچند بازار کار این کشور همچنان قوی ارزیابی شد.

تورم: نقطه‌ای تعیین‌کننده برای رتبه‌بندی

اولین شاخص بررسی‌شده در رتبه‌بندی، تورم هسته است؛ تورمی که قیمت غذا و انرژی را که نوسانات بالایی دارند حذف می‌کند. کشوری که نرخ تورم هسته آن به ۲ درصد نزدیک‌تر باشد، رتبه بهتری کسب می‌کند. در این زمینه، ترکیه بدترین وضعیت را داشت. سیاست‌های اقتصادی رئیس‌جمهور ترکیه موجب شده سطح تورم هسته در این کشور بسیار بالاتر از دیگر کشورها باشد. پس از ترکیه، استونی بدترین عملکرد را ثبت کرده و در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۵ به تورم هسته نزدیک ۷ درصد رسیده است؛ سطحی که همچنان آثار شوک انرژی سال ۲۰۲۲ را بازتاب می‌دهد. بریتانیا نیز با وجود کاهش تورم نسبت به سال قبل، همچنان با تورم ۴ درصدی فاصله قابل توجهی با هدف بانک انگلستان دارد.

در مقابل، برخی کشورها با تورم بسیار پایین مواجه‌اند؛ از جمله سوئد که نرخ تورم هسته آن تقریباً نزدیک صفر است. هرچند این رقم ممکن است برای خانوارهایی که چند سال تورم بالا را تجربه کرده‌اند مطلوب به‌نظر برسد، اما اقتصاددانان چنین وضعیتی را نشانه خطر بالقوه رکود و افزایش بار واقعی بدهی‌ها می‌دانند. کشورهای دیگری مانند فنلاند و سوئیس نیز با تورم هسته بسیار پایین مواجه‌اند. ژاپن با وجود افزایش تورم نسبت به دهه ۲۰۱۰، همچنان در سطحی پایین‌تر از سایر اقتصادهای پیشرفته قرار دارد.

شاخص دوم، «گستره تورم» است؛ شاخصی که سهم کالاهایی را اندازه‌گیری می‌کند که قیمت آنها بیش از ۲ درصد در سال افزایش یافته است. این شاخص نشان می‌دهد آیا تورم محدود به چند گروه کالا است یا اینکه به‌صورت گسترده‌تری در سبد مصرفی نفوذ کرده است. در برخی کشورها از جمله آمریکا، این شاخص رشد قابل توجهی داشته که احتمالاً ناشی از سیاست‌های مالی تهاجمی است. در استرالیا نیز بیش از ۸۵ درصد کالاهای موجود در سبد مصرفی رشد قیمتی بالاتر از ۲ درصد داشته‌اند.

رشد اقتصادی و بازار کار: ستاره درخشان پرتغال

در شاخص رشد اقتصادی و اشتغال نیز پرتغال عملکردی متمایز داشت. رونق گردشگری و ورود سرمایه‌گذاران خارجی، رشد اقتصادی این کشور را فراتر از میانگین اروپا قرار داد. کشورهای دیگری مانند جمهوری چک و کلمبیا نیز توانستند رشد تولید و افزایش اشتغال را هم‌زمان تجربه کنند و به همین دلیل در یک‌سوم بالای رتبه‌بندی قرار گرفتند. در مقابل، کره‌جنوبی با کاهش اشتغال روبه‌رو شد. نروژ نیز به‌دلیل وابستگی قابل توجه به تجارت جهانی و کالاهای اساسی، از کاهش مبادلات بین‌المللی آسیب دید.

ایرلند نمونه‌ای ویژه در این میان است. این کشور در سه‌ماهه سوم سال رشد اقتصادی بیش از ۱۲ درصد را ثبت کرد. اما این عدد چشمگیر به‌دلیل حضور شرکت‌های چندملیتی در این کشور، بازتاب واقعی اقتصاد داخلی نیست. به همین دلیل، اقتصاددانان ایرلندی و نهادهای آماری از شاخص «تقاضای داخلی تعدیل‌شده» برای ارزیابی بهتر عملکرد اقتصادی استفاده می‌کنند. در این رتبه‌بندی نیز همین شاخص مبنا قرار گرفته است.

بازارهای سهام: از سقوط دانمارک تا جهش اسرائیل

آخرین شاخص بررسی‌شده، عملکرد بازار سهام است. برخلاف انتظار، بازار سهام آمریکا بهترین عملکرد را ثبت نکرد. افزایش قیمت سهام این کشور در حد متوسط بود و بیشتر بازتاب موفقیت سال‌های گذشته به شمار می‌رفت. فرانسه نیز بازاری کم‌نوسان داشت و ارزش سهام شرکت‌های بزرگی مانند LVMH تقریباً بدون تغییر باقی ماند.

در این زمینه، دانمارک بدترین عملکرد را داشت. سهام شرکت نوو نوردیسک، تولیدکننده مشهور داروی اوزمپیک، در سال ۲۰۲۵ حدود ۶۰ درصد سقوط کرد؛ زیرا این شرکت جایگاه پیشتاز خود در بازار داروهای کاهش وزن را از دست داد.

در مقابل، بهترین عملکرد در بازار سهام متعلق به اسرائیل بود. ارزش سهام بانک لئومی، بزرگ‌ترین شرکت بورسی اسرائیل، طی یک سال حدود ۷۰ درصد رشد کرد. پرتغال نیز جهش چشمگیری در بازار سهام تجربه کرد؛ رشدی بیش از ۲۰ درصد در سال ۲۰۲۵. نکته جالب آنکه بر اساس داده‌های تاریخی، اقتصاد برتر سال معمولاً در سال بعد نیز رشد حدود ۲۰ درصدی در بازار سهام ثبت می‌کند.

اخبار برگزیدهاقتصاد کلان