دولت روحانی یا دولت فامیلی
«جهان صنعت»- موضوع استفاده از اقوام در دولت، اگرچه تکراری نیست و بسیاری از روسای جمهور یا همکاران وی در دولت گاهی از خانواده خود به عنوان همکار استفاده کرده‌اند و علاوه بر آن و در مقیاسی بزرگ‌تر در برخی نهاد‌های فرا دولتی و قوه‌های دیگر نیز انتصاب‌های فامیلی جریان داشته است اما شایسته‌سالاری به عنوان یکی از شعار‌های محوری در جمهوری اسلامی ایران حداقل مورد قبول تمامی دست‌اندرکاران نظام بوده است. با این حال گاهی در درون نظام خودی‌ها و اقوام شایسته‌تر از دیگران تشخیص داده می‌شوند. اما آیا این خویشان و اقوام واقعا بنا به صلاحیت و شایستگی در جایگاه مدیریتی قرار گرفته‌اند؟ پس چگونه است که با آمدن دولتی دیگر یا حتی تغییر مقام ارشد، فرد منصوب شده نیز تغییر می‌کند. قدر مسلم آن است که یا فرد منصوب شده شایستگی لازم را نداشته یا تغییر وی بر اساس شایستگی و شایسته‌سالاری انجام نپذیرفته است.
به روی کار آمدن دولت تدبیر و امید این انتظار را به همراه آورد که چون قرار است کار‌ها بر مدار تدبیر انجام شود و تصمیم‌های مدبرانه اتخاذ گردد، نصب‌ها و عزل‌ها نیز براساس شایستگی صورت خواهد پذیرفت، موضوعی که بعدا خلاف آن مشاهده شد. چنان که در دولت اول روحانی، در حالی که اتهامات گوناگونی علیه حسین فریدون برادر رییس‌جمهور شایع بود، رییس‌جمهور او را به عنوان نماینده خود عازم مذاکرات هسته‌ای در اتریش کرد. در حالی که سوابق حسین فریدون نشان می‌دهد او هیچ ارتباط یا دانشی درباره حقوق بین‌الملل و مذاکرات هسته‌ای نداشته است.
چند روز پیش هم که خبر سمت گرفتن داماد رییس‌جمهور در دولت دوازدهم به عنوان معاون وزیر صنعت شنیده شد. خبری که همه انتظار تکذیب آن را از سوی دولت داشتند اما نه تنها خبر کذب نبود بلکه وزیر صنعت، انتصاب داماد رییس‌جمهور را به عنوان معاون خود تایید کرد. موضوعی که با سیاست‌ها و حرف‌هایی که در زمان انتخابات اعلام شده بود، مغایرت داشت. البته داماد روحانی بنا به مصلحت بعد از اینکه سیاستمداران، نمایندگان و حتی مردم نسبت به این انتخاب موضع گرفتند در نامه‌ای استعفای خود را اعلام کرد. برخی منابع آگاه، شائبه‌ها و هجمه رسانه‌ای در مورد این انتصاب را دلیل استعفای او ذکر می‌کنند. حتی این گروه برخی اخبار در مورد توبیخ وزیر صمت از سوی حسن روحانی رییس‌جمهور را هم رد کرده و اخبار از این دست را رد می‌کنند. البته این توبیخ هم معقول به نظر نمی‌رسد چرا که اگر قرار به دادن سمتی به یکی از اعضای نزدیک خانواده رییس‌جمهور مطرح باشد قبل از تکیه بر صندلی، رییس‌جمهور مطلع می‌شود و می‌تواند وزیر را از این انتخاب و داماد را از به دست گرفتن پست منع کند اما روحانی دو زانو نشست تا ببیند رسانه‌ها نسبت به این انتخاب چه واکنشی نشان می‌دهند!
در وضعیت و شرایط خاص فعلی کشور با وجود مشکلاتی که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کنند شنیدن این چنین اخباری تنها منجر به سرخوردگی و ناامیدی مردم و جوانانی می‌شود که از نبود کار متناسب با رشته تخصصی‌شان در گوشه‌ای از خانه روزگار می‌گذرانند و یا خود را سرگرم کار بی ارتباط به رشته تحصیلی‌شان کردند. این در حالی است که داماد رییس‌جمهور نه تنها در صنعت و معدن بوده بلکه بدون هیچ معیاری می‌خواست سمتی در وزارتخانه بگیرد. موضوعی که ژن خوب را در اذهان پررنگ می‌کند.
اما این حکایت ژن خوب به همین جا ختم نمی‌شود و ما شاهد انتصابات فامیلی مختلفی در هر دو دوره ریاست جمهوری روحانی بر کشور بودیم. کسی که در انتخابات از شایسته‌سالاری سخن گفت و تا همین اواخر وزیرانش و استاندارانش را ملزم به استفاده از قومیت‌های مختلف، جوانان و زنان کرد اما نه خود او و نه اعضای دولتش بر این عهد نماندند و اجازه دادند که وعده شایسته‌سالاری در حد شعار بماند.
اما قطعا این موضوع به گماشتن داماد روحانی در دولت ختم نمی‌شود. نگاهی گذرا به استفاده خویشاوندی در دولت روحانی گواه این مدعاست که این انتخاب‌ها اتفاقی نبوده است. حسین فریدون برادر رییس‌جمهور دستیار سابق رییس‌جمهور بود و همیشه جزو همراهان روحانی محسوب میشد. عبدالحسین فریدون پسرعموی حسن روحانی، مدیرکل سابق وزارتی وزارت علوم و آموزش‌عالی و سرپرست مرکز جذب اعضای هیات علمی این وزارتخانه، اسماعیل سماوی، خواهرزاده حسن روحانی سرپرست سابق گروه مشاوران جوان، رییس مرکز ارتباطات مردمی نهاد ریاست‌جمهوری و مشاور رییس دفتر رییس‌جمهور، غلامعلی خوشرو، پدر داماد حسین فریدون (برادر حسن روحانی) نماینده ایران در سازمان ملل، اسماعیل نجار، پسرعموی شوهرخواهر روحانی معاون وزیر کشور و رییس ستاد بحران کشور از سمت بگیران دولت روحانی محسوب می‌شوند. حتی گفته می‌شود غلامعلی خوشرو سفیر و نماینده ایران در سازمان ملل پدر داماد برادر رییس‌جمهور نیز مشمول قانون منع به‌کارگیری بازنشستگان شده اما سایت رسمی دفتر ایران در سازمان ملل او را همچنان به‌عنوان سفیر ایران در سازمان ملل معرفی می‌کند.
پیشتر هم از علی‌اصغر پیوندی و طاهره قیومی به‌عنوان بستگان رییس‌جمهور یاد میشد که در دولت یازدهم و دوازدهم مسوولیت گرفته‌اند اما پس از مدتی خود این افراد وابستگی فامیلی‌شان با رییس‌جمهور را تکذیب کردند. گفته میشد طاهره قیومی با حسین فریدون برادر رییس‌جمهور نسبت فامیلی دارد. البته نمی‌توان چندان به این تکذیبیه‌ها اعتماد کرد. تکذیبیه‌های دروغین منجر به از بین رفتن اعتماد مردم به دولت شده و این موضوع میان مردم می‌چرخد که هر چه در کشور تکذیب شود عین واقعیت است! نمونه این تکذیبیه‌ها بر‌می‌گردد به ارتباط مونسان با رییس جمهور. علی‌اصغر مونسان رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است. در زمانی که به عنوان مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش انتخاب شد شائبه‌های فراوانی در خصوص نسبت فامیلی او با حسن روحانی به وجود آمد که در نهایت با یک بیانیه توسط روابط عمومی منطقه آزاد کیش این موضوع تکذیب شد. اما بعد از مدتی همه متوجه این نسبت فامیلی شدند چرا که ناهید مونسان به عنوان مدیر روابط عمومی بانک سرمایه حکایت دیگری از ژن خوب بود که نسبتش با علی‌اصغر مونسان و در نهایت رییس‌جمهور سر باز کرد.
البته اسامی برخی افراد دیگر به‌عنوان اقوام و بستگان حسن روحانی مطرح می‌شوند که در دولت یازدهم یا دوازدهم سمت داشتند اما این نسبت‌های فامیلی نه تکذیب و نه تایید نشدند.
گفته می‌شود حسینعلی عربی از اقوام همسر روحانی است که مدتی دبیری هیات مرکزی گزینش کارکنان وزارت علوم را بر‌عهده داشته است. همچنین اسدالله وطنی را شوهرخواهر رییس‌جمهور معرفی می‌کنند که سمت دبیری شورای عالی گزینش ریاست جمهوری را بر‌عهده دارد. حسین بهشتی فرد دیگری است که از وی به‌عنوان پدر داماد روحانی یاد می‌شود و می‌گویند از واردکنندگان اصلی میوه در کشور است.
باید اذعان داشت که از ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی کم شاهد این دست از اتفاقات نبودیم و با وجود نقدهایی که بسیاری از مدیران به این اتفاق داشته‌اند اما چون خودشان پیش‌قراول چنین انتصاب‌هایی بودند این روند متوقف نشده است. باید قبول کرد که این موضوع ظاهرا مسری است و از یک مدیر به مدیر بعدی سرایت می‌کند.
لینک کوتاه :