هفته پرنوسان دلار: از رکوردشکنی تا تثبیت در کانال ۱۲۵ هزار تومان

جهان صنعت نیوز، در ابتدای هفته سوم آذر، بازار ارز با جهشی غیرمنتظره آغاز شد و دلار آزاد توانست از مرزهای پایین‌تر جدا شود و وارد کانال‌های بالاتر شود؛ همین شروع پرقدرت کافی بود تا نگاه‌ها به سمت رکوردهای تازه معطوف شود.

تنها چند روز بعد، در اوج هیجان، نرخ دلار آزاد تا محدوده ۱۲۷ هزار تومان بالا رفت و سقف جدیدی را ثبت کرد؛ اما این صعود دوام چندانی نداشت و با ورود بازارساز و تزریق منابع ارزی، روند نزولی آغاز شد و قیمت‌ها چند کانال عقب نشستند. در پایان هفته، بازار دوباره در محدوده‌های بالاتر تثبیت شد و نشان داد که اگرچه مداخله‌ها می‌توانند هیجان را مهار کنند، اما فشار تقاضا و انتظارات تورمی همچنان مسیر کلی بازار را صعودی نگه داشته است.

شروع پرقدرت و جهش غیرمنتظره دلار آزاد

در هفته‌‌ای که گذشت، بازار ارز ایران صحنه‌ای پرهیجان و پرنوسان بود؛ بازاری که از همان روز نخست با جهشی غیرمنتظره آغاز شد و نگاه‌ها را به سمت رکوردهای تازه معطوف کرد.

دلار هرات نیز همزمان رکورد ۱۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان را لمس کرد و درهم امارات به کانال ۳۵ هزار تومان رسید. این نقطه اوج، بازار را وارد فاز رکوردشکنی کرد و موجی از نگرانی و هیجان را در میان معامله‌گران به‌وجود آورد.

مداخله سنگین بازارساز؛ عقب‌نشینی سه کانالی و آرامش نسبی

اما این صعود دوام چندانی نداشت؛ در روز چهارم هفته، با ورود سنگین بازارساز و تزریق منابع ارزی، روند نزولی آغاز شد. دلار آزاد سه کانال عقب نشست و روی قیمت ۱۲۴ هزار و ۶۳۰ تومان بسته شد، دلار هرات به ۱۲۴ هزار و ۴۰۰ تومان سقوط کرد و درهم امارات تا ۳۴ هزار و ۱۰۰ تومان پایین آمد.

این اصلاح سنگین نشان داد که مداخله سیاست‌گذار می‌تواند برای مدتی هیجان بازار را مهار کند. با این حال پایان هفته، بار دیگر تصویر متفاوتی داشت؛ دلار آزاد در نرخ ۱۲۵ هزار و ۹۶۰ تومان تثبیت شد، دلار هرات روی, ۱۲۴ هزار و ۶۵۰ تومان ایستاد و درهم امارات در سطح ۳۴ هزار و ۳۰۰ تومان بسته شد.

به این ترتیب، هفته سوم آذر با سه پرده جذاب همراه بود؛ شروع پرقدرت و جهش کم‌سابقه، رکوردشکنی‌های تازه در میانه هفته و اصلاح سنگین با ورود بازارساز؛ اما در نهایت، بازار دوباره در کانال‌های بالاتر آرام گرفت و نشان داد که فشار تقاضا و انتظارات تورمی همچنان محرک اصلی باقی مانده‌اند. این روایت پرتنش و پرنوسان، هفته سوم آذر را به یکی از مهم‌ترین و پرخبرترین دوره‌های سال در بازار ارز تبدیل کرد.

در بازار رسمی ارز نیز هفته سوم آذر، روندی آرام و کنترل‌شده مشاهده شد. نرخ‌های رسمی دلار، یورو و درهم برخلاف بازار آزاد و هرات، تغییرات محدودی داشتند و بیشتر در مسیر نزولی حرکت کردند. این وضعیت، نشان‌دهنده سیاست‌گذاری مستقیم بانک مرکزی برای مدیریت انتظارات و جلوگیری از انتقال هیجان بازار آزاد به بخش رسمی بود.

در واقع، بازار رسمی با تثبیت و کاهش جزئی نرخ‌ها تلاش کرد نقش تعدیل‌کننده داشته باشد و سیگنال آرامش به فعالان اقتصادی بدهد، هرچند تأثیر آن بر روند صعودی بازار آزاد محدود باقی ماند.

بازدهی‌ها؛ دست بالای بازار آزاد در برابر افت رسمی‌ها

دلار آزاد با بازدهی مثبت ۲.۶ درصد از ۱۲۲ هزار و ۷۶۰ تومان به ۱۲۵ هزار و ۹۶۰ تومان رسید؛ فشار تقاضای انباشته و انتظارات تورمی عامل اصلی بود و با وجود عقب‌نشینی میانه هفته، دوباره بالاتر تثبیت شد. بعد از آن، دلار هرات با ۲.۵۹ درصد افزایش از ۱۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان به ۱۲۴ هزار و ۶۵۰ تومان حرکت کرد؛ معاملات مرزی و جریان نقدینگی و تقاضای فصلی پایان سال میلادی رشدش را همسو با بازار آزاد نگه داشت.

درهم امارات با ۲.۳۸ درصد از ۳۳ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۴ هزار و ۳۰۰ تومان افزایش یافت؛ نقش سیگنال‌دهی درهم و نیازهای تجاری و سفر خارجی باعث شد مسیر صعودی تأیید شود.

در بازار رسمی، یورو منفی ۰.۸۰ درصد عقب نشست و کنترل مستقیم نرخ‌ها برای مدیریت انتظارات تورمی اجرا شد. نرخ رسمی درهم منفی ۰.۹۱ درصد کاهش یافت و کمترین بازدهی مربوط به دلار مبادله‌ای با منفی ۰.۹۲ درصد بود که نشان‌دهنده تلاش سیاست‌گذار، برای جدا نگه‌داشتن نرخ‌های رسمی از هیجان بازار آزاد و ارسال سیگنال آرامش به بازار است. 

آنچه بیش از همه بر روند بازار ارز اثر گذاشت، اقدامات سیاست‌گذار و تحولات سیاسی–اقتصادی بود. پس از رالی ۱۰ روزه و جهش حدود ۱۰ هزار تومانی که دلار را تا کانال ۱۲۷ هزار تومان بالا برد، بازار با مداخله سنگین بازارساز سه کانال عقب نشست و در محدوده ۱۲۴ تا ۱۲۵ هزار تومان آرام گرفت.

این مداخله شامل تزریق گسترده منابع ارزی، عرضه درهم و مدیریت جریان نقدینگی بود؛ اقدامی که توانست برای مدتی هیجان بازار را مهار کند. همزمان، شکاف دوکانالی میان دلار آزاد و هرات و نوسان درهم در بازه ۳۴ هزار تومان، تصویری روشن از بازار پرتردید و چندگانه امروز ارائه داد.

رونمایی از اوراق مرابحه ارزی و پیش‌فروش ارز صادراتی

در کنار این مداخلات، بانک مرکزی از ابزارهای تازه تأمین مالی ارزی رونمایی کرد، در مراسمی با حضور رئیس کل بانک مرکزی و رئیس صندوق توسعه ملی، اوراق مرابحه ارزی پتروشیمی بندر امام و پیش‌فروش ارز صادراتی بیدبلند خلیج فارس معرفی شدند.

فرزین اعلام کرد تاکنون شش مرحله اوراق ارزی با ارزش ۵۱۰ میلیون دلار منتشر شده و هفتمین مرحله با ظرفیت ۱۵۰ میلیون دلار عملیاتی شد که ۷۰ میلیون دلار آن همان روز عرضه گردید. این اقدام، ارزش تأمین مالی پتروشیمی بندر امام را به ۴۰۰ میلیون دلار افزایش داد. همچنین هدف‌گذاری انتشار ۱.۵ میلیارد دلار اوراق ارزی در سال جاری و طراحی ابزارهای جدید مانند صندوق درآمد ثابت ارزی و صندوق پروژه ارزی مطرح شد؛ سیاستی که از آن به‌عنوان محرک تولید و ایجاد منابع ارزی تازه یاد می‌شود.

فشار تقاضای پایان سال میلادی؛ واردات، تسویه‌های تجاری و سفرهای خارجی

از سوی دیگر، نزدیک شدن به پایان سال میلادی فشار مضاعفی بر بازار وارد کرد. شرکت‌ها و تجار برای واردات کالاهای مصرفی و صنعتی اقدام به خرید ارز کردند، بدهی‌های ارزی در این دوره تسویه شد و تقاضای سفرهای خارجی در تعطیلات پایان سال میلادی افزایش یافت. این عوامل تقاضا را بالا برده و موجب نوسانات شدید شدند.

جمع‌بندی بازار 

هفته سوم آذر با جهش قدرتمند آغاز شد، در میانه مسیر رکوردهای تازه ثبت شد، با ورود بازارساز اصلاح سنگین رخ داد و در پایان هفته نرخ‌ها در کانال‌های بالاتر تثبیت شدند. بازدهی‌ها نشان دادند که بازار آزاد و موازی با رشد مثبت بسته شدند، در حالی‌که بازار رسمی با کاهش محدود نقش تعدیل‌کننده داشت. این تصویر دقیق بر اساس قیمت ها نشان می‌دهد که اقدامات سیاست‌گذار توانست تنها به‌طور موقت هیجان را مهار کنند، اما فشار تقاضا و انتظارات تورمی همچنان محرک اصلی بازار باقی مانده‌اند.

چشم‌انداز هفته آینده؛ پرنوسان اما کنترل‌شده

دلار آزاد پس از تثبیت در سطح ۱۲۵ هزار و ۹۶۰ تومان در پایان هفته، احتمالاً در محدوده ۱۲۴ تا ۱۲۶ هزار تومان نوسان خواهد داشت. فشار تقاضای فصلی پایان سال میلادی، شامل تسویه‌های تجاری، سفرهای خارجی و نیاز شرکت‌ها به ارز، همچنان محرک اصلی بازار باقی می‌ماند و می‌تواند زمینه لمس دوباره سقف‌های بالاتر را فراهم کند. دلار هرات و درهم امارات نیز همسو با بازار داخلی حرکت خواهند کرد؛ انتظار می‌رود درهم در محدوده ۳۴ هزار تومان تثبیت شود و نقش سیگنال‌دهنده خود را برای بازار آزاد حفظ کند. بازار رسمی اما همچنان تحت کنترل سیاست‌گذار خواهد بود و تغییرات آن محدود و جزئی پیش‌بینی می‌شود.

مجموعه‌ای از عوامل بنیادی مانند کسری بودجه، رشد نقدینگی و تورم بالا، انتظارات افزایشی را تقویت می‌کنند، در حالی‌که مداخلات بازارساز از طریق تزریق منابع ارزی، عرضه پتروشیمی و فولاد و انتشار اوراق ارزی می‌تواند نوسانات را مهار کند، هرچند اثر آن‌ها کوتاه‌مدت خواهد بود. در نتیجه، چشم‌انداز هفته آینده برای بازار ارز پرنوسان، اما کنترل‌شده ارزیابی می‌شود؛ بازاری که میان فشار تقاضا و اقدامات سیاست‌گذار در حال چانه زنی است.

اقتصادنیوز

طلا و ارز