تتلو و توبه: آیا حکم اعدام او تغییر میکند؟
حکم اعدام تتلو قطعی بود، اما یک ادعا مسیر پرونده او را تغییر داد؛ توبهای که حالا میتواند سرنوشت یکی از جنجالیترین پروندههای قضایی سالهای اخیر را دگرگون کند.
جهان صنعت نیوز، اگرچه حکم اعدام تتلو با اتهام سبّالنبی قطعی بود؛ اما در جریان فرجامخواهی، موضوع توبه او مطرح شد و پرونده بار دیگر در سیلی از پرسشها قرار گرفت. اکنون اظهارات سخنگوی قوه قضائیه درباره بررسی توبه او، ابعاد تازهای از نحوه احراز این توبه را مورد توجه قرار میدهد.
سال ۱۴۰۲، پرونده تتلو به نقطهای رسید که دیگر شباهتی به بازداشتهای قبلی نداشت؛ سومین دستگیری او اینبار با یک کلیدواژه سنگین همراه شد: حکم اعدام؛ اگرچه برخی تصور میکردند این پایان سالها حواشی اوست، اما اینطور نبود و با گذشت ۲ سال، همچنان اخبار پیرامون حکم، رفتارهایش در زندان و تصمیمگیریهای متفاوتش او را به سر تیتر اخبار بازمیگرداند.
تتلو چند بار و چرا دستگیر شد؟
اولین بار ۱۲ آذر ۱۳۹۲ بود که نام امیرحسین مقصودلو، مشهور به تتلو، در اخبار قضایی دیده شد؛ بازداشتی کوتاهمدت توسط پلیس امنیت اخلاقی به دلیل فعالیتهای زیرزمینی و انتشار غیرقانونی آثار در شبکههای خارجی. او پس از چند روز با قرار وثیقه آزاد شد و کوشید مسیر تازهای را آغاز کند؛ تلاش برای دریافت مجوز رسمی و فعالیت قانونی. اما این تلاشها به جایی نرسید و در نهایت، بنبستهای داخلی او را به مهاجرت سوق داد.
دومین بازداشت در سال ۱۳۹۸ و اینبار خارج از مرزهای ایران رقم خورد؛ ترکیه. تتلو به دلیل نقض مقررات ویزا و وضعیت نامشخص اقامت، توسط پلیس ترکیه بازداشت و مدتی در اداره مهاجرت استانبول نگهداری شد. همانجا بود که نگرانی هوادارانش به اوج رسید؛ ترس از استرداد به ایران. طرفدارانی که مدتها با اظهار نظرهای تند تتلو مواجه بودند به خوبی میدانستند ممکن است حکمی سنگین برای او صادر شود. با این حال، آن بازداشت به استرداد او ختم نشد و تتلو در ترکیه آزاد شد.
اما این پایان ماجرا نبود. چهار سال بعد، پس از موجی از حاشیهها، جنجالهای مجازی و اتهامات تازه، تتلو سرانجام به ایران مسترد شد؛ بازگشت او این بار هم بیحاشیه نبود. او مستقیما راهی زندان شد و پروندهای که از یک خواننده زیرزمینی آغاز شده بود، به یکی از پیچیدهترین و خبرسازترین پروندههای قضایی سالهای اخیر رسید.
حکم اولیه امیر تتلو چه بود؟
وقتی امیر تتلو در سال ۱۴۰۲ دستگیر شد، گمان بر این بود که چون شاکی خصوصی ندارد به زودی آزاد میشود. ماجرا از این قرار بود که او اقدام به ایجاد تشنج در کنسولگری ایران در ترکیه کرده بود بنابراین توسط پلیس ترکیه دستگیر شد. آن روزها تتلو در اوج حواشی گیر افتاده بود و مهمترین اتهامات مجازی علیه او مربوط به اقداماتی همچون خشونت علیه دختران در فضای مجازی ذکر میشد.
ماجرای دستگیری و ایجاد تنش او در کنسولگری هم از این قرار بود: مقصودلو با وجود دریافت پاسپورت جدید، با پاسپورت قدیمی و پانچشده به فرودگاه رفت و درخواست بازگشت به ایران را مطرح کرد. البته برخی گمان داشتند اقدامی او از سر تصمیم جدی برای بازگشت به ایران نبود، بلکه هدف حاشیهسازی، افزایش دنبالکننده و جذب تبلیغات انجام شده بود.
در همین حال گفته میشود او بخش عمدهای از دارایی خود را در یک کلاهبرداری از دست داده بود و به همین دلیل تلاشش برای دریافت آگهی شدت گرفته بود. از سوی دیگر، شنیدهها حاکی از آن است که مقصودلو پاسپورت خود را برای پیگیری سفر و اقامت در آمریکا به کنسولگری این کشور در استانبول تحویل داده بود.
هرچند گمان بر این بود که تتلو به زودی آزاد میشود، اما وقتی پرونده او در دیوان عالی کشور بررسی شد، همه چیز به شکل دیگری پیش رفت.
پس از بررسیها تتلو به اتهام سبالنبی در دادگاه کیفری استان تهران محاکمه و پرونده او ابتدا در شعبه ۹ بررسی شد. او متهم شد در برخی ویدئوها و ترانههای منتشرشده از سوی خود به ائمه توهین کرده. دادگاه بدوی اوایل سال ۱۴۰۳ او را به پنج سال حبس محکوم کرد، اما با اعتراض دادستان، پرونده به دیوان عالی کشور رفت و دیوان با پذیرش اعتراض، رای صادره را به دلیل کافی ندانستن استدلالها در خصوص اتهام سبالنبی نقض کرد. در نتیجه، پرونده برای رسیدگی مجدد به شعبه ۶ دادگاه کیفری استان تهران ارجاع شد.
در کنار این پرونده، تتلو پیشتر در دادگاه انقلاب نیز به اتهاماتی از جمله تشویق به فساد و فحشا، فعالیت تبلیغی علیه نظام، دایر کردن سایت شرطبندی، انتشار محتوای مستهجن، تحریک به جرایم منافی عفت، مصرف مواد مخدر و اجتماع و تبانی علیه امنیت کشور محاکمه و به ۱۰ سال حبس محکوم شده بود؛ حکمی که قطعی و مورد تایید قرار گرفته بود.
حکم دوم برای تتلو مسیر را دشوارتر کرد؛ این بار قضات دادگاه او را سبالنبی تشخیص دادند و بهاینترتیب حکم اعدام او صادر شد. مجید نقشی، وکیل تتلو در آن زمان گفت: «دو پست نوشتاری در صفحه منتسب به امیر تتلو در اینستاگرام منتشر شد. در این پستها که در واکنش به حوادثی در آن زمان منتشر شده بود، به ائمه و مقدسات توهین شده بود. اما در آن زمان موکلم پیج رسمی نداشت.»
واکنش امیر تتلو به حکم اعدامش
پس از انتشار خبر صدور حکم اعدام امیرحسین مقصودلو، واکنشها به این پرونده وارد مرحلهای تازه شد. در روزهای نخست، صوتی از او درز کرد که مورد توجه قرار گرفت. او در بخشی از این صوت گفت: «گاهی باید خورد شد و شکست، آنگاه باید هزاران خرد دید و پیوست.»
بعدتر نیز گزارشهایی غیررسمی از وخامت حال روحی او در زندان منتشر شد؛ گزارشهایی که از اقدام به خودآسیبزنی حکایت داشت، اما مقامات قضایی جزئیات آن را تایید یا تشریح نکردند. وکیل او در مورد خودکشی تتلو گفت: «موکلم حتی از یک روز مرخصی هم حتی بعد از خودکشی اخیرش نتوانسته استفاده کند و مراقبتهای درمانی پس از خودکشی را هم در زندان دریافت کرده است.»
در میانه راه، تقریبا اردیبهشت ۱۴۰۴ بود که وکیل تتلو سعی کرد روند پرونده را با ادعای اختلال روانی تتلو پیش ببرد تا از مجازات او بکاهد. او گفت: «منتظر هستیم تا برای موکلام پرونده شخصیت تشکیل شود زیرا تتلو طبق نظر پزشک قانونی و پزشک زندان دارای اختلال روانی و شخصیتی است و باید تحت درمان قرار بگیرد.»
در ادامه این تحولات، موضوع توبه تتلو بهطور رسمی وارد روند قضایی شد. وکیل او اواخر مرداد ماه ۱۴۰۴ از پذیرش درخواست توبه موکلش توسط دادگاه کیفری خبر داد. به گفته او: «این پرونده اکنون برای طی مراحل نهایی و تصمیمگیری، به ریاست قوه قضائیه ارجاع شده است.» و از همین لحظه مساله احراز توبه تتلو مورد توجه قرار گرفت.
یک منبع نزدیک به تتلو در آن زمان ادعا کرد، بعد از بی نتیجه ماندن توبه و درخواست عفو تتلو در زندان، او با خشم از نامشخص بودن وضعیتش، خواستار عزل وکلا و اجرای حکم اعدام شده بود. این منبع که با واسطه با امیر تتلو در زندان صحبت کرده، میگوید تتلو گفته پایان زندگی و اعدام را به زندگی در این برزخ ترجیح میدهد.
خواهر امیر تتلو در یک پیام اینستاگرامی او این چنین نوشت:
با توجه به تغییر رویکرد امیرتتلو، بسیاری از افراد رفتار او را مورد نقد قرار دادهاند و اشاره دارند که او چطور میتواند یک دفعه تبدیل به مسلمانی دو آتشه شود. در این مورد حسین ایمانی جارجرمی، جامعه شناس، میگوید: «تتلو انسانی متغیر است. او یک نیروی ثابت نیست که بگوییم افکار مشخصی دارد و صرفاً آنها را ترویج میکند. او در حال «شدن» است و ما همچنان باید منتظر باشیم تا از این خواننده چیزهای جدیدی ببینیم. تتلو از این نظر شبیه به آل احمد است؛ او در حوزه روشنفکری گاه به طور افراطی به سمت چپ میرفت، سپس ۱۸۰ درجه تغییر مسیر میداد و مسلمان میشد.»
احراز توبه تتلو در چه صورتی تایید میشود؟
شیوهنامه احراز توبه که تیرماه ۱۴۰۳ به تصویب و ابلاغ غلامحسین محسنیاژهای، رئیس قوه قضاییه رسید، فرآیند بررسی و پذیرش توبه را بهصورت مدون و مرحلهبهمرحله مشخص کرده. مطابق این شیوهنامه، توبه صرفا یک اظهار زبانی یا اعلام پشیمانی نیست، بلکه حالتی نفسانی تلقی میشود که باید همراه با ندامت واقعی، اصلاح رفتار، ترک قطعی جرم و تلاش برای جبران باشد.
بر همین اساس، مقام قضایی موظف است برای احراز توبه به مجموعهای از قرائن توجه کند؛ از التزام عملی به فرائض دینی و جبران خسارت گرفته تا تعهد کتبی بهعدم تکرار جرم، قطع ارتباط با عوامل موثر در جرم، گزارش مددکار اجتماعی و حتی مشارکت در امور عامالمنفعه.
برای این منظور، طبق دادگاهی که برای تتلو اوایل مرداد ماه سال جاری به شکل ویدئوکنفرانس تشکیل شد. به گفته وکیل تتلو: «او از حرفها و کارهای گذشته خودش پشیمان است و توبه کرده، اما نمیتواند در زندان گذشتهاش را جبران کند حالا هم برای نشان دادن توبه عملیاش آهنگی در مدح امام علی (ع) آماده کرده و حاضر است به محض آزادی آن را اجرا کند.»
اما در پروندههایی مانند تتلو که با اتهام حدی و صدور حکم اعدام مواجهاند، مسیر احراز توبه حساستر و چندلایهتر است. مطابق ماده ۷ شیوهنامه، اگر توبه پس از قطعیت حکم مطرح شود، ابتدا دادستان یا مسئولان موسسه کیفری باید شواهد و قرائن را بررسی و به دادگاه صادرکننده حکم گزارش کنند.
در صورت احراز توبه از سوی دادگاه، موضوع به معاون قضایی قوه قضاییه ارسال و تصمیم نهایی به رئیس قوه قضاییه ارجاع میشود. به بیان دیگر، پذیرش توبه تتلو نه خودکار است و نه صرفا در اختیار یک قاضی؛ بلکه زنجیرهای از ارزیابیهای قضایی، کارشناسی و مدیریتی را طی میکند. همچنین طبق ماده ۸، اگر در هر مرحله ثابت شود توبه صوری بوده، تمام آثار آن لغو و مجازات با شدت بیشتری اعمال خواهد شد.
منبع: فرارو
سیاسیلینک کوتاه :