یافته جدید دانشمندان ؛ آلودگی هوا مقصر اصلی گرمایش زمین نیست!
مطالعهای تازه نشان میدهد افزایش عدمتعادل گرمایی زمین در دو دهه اخیر، بیش از آنکه ناشی از آلودگی هوا باشد، به تغییر رفتار ابرها و میزان بازتاب نور خورشید مربوط است.
جهان صنعت نیوز، مطالعهای جدید به رهبری پژوهشگران دانشکده روزنستیل دانشگاه میامی نشان میدهد زمین در حال جذب انرژی بیشتری نسبت به میزان بازتاب آن به فضاست؛ پدیدهای که بهعنوان «عدمتعادل انرژی زمین» شناخته میشود و موتور اصلی گرمایش جهانی به شمار میآید. برخلاف تصور رایج، این تحقیق نشان میدهد تغییرات اخیر در آلودگی هوا عامل اصلی این روند نبودهاند.
این پژوهش که در مجله معتبر Science Advances منتشر شده، با تحلیل نزدیک به ۲۰ سال دادههای ماهوارهای و بازتحلیلهای پیشرفته جوی انجام شده است. نتیجه اصلی آن است که اثر خالص ایروسلها بر روند جهانی عدمتعادل گرمایی زمین بسیار محدود بوده است.
نقش دوگانه ایروسلها در نیمکرهها
ایروسلها—ذرات بسیار ریز معلق در هوا که از منابعی مانند آلودگی صنعتی، آتشسوزیهای گسترده و فورانهای آتشفشانی ناشی میشوند—میتوانند بر شکلگیری ابرها و میزان بازتاب نور خورشید اثر بگذارند.
در نیمکره شمالی، بهویژه در مناطق صنعتی، بهبود کیفیت هوا باعث کاهش ذراتی شده که به ابرها کمک میکردند نور خورشید را بازتاب دهند. در نتیجه، انرژی خورشیدی بیشتری به سطح زمین میرسد.
در مقابل، نیمکره جنوبی شاهد افزایش ایروسلهای طبیعی بوده است؛ از جمله ناشی از آتشسوزیهای گسترده استرالیا در سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ و فوران آتشفشان هونگا تونگا–هونگا هااپای در سال ۲۰۲۲. این ذرات باعث درخشانتر شدن ابرها و افزایش بازتاب نور خورشید به فضا شدهاند.
برآیند این دو اثر متضاد آن است که در مقیاس جهانی، نقش ایروسلها تقریباً خنثی شده و سهم ناچیزی در افزایش عدمتعادل انرژی زمین داشتهاند.
یافتههای کلیدی پژوهش
نتایج نشان میدهد افزایش اخیر عدمتعادل انرژی زمین عمدتاً ناشی از کاهش بازتاب نور خورشید است، نه کاهش گرمایی که از زمین به فضا میگریزد. طی بازه ۲۰۰۳ تا ۲۰۲۳، زمین در هر دهه حدود نیم وات بر متر مربع انرژی بیشتری جذب کرده که عمدتاً به دلیل جذب بیشتر نور خورشید بوده است.
پژوهشگران برای بررسی تغییرات ایروسلها از دو شاخص مستقل استفاده کردند. یکی دادههای ماهوارهای که تأثیر ایروسلها بر عبور نور خورشید را اندازهگیری میکند و دیگری دادههای بازتحلیل جوی که غلظت ذرات سولفاتی ناشی از آلودگی، آتشسوزی و آتشفشانها را برآورد میکند. هر دو روش به یک الگوی مشترک رسیدند: کاهش ایروسلها در نیمکره شمالی و افزایش آنها در نیمکره جنوبی.
پیامدها برای درک تغییرات اقلیمی
چانیونگ پارک، نویسنده اصلی این پژوهش، میگوید: درک این «تعادل متقابل نیمکرهای» کمک میکند توجه جامعه به عوامل واقعی گرمایش جهانی—مانند تغییر رفتار ابرها و نوسانات طبیعی اقلیم—معطوف شود و نقش آلودگی هوا بیش از حد بزرگنمایی نشود.
او تأکید میکند که هرچند کاهش ایروسلها میتواند در برخی مناطق نیمکره شمالی به گرمایش منطقهای منجر شود، اما این اثر در مقیاس جهانی تعیینکننده نیست.
برایان سودن، از نویسندگان این مطالعه، میگوید: عدمتعادل انرژی زمین نشان میدهد گرما با چه سرعتی در سامانه اقلیمی انباشته میشود. به گفته او، بسیاری از مطالعات پیشین سهم آلودگی کمتر را بیشازحد پررنگ کرده بودند، در حالی که این تحقیق نشان میدهد باید تمرکز بیشتری بر تغییرات ابرها و پویایی طبیعی اقلیم داشت.
این یافتهها همچنین هشدار میدهد برخی مدلهای اقلیمی که تنها بر کاهش آلودگی در نیمکره شمالی تمرکز دارند، ممکن است نقش روبهافزایش ایروسلهای طبیعی در نیمکره جنوبی را دستکم گرفته باشند.
محیط زیستلینک کوتاه :