انقلاب پزشکی ۲۰۲۵؛ از ژن درمانی نوزادان تا پیوند عضو از حیوان به انسان
سال ۲۰۲۵ نقطه عطفی در تاریخ پزشکی بود؛ سالی که ژندرمانی نوزادان، پیوند عضو از حیوان به انسان و واکسنهای نسل جدید، امید تازهای برای درمان بیماریهای لاعلاج ایجاد کردند.
جهان صنعت نیوز، در سال ۲۰۲۵ شاهد دستاوردهای بزرگی در علم پزشکی بودیم: از درمان بیماری نادر ژنتیکی با فناوری CRISPR تا پیوند کبد خوک به انسان؛ چنین دستاوردهایی تا چند سال پیش شبیه افسانهها به نظر میرسید اما حالا به واقعیت تبدیل شدند. این پیشرفتها نهتنها جان انسانها را نجات دادند، بلکه افقهای جدیدی برای درمان بیماریهای لاعلاج مثل آلزایمر و ایدز گشودند. در ادامه، نگاهی میاندازیم به ۵ نقطه عطف پزشکی در سال ۲۰۲۵ که نویدبخش آیندهای سالمتر هستند.
۱ . نجات جان نوزاد با فناوری ویرایش ژن CRISPR
به گزارش یورونیوز، در ماه فوریه ۲۰۲۵ نوزادی که با یک بیماری ژنتیکی کشنده متولد شده بود، تحت اولین ژندرمانی شخصیسازیشده جهان قرار گرفت. دانشمندان با استفاده از فناوری CRISPR ژنهای معیوب در کبد نوزاد را مستقیماً اصلاح کردند. نتیجه این کار شگفتانگیز بود: وابستگی نوزاد به داروها کاهش یافت و کیفیت زندگیاش بهطور چشمگیری بهبود پیدا کرد. مادر این کودک در ماه نوامبر اعلام کرد که فرزندش حالا راه میرود و مراحل رشد طبیعی را طی میکند؛ موفقیتی که مسیر درمان سایر بیماریهای ژنتیکی را هموار میکند.
۲ . واکسنهای mRNA برای ایدز و آنفولانزا
فناوری واکسنهای mRNA که در دوران همهگیری کرونا امتحان خود را پس داده بود، حالا وارد فاز جدیدی شده است. صدها آزمایش بالینی درحال انجام است تا تأثیر این واکسنها بر آنفولانزا، HIV و بیماریهای ژنتیکی بررسی شود. نتایج اولیه دو مطالعه در تابستان نشان داد که واکسنهای mRNA میتوانند آنتیبادیهای خنثیکننده HIV را در بدن تولید کنند؛ کلیدی که برای دفاع در برابر این ویروس هوشمند بسیار مهم است.
۳. پیوند کبد خوک به انسان
حوزه پیوند عضو از حیوان به انسان در سال ۲۰۲۵ جهش بزرگی داشت. برای اولینبار کبد یک خوک که از نظر ژنتیکی اصلاح شده بود، به بدن یک بیمار ۷۱ ساله پیوند زده شد. این بیمار که به دلیل سرطان کبد و هپاتیت B در شرایط وخیمی بود، توانست ۱۷۱ روز با کبد خوک زندگی کند. این موفقیت ثابت کرد که کبد حیوان میتواند وظایف حیاتی را در بدن انسان انجام دهد و امیدی برای حل بحران جهانی کمبود عضو باشد.
۴ . مدلسازی زنده آلزایمر
دانشمندان بریتانیایی در یک اقدام بیسابقه، از بافت زنده مغز انسان برای مطالعه مراحل اولیه زوال عقل استفاده کردند. آنها سلولهای سالم مغز را در معرض پروتئین سمی آمیلوئید بتا (عامل آلزایمر) قرار دادند و بهصورت زنده مشاهده کردند که چگونه اتصالات بین سلولها تخریب میشود. این روش جدید به محققان امکان میدهد تا داروها را مستقیماً روی بافت واقعی مغز انسان آزمایش کنند و شانس یافتن درمان قطعی را افزایش دهند.
۵ . تأثیر مثبت داروهای لاغری
داروهای لاغری مثل اوزمپیک و ویگووی فراتر از کاهش وزن عمل کردهاند. تحقیقات نشان میدهد که این داروها با کاهش التهاب و بهبود جریان خون میتوانند بر سیستم پاداش مغز اثر بگذارند و به درمان اعتیاد و اختلالات روانپریشی کمک کنند. البته این داروها معجزه مطلق نیستند؛ شرکت سازنده (نوو نوردیسک) اعلام کرده که سماگلوتاید (ماده موثره این داروها) تأثیری بر بهبود عملکرد شناختی در بیماران مبتلا به زوال عقل نداشته است.
چند روز قبل نیز سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) نسخه خوراکی داروی ویگووی را تأیید کرد. این دارو پیشازاین فقط بهصورت تزریق هفتگی در دسترس بود و قرار است اوایل ۲۰۲۶ بهصورت قرص عرضه شود.
منبع : دیجیاتو
لینک کوتاه :