وعده لبنیات ارزان هنوز محقق نشده است
بررسیهای میدانی در روزهای اخیر نشان میدهد وعده توزیع ارزانقیمت چهار قلم لبنیات هنوز محقق نشده و همزمان، به گفته سخنگوی انجمن لبنیات و خردهفروشان، کمپینهای نخریدن لبنیات فشار مضاعفی بر تولیدکنندگان و فروشندگان وارد کرده است؛ وضعیتی که پرسشهایی جدی درباره کارآمدی نظارتها ایجاد میکند.
جهان صنعت نیوز، با وجود اصلاح نرخ مصوب شیر خام و تعیین قیمت هر کیلوگرم آن به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان، بازار لبنیات همچنان با قیمتهای بالا و نارضایتی در تمام حلقههای زنجیره تولید و توزیع مواجه است؛ وضعیتی که نهتنها از فشار بر مصرفکنندگان نکاست، بلکه دامداران، تولیدکنندگان و خردهفروشان را نیز درگیر چالشهای تازهای کرده است.
پس از افزایش هزینههای تولید و اعتراض فعالان صنعت دام و لبنیات، نرخ شیر خام با هدف کنترل بازار و جلوگیری از افزایشهای بیشتر، به ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. با این حال، تولیدکنندگان لبنی بارها اعلام کردهاند که این نرخ با واقعیتهای هزینهای همخوانی ندارد و قیمت تمامشده تولید شیر خام و فرآوردههای لبنی بالاتر از رقم مصوب است. به گفته آنها، افزایش هزینه نهادههای دامی، انرژی، حملونقل، دستمزد و بستهبندی باعث شده ادامه تولید با این نرخ صرفه اقتصادی نداشته باشد و فشار مالی بر واحدهای تولیدی همچنان باقی بماند.
در همین راستا، وعدههایی نیز برای کاهش فشار بر مصرفکنندگان داده شد؛ از جمله تولید و توزیع چهار قلم کالای لبنی پرمصرف با قیمت پایینتر و کنترلشده. وعدهای که قرار بود با اتکا به نرخ جدید شیر خام، بخشی از نیاز خانوارها را با قیمت مناسبتر تأمین کند. با این حال، پیگیریها و مشاهدات میدانی نشان میدهد این وعده تاکنون بهطور ملموس در بازار محقق نشده و دستکم در سطح خردهفروشیها، اثری از عرضه گسترده این محصولات با قیمت پایینتر دیده نمیشود.
همزمان با تداوم گرانیها، کمپینهایی با محوریت «نخریدن لبنیات» در فضای مجازی و میان برخی از مصرفکنندگان شکل گرفت؛ کمپینهایی که هدف آنها فشار بر تولیدکنندگان برای کاهش قیمتها بود. اما بررسی وضعیت بازار نشان میدهد این کمپینها نتوانستهاند تأثیر قابل توجهی بر کاهش قیمتها بگذارند و قیمت انواع لبنیات در فروشگاهها همچنان در سطوح بالا باقی مانده است.
گزارشهای میدانی از سطح سوپرمارکتها و خردهفروشیها نیز مؤید همین موضوع است. فروشندگان میگویند قیمت لبنیات نسبت به هفتههای گذشته تغییری نکرده و برخلاف انتظار، کمپینهای نخریدن نهتنها باعث کاهش قیمت نشده، بلکه در مواردی شرایط فروش را برای آنها دشوارتر کرده است. به گفته خردهفروشان، کاهش تقاضا باعث شده ناچار شوند سهمیه سفارش خود از برخی برندها را کم کنند، اما این تصمیم نیز با مقاومت شرکتهای پخش و تولیدکنندگان مواجه شده است.
بر اساس اظهارات برخی سوپرمارکتداران، تعدادی از برندهای لبنی حاضر به پذیرش مرجوعی کالا نیستند و در پاسخ به فروش پایین، اعلام میکنند که کالای فروختهنشده باید دور ریخته شود. در مواردی نیز شرطهایی مانند دریافت چند جعبه محصول جدید در قبال مرجوع کردن هر جعبه کالای فروختهنشده مطرح میشود؛ رویهای که به گفته خردهفروشان، عملاً به تحمیل زیان به آنها منجر شده و ریسک فروش لبنیات را افزایش داده است.
این شرایط باعث شده فشار گرانی لبنیات تنها متوجه مصرفکننده نباشد و خردهفروشان نیز بهعنوان آخرین حلقه زنجیره توزیع، با زیان، کاهش نقدینگی و افزایش ضایعات مواجه شوند. در مجموع، بازار لبنیات در حالی روزهای پرالتهابی را پشت سر میگذارد که نه نرخ جدید شیر خام توانسته رضایت تولیدکنندگان را جلب کند، نه وعده لبنیات ارزان بهطور عملی محقق شده و نه کمپینهای مردمی توانستهاند تغییری در قیمتها ایجاد کنند؛ وضعیتی که چشمانداز روشنی برای بهبود آن در کوتاهمدت دیده نمیشود.
کمپینهای «نخریدن لبنیات» به تولید واقتصاد ملی آسیب میزند
محمد فربد، – سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران – در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به آثار و تبعات کمپینهای نخریدن محصولات لبنی اظهار کرد: متأسفانه این کمپینها طی ماههای اخیر دو شرکت مهم کشور را تحت تأثیر قرار داده و پیامدهای آن محدود به کارخانههای لبنی نبوده، بلکه کل زنجیره تولید صنعت غذا را درگیر کرده است.
وی افزود: زمانی که تقاضا کاهش پیدا میکند، تولید هم ناگزیر کاهش مییابد و کار خطوط تولید محدود میشود. در چنین شرایطی، اولین اقدامی که کارخانهدار از سر ناچاری انجام میدهد، تعدیل نیروست؛ بنابراین این نوع کمپینها عملاً به نیروی انسانی صنعت و در نهایت به مردم آسیب وارد میکند.
فربد با تأکید بر اینکه کمپینهای نخریدن کمکی به کاهش قیمتها نمیکند، گفت: لبنیات کالایی فسادپذیر و غیرقابل احتکار است. زمانی که محصول به فروش نرسد، به تاریخ انقضا میرسد، به کارخانه بازمیگردد و معدوم میشود؛ این یعنی خسارت مستقیم به اقتصاد ملی. صنعت لبنیات صنعتی نیست که شایسته تنبیه باشد و فشار به این صنعت در نهایت به ضرر تولید، اشتغال و مصرفکننده تمام میشود.
تب برفکی و افت ۱۰ درصدی تولید شیر کشور
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران در ادامه به وضعیت تولید شیرخام اشاره کرد و گفت: همزمان با شیوع بیماری تب برفکی، آثار و تبعات این بیماری بهصورت کاهش تولید شیرخام نمایان شد؛ بهطوریکه بر اساس اظهارات دامداران، حدود ۱۰ درصد از تولید شیر کشور آسیب دید و کاهش یافت. هر چند تب برفکی یک بیماری ویروسی است که بهمرور قابل کنترل است و طبق اطلاعات موجود، تا حد زیادی مهار شده و تولید بهطور نسبی به شرایط قبل بازگشته، اما آثار اقتصادی آن به شکلهای مختلف باقی مانده است.
کاهش عرضه شیرخام و افزایش هزینههای دامداران
فربد با بیان اینکه کاهش عرضه شیرخام یکی از پیامدهای مستقیم این بیماری بود، افزود: تب برفکی هزینههای سنگینی را به دامداریهای کشور تحمیل کرد و طبیعی است که دامدار برای جبران این هزینهها ناچار به افزایش قیمت باشد. بنابراین بخشی از افزایش قیمت شیرخام متأثر از همین شرایط است. بخش دیگر افزایش قیمتها نیز ناشی از مشکلات تأمین علوفه است؛ موضوعی که همچنان نگرانیهایی درباره توزیع منظم آن وجود دارد و امیدواریم این نابسامانی هرچه زودتر برطرف شود.
ابهام در اعلام قیمت مصوب شیرخام
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران درباره قیمت مصوب شیرخام گفت: قیمتی که بهعنوان نرخ ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان مطرح شده، تاکنون بهصورت رسمی از سوی وزارت جهاد کشاورزی به ما ابلاغ نشده است و این موضوع برای صنعت جای سؤال دارد.
وی افزود: وزارت جهاد کشاورزی متولی صنعت دامداری و صنعت لبنیات کشور است و انتظار میرود قیمتهای مصوب از مسیر رسمی و شفاف به فعالان صنعت اعلام شود، نه اینکه ابتدا از طریق صداوسیما منتشر شود.
دامداران قیمت ۲۹هزار و ۵۰۰ تومان را نمیپذیرند
فربد تصریح کرد: دامداران اعلام کردهاند که قیمت ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان را نمیپذیرند و در حال حاضر، شیرخام در عمل با قیمت هر کیلو حداقل ۳۵ هزار تومان از دامداریها خریداری میشود. حتی برخی شرکتها قیمتهایی بالاتر از این رقم نیز پرداخت میکنند و قیمت غالب بازار همین حداقل ۳۵ هزار تومان است.
یارانه شیرخشک؛ خروج ارز از کشور رخ نمیدهد
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران با اشاره به مباحث مطرحشده درباره یارانه شیرخشک گفت: ما از ابتدا تأکید داشتیم که ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی حذف شود که خوشبختانه این موضوع در قانون بودجه سال آینده پیشبینی شده است.
وی ادامه داد: صادرات لبنیات در سال گذشته بیش از یک میلیارد دلار بوده و امسال نیز قطعاً از این رقم عبور خواهد کرد؛ این در حالی است که میزان ارزی که برای علوفه دام شیری تخصیص داده میشود، کمتر از این عدد است.
فربد خاطرنشان کرد: ارز حاصل از صادرات شیرخشک بر اساس ضوابط به کشور بازمیگردد و صادرکننده متعهد به بازگشت ارز است؛ بنابراین عملاً یارانهای از کشور خارج نمیشود و برای رفع هرگونه شبهه، حذف ارز ترجیحی بهترین راهکار است.
سود ناچیز صنعت لبنیات؛ کمتر از ۶ درصد
وی با استناد به اطلاعات منتشرشده در بورس اوراق بهادار تهران گفت: بر اساس آخرین دادههای رسمی، حاشیه سود صنعت لبنیات حدود ۵.۶ درصد است و حتی در میان شرکتهای بورسی، واحد زیانده نیز وجود دارد. حتی اگر شرکت زیانده را از تحلیل حذف کنیم، باز هم سود صنعت کمتر از ۶ درصد است؛ این در حالی است که طبق ضوابط، امکان کسب سود تا ۱۷ درصد برای این صنعت پیشبینی شده است.
قیمتگذاری دستوری و احساس بیثباتی در صنعت
فربد با بیان اینکه صنعت لبنیات موافق قیمتگذاری دستوری نیست، گفت: ثبات قیمتها مشروط به ثبات نرخ ارز، قیمت علوفه، هزینههای بستهبندی، انرژی، حملونقل و نهادههای تولید است؛ در حالی که اقتصاد کشور بهشدت تحت تأثیر نوسانات ارزی قرار دارد. در شرایطی که بازارها دلاریزه شدهاند، احساس بیثباتی در صنعت کاملاً مشهود است و همین موضوع برنامهریزی بلندمدت را دشوار کرده است.
تولید چهار قلم لبنی با زیان
سخنگوی انجمن صنایع لبنی ایران درباره چهار قلم لبنی با قیمت مصوب اظهار کرد: به شرکتها توصیه کردیم برای همراهی با مردم، بخشی از تولید خود را به این اقلام اختصاص دهند، اما تولید این محصولات با زیان همراه است.
فربد در پایان تاکید کرد: سرانه مصرف از ابتدای سال جاری حدود ۱۰ درصد کاهش داشته که به معنی کاهش ۱۰ درصدی عرضه لبنیات در داخل کشور است، ضمن آنکه همه کارخانهها امکان تولید هر چهار قلم را به دلیل تفاوت خطوط تولید ندارند.
منبع: ایسنا
کشاورزیلینک کوتاه :