لوایح پرهزینه

جهان صنعت نیوز: اما نگرانی دولت از عدم بررسی این لایحه و نظرات منفی نسبت به آن در مجمع تشخیص مصلحت باعث اعلام مواضع مقامات رسمی کشور از جمله رییس جمهور و معاون اول او شد . اسحاق جهانگیری در دیدار با علما که از مخالفان سرسخت و  جدی این لوایح هستند از  نظر سران قوا و رهبر معظم انقلاب درباره لوایح مربوط به برنامه‌های گروه ویژه اقدام مالی موسوم به FATF سخن گفت. وی از تصویب این لوایح در نشست سران سه قوه خبر داد،‌ بدون آنکه به زمان تصویب اشاره و مشخص کند که این اقدام در دوره کدام ریاست قوه قضاییه رخ داده است.   معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه گفته بود که رهبر معظم انقلاب نیز این مصوبه را تأیید کرده‌اند. بعد از این سخن برداشت های مختلفی از  اظهارات جهانگیری صورت گرفت اما بدیهی ترین نکته آن بود که مقام معظم رهبری با پیوستن به کنوانسیون‌ مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی پالرمو و کنوانسیون مبارزه با جرائم سازمان‌یافته فراملی CFT مخالفتی ندارند. جهانگیری در نهایت خواست که مجمع تشخیص مصلحت نظام در بررسی اختلاف نظر میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان در مورد پالرمو و CFT‌ هرچه سریع‌تر موافقت کند.

اما دیروز سخنان جهانگیری با تکذیبه های مختلفی روبرو شد.  مجمع تشخیص مصلحت نسبت به سخنان جهانگیری واکنش نشان داد  و روابط عمومی این نهاد اظهارات اسحاق جهانگیری مبنی بر نظر موافق مقام معظم رهبری در خصوص لوایح FATF و CFT را رد کرد.در اطلاعیه روابط عمومی مجمع آمده است، رهبر معظم انقلاب هیچگونه اظهار نظر یا مکتوبی دال بر موافقت با تصویب و اجرای لوایح FATF و CFT نداشته‌اند لذا انتظار می‌رود مسئولین دولتی در نقل قول از مقام معظم رهبری جانب امانتداری را رعایت کنند.مجمع تشخیص مصلحت نظام جلسات و بررسی های خود را در خصوص این لوایح فارغ از هر گونه فشار و اعمال نظر و با در نظر گرفتن منافع ملی پیگیری خواهد کرد.

باوجود اظهارات جهانگیری مبنی بر جلسه سران قوا و تاکید آنان بر لزوم لوایح fatf و تایید سخنان معاون اول از جانب سخنگوی دولت اما دستگاه قضا نیزبحث پیرامون این لوایح را رد کرد. سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرد: برخلاف ادعاهای مطروحه، از زمان انتصاب آیت‌الله رئیسی به عنوان رئیس قوه قضائیه و حضور ایشان در جلسه سران قوا ، هیچ‌گونه بحثی پیرامون FATF مطرح نشده و ادعای تصویب این معاهده در جلسه سران قوا، در این دوره نادرست است.

ظاهرا دولت و مجلس دیگر راهکاری برای تصویب fatf ندارند برای همین با برخی ادعاها و سخنان تلاش می کنند تا اعضای مجمع مجاب به تصویب لوایح شوند . اما واقعیت این است که سرانجام برجام و عدم اجرایی شدن اینستکس یکی از بهانه های اصلی برای عدم تصویب این لوایح است و مهمتر اینکه حاکمیت نیز مخالف تایید این لوایح است و گرنه همانند برجام بعد از تصویب مجلس از سوی شورای نگهبان این لوایح مورد تایید قرار می گرفت و کار به مجمع تشخیص مصلحت نمی رسید.

حالا در اخرین فرصت ایران برای تصویب faft دولت تمام تلاش خود را برای به سرانجام رسیدن این لوایح بکار می گیرد هرچند به نظر نمی رسد این لوایح با وجود مخالفت حاکمیت به تصویب برسد . باید تاکید داشت که مخالفان تصویب این لوایح را تهدیدی برای ادامه کمک ایران به حماس و حزب الله لبنان می دانند  اما موافقان برلزوم تصویب لوایح تاکید دارند و از شفافیت اقتصادی و فساد ستیزی و تعامل اقتصادی با جهان سخن می گویند. باید دید با وجود مشکلات برجام و عدم اجرایی شدن قول های اروپایی موافقان این لوایح در مجمع که به نظر تعدادشان نیز کم هست اعضا را به دادن رای مثبت مجاب می کنند یا نه و آیا موضع دولتی ها بر نظرات اعضای مجمع می تواند تاثیر گذار باشد؟

دیروز رییس جمهور ، رییس دفتر و سخنگوی دولت در جلسه هیات دولت بر لزوم تصویب لوایح تاکید و به نگاه سیاسی نسبت به این لوایح اعتراض داشتند.

ربیعی درباره‌ آخرین اخبار در مورد پذیرفتن سی‌اف‌تی و پالرمو اظهار کرد: سی‌اف‌تی و پالرمو برای ما بسیار مهم است. قبل از جلسه هیات دولت جلسه‌ای در این زمینه تشکیل شد. تحلیل ما این است که اگر ما به لیست سیاه اف‌ای‌تی‌اف برویم تسلط اطلاعاتی بیگانگان بر ما بیشتر می‌شود؛ یعنی بر خلاف تصور آنهایی که معتقدند اگر به FATF بپیوندیم تسلط اطلاعاتی بر ما بیشتر می‌شود.وی افزود: آنها حتی می‌توانند ردیابی کنند که یک پول از چه طریقی برای تامین مخارج یک زندانی ایرانی در خارج از کشور ارسال می‌شود. ما در دولت معتقدیم نپیوستن به لوایح مربوط به اف ای تی اف هم به ما اتهام وارد می‌کند و هم موجب اشراف اطلاعاتی بیشتر در کشور می‌شود. تحفظ‌های ما نیز هیچ مشکل امنیتی برایمان درست نمی‌کند.

وی با بیان اینکه پیوستن به این لوایح بیشتر به نفع منفعت ملی است و این لوایح نباید رد شود، تصریح کرد: ما نباید بی‌خود بهانه به دیگران بدهیم. اکنون می‌گویم که ما وارد لیست سیاه نشده‌ایم پس باید مقاومت کنیم. همین‌ها بوده‌اند که می‌گفتند مگر آمریکا از برجام خارج می‌شود؟ ولی آمریکا خارج شد. دولت به مقاومت در برابر فرد زورگویی مثل ترامپ اعتقاد دارد. اما ما معتقدیم مقاومت باید جایی انجام شود که ارزش دارد. دولت در زمینه مقاومت از دیگران پیشتازتر است.

سخنگوی دولت درباره‌ تصویب لوایح FATF در جلسه سران قوا خاطرنشان کرد: این موضوع در دو جلسه سران قوا مطرح شد و اعضا بر اجرای این لوایح تاکید داشتند. مصوبات این جلسات نیز به استحضار رهبری می‌رسد.

اما محمود واعظی در پایان جلسه هیات دولت با حضور در جمع خبرنگاران درباره سرنوشت لوایح FATF و اظهارات اخیر جهانگیری گفت: موضع دولت درباره FATF روشن است. ایران بحث عضویت در FATF را ندارد بلکه نکته مهم همین ۴ لایحه است که مراحلش طی شده و نظرات مختلفی گرفته شده است. دولت نظرات را اعمال کرده است.وی افزود: نکته مورد توجه دولت نیاز ایران به این لوایح است. ما برای شفاف‌سازی و مقابله با پولشویی به این لوایح احتیاج داریم. برای جلوگیری از انتشار شایعه حمایت ایران از برخی گروه‌ها، به این لوایح احتیاج داریم و موجب تسهیل روابط بانکی می‌شود.واعظی تاکید کرد: متاسفانه برخی این لوایح را سیاسی و جناحی کردند و مخالفت می‌کنند. مخالفان در هرجا که هستند باید مسئولیت مخالفت خود را با FATF بپذیرند.

رئیس دفتر روحانی تصریح کرد: درباره این لوایح در شورای عالی هماهنگی اقتصادی بحث شده و نتیجه این مباحث به رهبری اعلام شده است. دولت و مجلس کار خود را انجام داده‌اند ولی آن نهادی که مانع تراشی کرده باید صریح به مردم هزینه اقدام خود را اعلام کند.

روحانی نیز در  جلسه هیات دولت اشاره به تصویب لوایح داشت و  تاکید کرد: باید در مجامع و کنوانسیون‌های جهانی در مسیر تحقق منافع کشور و روان‌سازی مبادلات مالی و بانکی اقدام کرد و در این مسیر شعار، کارساز نیست.

وی خاطر نشان کرد: افتخار ما این است که با تروریست‌ها و فساد می‌جنگیم و مقابله می‌کنیم، لذا نباید اجازه دهیم که در سیستم بانکی‌مان اتهام پولشویی به ما بچسبد و این به زیان کشور است، البته در خصوص FATF که برخی به آن حساسیت دارند سخنی نمی‌گویم، اما چرا یک عده در مقابل ۴ لایحه‌ای که در دولت و مجلس به تصویب رسیده، مانع‌تراشی می‌کنند و جلوی دولت و مجلس ایستاده‌اند؛ اینگونه اقدامات به نفع کشور نیست.رئیس جمهور گفت: باید روابط خود را با جهان روان کنیم به نحوی که بتوانیم کالاهای خود را صادر کرده و بازارهای کشورها را فتح کنیم.

دردسر FATF

 تا جایی که مطلع هستیم رهبری نفیا و اثباتا اظهار نظری درباره لوایح دوگانه fatf نداشتند . ایشان فقط به مراجع ذی ربط یعنی مجلس و دولت و  مجمع تشخیص مصلحت نظام اظهار نظر درباره این لوایح را ارجاع دادند . قبلا نیز این موضوع گفته شد. اما نکته دیگر اخبار دو روز گذشته و اظهارات مقامات دولتی مبنی بر جلسه سران سه قوه و تاکید آنان بر تصویب این لوایح و اعلام نظرات آن به رهبری است و ان اینکه مجموع این اظهار نظرها تصویر خوبی نشان نمی دهد صرف نظر اینکه این موضوع در جلسه سران سه قوه مطرح شده یا خیر و صرف نظر از اینکه این حرف ها درست باشد یاغلط مطرح کردن اظهارات به این شکل که از سوی معاون اول اعلام و از سوی سخنگوی دولت هم تایید شود اما بعدش این اظهارات از سوی دو نهاد کشور تکذیب شود باید اذعان داشت که  تصویر خوبی از مجموعه نظام نشان نمی دهد . اقایان باید از مطرح کردن این مسائل پشت تریبون ها خوددداری کنند و انرا در مراجع قانونی اش حل و فصل کنند .

اما مطلب سوم اینکه از ابتدا نظر دولت نسبت به این دولایحه مثبت بود و اصرار بود که این لوایح FATF بنا به دلایل خودشان باید تایید شود. از انطرف مخالفین جدی نسبت به این دولایحه هم در مجمع هم در مجلس وجود دارد و هر دو طرف برنظرشان مصر هستند و تا الان نیز هیچ جمع بندی صورت نگرفت.باوجود انکه مخالفین و هم موافقین همچنان روی مواضع خود هستند اما این کار باید در مراجع قانونی خودش تصمیم گیری شود اگر مخالفت بیشتر ی وجود دارد خب رای منفی داده شود و اگر موافقین بیشتر هستند باید به رای مثبت دادن به این لوایح اعضا مجاب شوند. لذا بهتر است مخالفین و موافقین از فشارهای سیاسی در پشت تریبون ها خودداری کنند .

نکته دیگر این است که واقعا اگر هم لازم است که بدلایلی که موافقین می گویند  ما عضو این دولایحه شویم نباید بدون امتیازی این لوایح را تایید کنیم.  ما تجربه برجام را داریم ما در برجام امتیاز دادیم و البته فکر می کردیم که امتیازی هم گرفتیم که بعدا متوجه شدیم ان را هم ندادند. این موضوع سر FAFT    هم اجرا نشد اگر واقعا قرار است که ما عضو این ها باشیم مسئله سیستم بانکی مطرح  است که اگر عضو این دولایحه نشویم سیستم بانکی ما مواجه با تحریم می شود. اما سوال اینجاست مگر الان ما تحریم نیستم ؟ الان بانک مرکزی ما و تمام بانک های ما تحریم است بالاتر از سیاهی که رنگی نیست اگر ما عضو این دولایحه شویم از تحریم ایالات متحده آمریکا و عملا کشورهای اروپایی که سیستم بانکی مارا تحریم کردند خارج می شویم؟ پاسخ منفی است حتی اگر مراجع قانونی ما نظر بدهند که عضو این لوایح شویم و فردا هم اعلام عضویت کنیم و شرایط انان را بپذیریم باز هم تغییری در سیستم بانکی ما ایجاد نخواهد شد.

اما مخالفین دو تا بحث دارند یکی بحثشان این است که حتی اگر شرایط عادی بود و تحریم بانکی هم نشده بودیم باز هم پیوستن به این دولایحه برای ما هزینه های زیادی دارد یعنی سیستم بانکی غرب می تواند به راحتی تراکنش های مالی را بفهمد و روی امنیت ما تاثیر بگذارد من از این استدلال می گذرم و فرض می گیریم این استدلا غلط باشد یعنی نظر موافقین لایحه درست باشد و این لوایح هیچ خطری برای ما ندارد اما وارد مرحله بعدی می شویم مرحله بعدی این است که اگر ما عضو لوایح FATF نشویم با تحریم بانکی مواجه می شویم . این در حالی است که ما که الان تحریم هستیم پس چه ضرورتی دارد که این دو لایحه را بخواهیم بپذیریم ؟

اگر از تحریم  بانکی بیرون می امدیم مشکل حل بود و بعد از ان وارد این بحث می شدیم که اگر عضو لوایح دوگانه می شدیم تراکنش های مالی در داخل کشور امنیت دارد یا از امنیت خارج می شود آنوقت بر سراین موضوع چک و چانه می زدیم که نظرموافقین درست است یا مخالفین فعلا که اگر عضو شویم امتیازی نمی گیریم پس برای چی  به سازمان های جهانی امتیاز بدهیم در حالیکه هیچ نفعی برای ما ندارد .

کارشناس مسائل سیاسی

سیاسی