پرنده‌نگری، درمان ارگانیک استرس
جهان صنعت نیوز: تصور کنید وقتی صبح با صدای دلنشین پرندگان رنگارنگ از خواب بیدار شوید چه روز زیبا و شادی خواهد بود، حتی اگر این موجودات زیبا و بهشتی را نبینید اما انرژی مثبتی از نوای دل‌انگیز آن‌ها دریافت خواهید کرد که روزتان را خواهد ساخت. وقتی با طبیعت مانوس شوید یعنی دیگر در غم و شادی آن شریک هستید و این یعنی مشارکت در حفاظت از طبیعت و گونه‌های موجود در آن.
ایران جزء کشورهایی با تنوع گونه‌ای بالا است که در آن حدود ۶۰۰ گونه پرنده وجود دارد و سال به سال نیز به تعداد آن‌ها اضافه می‌شود، حتی در زمینه تنوع گیاهی هم کشور ما بسیار متنوع و غنی است طوری که تا امروز بیش از ۱۰ هزار گونه گیاهی در ایران ثبت شده و این تعداد از تمام گونه‌های گیاهی قاره سبز یعنی اروپا بیشتر است.
حال از این ظرفیت می‌توان به خوبی برای درآمدزایی پایدار در قالب پرنده‌نگری استفاده کرد؛ راهی که بسیاری از کشورها به خوبی گام در این مسیر گذاشته‌اند و تا حد زیادی نیز موفق بوده‌اند زیرا صنعتی درآمدزا و در عین حال پایدار است.
بر اساس آمار منتشر شده از منابع جهانی، در سال ۲۰۰۹ حدود چهار میلیون نفر از ژاپن با هدف پرنده نگری از کشور خارج شده و به کشورهای مختلف سفر کرده‌اند، بنابراین تصور کنید صنعت پرنده‌نگری تا چه اندازه می‌تواند بزرگ و وسیع باشد اما در کشور ما از این ظرفیت استفاده چندانی نمی‌شود.
با نگاهی به تاریخچه روز ملی پرنده‌نگری می‌بینیم که در سال ۱۳۸۹ برای اولین بار از طریق کمیته ملی طبیعت‌گردی تعیین یکی از روزهای سال به نام روز ملی پرنده‌نگری پیشنهاد شد. در این راستا تلاش‌های بسیاری صورت گرفت که نتیجه آن‌ها به جشن پرنده‌نگری در اوایل اردیبهشت همان سال انجامید اما به سبب نقدهای وارده به برگزاری چنین رویدادی در فصل بهار یعنی فصل زادآوری پرندگان و آسیب‌پذیری پرندگان از حواشی برگزاری چنین رویدادی، پیشنهاد شد تاریخ این روز تغییر کند که پس از انجام تحقیقات و ایجاد کارگروه‌های لازم، فصل پاییز یعنی زمان ورود پرندگان مهاجر به کشور در نظر گرفته و اولین پنجشنبه آذرماه هر سال به عنوان روز ملی پرنده‌نگری انتخاب شد. اولین روز ملی پرنده‌نگری ۳ آذر ۱۳۹۰ برگزار شد و از آن سال همچنان ادامه دارد. اما می‌دانیم که نامگذاری یک روز و برپایی جشن فایده‌ای ندارد بلکه باید کارهایی اساسی و بنیادی در راستای حفظ محیط زیست و گونه‌های موجود در آن انجام داد.
پرنده نگری در نقاط مختلف دنیا هواداران و متقاضیان بی‌شماری دارد و صدها هزار پرنده‌نگر حرفه‌ای درآمدهای کلانی را از رهگذر این نوع توریسم یا گردشگری عاید کشورهایی می‌کنند که با اقلیم متنوع خود میزبان پرندگان از سراسر جهان هستند. اقلیم متنوع ایران نیز در فصل‌های بهار و پاییز، کشورمان را به مقصد انواع فراوانی از پرندگان مهاجر تبدیل کرده است که باید بتوانیم از این ظرفیت به نحو احسن استفاده کنیم.
محمدعلی یکتانیک کارشناس حیات وحش و عضو کمپین پرواز در این باره گفت: تنوع زیستی در راستای اکوتوریسم و استفاده پایدار از طبیعت با هدف حفاظت از آن بستری ایجاد می‌کند که امروز تمام چرخ‌های اقتصاد دنیا بر مدار آن می چرخد. حال اینکه ما چقدر از این پتانسیل بهره مند هستیم می‌توانم بگویم تقریبا هیچ، البته گروه‌های خیلی محدود پرنده‌نگری در کشور وجود دارد که زیاد جوابگوی این صنعت پاک نیست اما جدای از این، مانع خیلی بزرگی در راه رسیدن به اینکه صنعت به نام صنعت پرنده‌نگری در کشور داشته باشیم وجود دارد و آن قاچاق حیات وحش و متعاقب آن فرهنگ غلط بهره‌مندی از طبیعت است.
وی تاکید کرد: با انجام یک سری برنامه‌های علمی و میدانی می‌توانیم از این ظرفیت در کشور استفاده کنیم اما متاسفانه شهرداری‌ها در همه جای کشور افتخارشان این است که با توجیه فعالیت فرهنگی و آموزشی، قفس‌هایی درست کنند و تعدادی پرنده را داخل آن‌ها در معرض دید عموم قرار دهند که به طور قطع درصد قابل توجهی از این پرندگان و سایر جانوران این مراکز موهوم قاچاق هستند. نام این پدیده شوم ضد فرهنگی را باغ پرندگان می‌گذارند، در واقع با این کار غیر مستقیم به مردم پیام و آموزش می‌دهند که اگر یک اتاق خالی در خانه خود دارند می‌توانند مثلا آن را به قفس عقاب تبدیل کنند یا برای حوض منزلتان فلامینگو و قو بخرند.
این فعال محیط زیست اظهارداشت: در حالی که پرنده‌نگری به تجهیزات و سرمایه آنچنانی نیاز ندارد و فقط یک دوربین و یک کتاب می‌خواهد، بنابراین هزینه‌بر نیست و می‌توان از این صنعتی که امروزه خیلی از کشورهای دنیا برای آن میلیونی مسافر جابه‌جا می‌کنند به نحو مطلوبی استفاده کنیم.
وی به برخی گروه‌های پرنده‌نگری در کشور اشاره کرد و گفت: چندی پیش یکی از افرادی که ادعای پیشکسوتی پرنده‌نگری دارد و مؤلف چند کتاب در همین ارتباط است فهرستی را به سازمان حفاظت محیط زیست داد که در آن درخواست شده برای صید و معامله ۴ هزار و ۳ فرد پرنده از ۱۱۰ گونه به منظور پر کردن محوطه فاز دوم باغ پرندگان تهران در قفسی ۶.۵ هکتاری موافقت شود آن‌هم با توجیه پرنده‌نگری در قفس، این کار هیچ عنوان دیگری جز خیانت به مفهوم پرنده‌نگری و اصل پاسداشت میراث طبیعی ندارد. مسلم است برای صید ۴ هزار پرنده باید حداقل ۲۰ هزار پرنده در طبیعت قلع و قمع شوند چراکه تعداد زیادی در پروسه صید از بین می‌روند و تعدادی نیز صید ضمنی (ناخواسته) هستند، برای همین معتقدم که داستان پرنده‌نگری در ایران هنوز مفهوم ندارد.
یکتانیک افزود: در حالی که پرنده‌نگری مساله مشخصی است، سن و قانون خاصی ندارد از یک خردسال تا یک آدم مسن می‌تواند پرنده‌نگری کند، تفریح بسیار خوبی است کمک می‌کند تا از فضای بسته و پرتنش شهری خارج شوید، بروید پرنده‌ها را ببینید و اثر بی‌نظیر و ارزانی که این فعالیت روی روح و روان انسان دارد را تجربه کنید. لذت شنیدن صدای پرندگان در صبح‌دم حتی بدون اینکه دیده شوند قابل توصیف نیست شاید همان لحظه آن‌را درک نکنید اما روزهای آینده متوجه می‌شوید که چقدر ذهنتان آزاد شده، مانند یک بیمارستان روانی رایگان است که روش درمانی ارگانیک دارد.
وی اظهار داشت: همچنین وقتی مردم پرنده‌نگری کنند کم کم با محیط زیست خود آشنا می‌شوند و این همان مشارکت واقعی است. مثلا امروز به تالابی می‌روید و پرنده های آنجا را می‌بینید، عکس می‌گیرید و اسم پرنده‌ها را یادداشت می‌کنید، مشتاق می‌شوید که دوباره بروید، دفعه بعد که رفتید می‌بینید مثلا دو تا بولدوزر در حال پر و صاف کردن آن دریاچه هستند و شما حساس می‌شوید. این یعنی مشارکت، همین که در طبیعت حضور داشته‌ای و آن‌را شناختی این یعنی اینکه دیگر شما در غم و شادی آن شریک هستید، مشارکت خیلی با ارزش است که یکی از راه‌های ایجاد آن برای مردم پرنده‌نگری است که این امکان را با ارزان‌ترین قیمت و راحت‌ترین روش‌ها در اختیار همه می‌گذارد.
کارشناس حیات وحش تاکید کرد: پرنده‌نگری باید جزء برنامه‌های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان تنها متولی حفاظت حیات وحش باشد اما گویا امیدی به تغییر رویه حال حاضر نیست.
اخبار برگزیدهدانش و فناوریلینک کوتاه :