شیشه و هروئین، با هم؛ چرا معتادان به مصرف ترکیبی روی آورده‌اند؟
جهان صنعت نیوز: گردش مالی مواد مخدر در جهان ۱۵۰۰ تا ۱۶۰۰ میلیارد دلار در سال است؛ بیش از ۱۰ برابر بودجه سالانه ایران. وقتی پای چنین پول هنگفتی وسط باشد ذی‌نفعان به هر دری می‌زنند تا تجارت‌شان را حفظ کنند و پول بیشتری به دست آورند. از این دید که به بازار مواد مخدر نگاه کنیم متوجه می‌شویم که چرا تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان مخدرهای مختلف بهترین کارشناسان، دانشمندان و نخبگان را در خدمت می‌گیرند و هر روز با روشی جدید اقدام به بازارسازی می‌کنند. یکی از روش‌های پر کاربرد و موفق در این زمینه تنوع‌بخشی به محصولات و تاثیر گذاشتن بر الگوی مصرف مواد مخدر است.
خاصیت مخدرها و محرک‌ها به طور خلاصه این است که ترشح هورمون‌های لذت‌آفرین را افزایش می‌دهند. اگرچه اعتیادآور بودن این مواد باعث می‌شود پس از مدتی اصل لذت‌آفرینی آن به حاشیه رود و مواردی چون نیاز جسمی و روحی باعث مصرف مواد شود، اما همچنان کاتالیزور اصلی همان جست‌وجوی لذت است. جست‌وجوگران لذت وقتی آن حس و حالی را که در ابتدای شروع مصرف حس می‌کردند، گم می‌کنند به این در و آن در می‌زنند تا لذت گم‌شده را پیدا کنند؛ امتحان مواد مخدر جدید یا ترکیب مواد روشی است که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شیشه و هروئین؛ هر دو با هم
«آنچه از گزارش‌های رسیده از مراکز درمانی، موسسات و ان‌جی‌اوها به چشم می‌خورد این است که معتادانی که پیش از این تک‌مصرفی بودند به مصرف همزمان دو یا چند ماده به صورت ترکیبی روی آورده‌اند. به‌عنوان مثال ترکیب شیشه و هرویین یا شیشه و داروهای مخدر دیگر از جمله تریاک و متادون. اما فراگیرترین این چندمصرفی، مصرف همزمان شیشه و هرویین است. این موضوع هم پیش از این زمینه‌هایی داشت، اما در حال حاضر تبدیل به الگوی گسترده‌ای شده است.»
این اظهارات را آبان سال ۹۳ فرید براتی‌سده، مدیر کل وقت درمان اعتیاد ستاد مبارزه با مواد مخدر بیان کرد. بعد از پنج سال به نظر می‌رسد نگرانی‌ها در این زمینه افزایش یافته است، چنانکه مراجعه به سایت‌های کمپ‌های ترک اعتیاد ثابت می‌کند درمان معتادان چند مصرفی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و این کمپ‌ها در تبلیغات خود اعلام می‌کنند پروتکل ویژه برای ترک دادن این معتادان دارند.
سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در این باره با بیان اینکه اطلاعات ما نشان می‌دهد همچنان الگوی غالب مصرف مواد مخدر، مصرف یک نوع ماده مخدر یا یک ترکیب مواد است، می‌گوید: «اما به دلایلی گرایش‌هایی به مصرف ترکیبی مواد نیز به وجود آمده که می‌تواند هشداردهنده باشد.»
او ادامه می دهد: «کارشناسان عمدتا به این دلیل نگران بحث چند مصرفی و مصرف ترکیبی هستند که عوارض این نوع مصرف بیشتر از مصرف یک ماده مخدر است و این نوع مصرف در فرآیند ترک نیز مشکلاتی ایجاد کرده و به عبارت روشن‌تر ترک دادن چنین معتادانی سخت‌تر است.»
این مددکار اجتماعی با بیان اینکه دلایل مختلفی می‌توان برای گرایش به چند مصرفی یا مصرف ترکیبی برشمرد، بیان می‌کند: «واقعیت این است که در حوزه مواد مخدر با انواع و اقسام مخدرها و روان‌گردان‌ها مواجه هستیم. این تنوع می‌تواند یکی از دلایل گرایش به چند مصرفی باشد. از طرف دیگر، برخی این دلیل را ذکر می‌کنند که مصرف ترکیبی لذت بیشتری دارد که این موضوع را باید درمانگران اعتیاد بررسی کنند. دلیل دیگر برای چند مصرفی می‌تواند عدم دسترسی به آن نوع ماده مخدر یا محرکی باشد که فرد همواره آن را مصرف می‌کند. وقتی او به چنین موادی دسترسی نداشته باشد ممکن است مصرف مواد دیگر را تجربه کند.»
چندمصرفی چه خطراتی دارد؟
گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد تریاک همچنان پر طرفدارترین ماده مخدر در ایران است و بعد از آن گل، هروئین و کراک و شیشه قرار دارند. با وجود هشدارهایی که در مورد مصرف ترکیبی مواد و همچنین چند مصرفی داده می‌شود هنوز مشخص نیست چند درصد معتادان از چنین الگویی تبعیت می‌کنند. آنچه مشخص است این است که عوارض چنین مصرفی بالاست و حتی می‌توان افزایش مرگ و میر ناشی از مصرف مواد مخدر را به این الگوی جدید ربط داد.
سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است سال ۹۷ مرگ و میر ناشی از سوءمصرف مواد مخدر نسبت به سال ۹۶، ۲۰ درصد بیشتر شده است. هر چند یکی از دلایل اصلی مرگ و میر معتادان افزایش بیش از حد مواد مخدر است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف ترکیبی نیز خطر اوردوز را افزایش می دهد. مصرف ترکیبی مواد مخدری مانند هروئین و شیشه با الکل، غش کردن، فلج اعضای تنفسی، از کار افتادن سیستم‌های هشدار دهنده بدن و … را به همراه دارد. همچنین ترکیب مواد مخدر با محرک‌ها می‌تواند اثرگذاری آنها را به قدری بالا ببرد که فرد دچار اوردوز شود. برخی از معتادان، به ویژه معتادان تحصیل‌کرده و دارای تمکن بیشتر، عنوان می‌کنند خواص مواد مخدر را به خوبی می‌شناسند و به قول معروف می‌دانند چه ماده‌ای با چه ماده‌ای بد است و کدام مواد را می‌توان با هم ترکیب کرد.
زمانی که ما بدانیم هر روز یک ماده مخدر جدید به بازار می‌آید، آنقدر که حتی نمی‌توان تعداد واقعی مواد مخدر صنعتی موجود در بازار را شمارش کرد، چنین ادعایی پوچ و بیشتر توجیه‌کننده تبعیت از الگوی خطرناکی است که می‌تواند به قیمت جان افراد تمام شود. در این میان اعتماد به تولید و توزیع‌کنندگان مواد مخدر و محرک که گاه نقش مشاور را برای معتادان ایفا می‌کنند و برای آنها نسخه می‌پیچند، مضحک‌ترین اشتباهی است که بعضی از افراد مرتکب می‌شوند.
اخبار برگزیدهلینک کوتاه :