چرا عصبانی هستیم؟

به گزارش جهان صنعت نیوز به نقل از ایرنا:  از نگاه جامعه شناسان، عصبانیت و واکنش های پرخاشگرانه، دعواها و نزاع های خیابانی و خانگی، رفتارهایی ناشی از عوامل بیرونی و درونی است که دست به دست هم داده تا مرزهای اخلاقی کنار گذاشته شود.

رفتارهایی همچون زدن بوق ممتد خودروها برای تحمل نکردن دقیقه ای انتظار، فریادهای اعتراضی و فحاشی ناشی از احساس عقب‌ماندن از دیگران یا به حق خود نرسیدن که به طور معمول با برخوردهای فیزیکی خشن میان افراد خاتمه می یابد،  زنگ افزایش آسیب های اجتماعی را به صدا درمی آورد.

بر اساس آماری که سازمان پزشکی قانونی در آبان ماه منتشر کرد، در نیمه نخست سال جاری بیش از ۳۳۱ هزار نفر به علت مصدومیت ناشی از نزاع به مراکز پزشکی قانونی ایران مراجعه کرده‌اند که از این تعداد بیش از ۱۰۷ هزار و ۴۸۳ نفر زن بوده‌اند.

بنابراین گزارش، این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از آن یعنی ۱۳۹۷ که آمار مراجعان نزاع ۳۲۳ هزار و ۳۴ نفر بود، ۲.۵ درصد بیشتر شده است که در این مدت استان های تهران با ۵۴ هزار و ۹۸۱، خراسان رضوی با ۲۸ هزار و ۱۳۳ و اصفهان با ۲۴ هزار و ۳۶۱ بیشترین و استان های ایلام با هزار و ۵۱۳، بوشهر با ۲ هزار و خراسان جنوبی با ۲هزار و ۱۱۷ نفر کمترین آمار مراجعان نزاع را داشته اند.

به باور روانشناسان، دست نیافتن یا دور ماندن از شرایط محیطی و روانی مناسب برای رسیدن به اهداف، عامل عصبی شدن است و افرادی که این شرایط را تجربه می کنند دچار بی حوصلگی شده و به دلیل پایین آمدن آستانه تحمل، زود عصبی می شوند.

موضوعی که فریدون فریدونی روانشناس و استاد علوم تربیتی بر آن اذعان دارد و می گوید: هجوم بحران ها و دست نیافتن به اهداف، بسترساز بی اعتمادی و عصبانیت است.

وی می افزاید: بر اساس معیارهای روانشناسی و رفتاری، زمانی که اتفاقی علیه خواسته شخص بیافتد یا هر چه تلاش می کند به هدف مورد نظر خود نرسد، در مسیر هجمه بحران های زیادی قرار می گیرد که کنترل کردن آنها در اراده او نیست. به همین دلیل دچار نوعی استیصال و ناامیدی می شود که برای رهایی از این وضعیت به دامن عصبانیت و پرخاشگری چنگ می زند.

فریدونی با تاکید بر اینکه هر تصمیمی که گرفته می شود با متغیرهای قابل کنترل و غیر قابل کنترل روبه رو است، خاطرنشان می کند: اگر متغیری که انتظار می رود قابل کنترل است بنا به دلایل غیرواقعی از کنترل خارج شود، باعث عصبانیت شخص می شود. پس قابل دسترس کردن اهداف و هموار کردن مسیر رسیدن به آن یکی از راهکارهای کاهش عصبانیت در افراد است. یعنی شرایط و اوضاع و احوال به گونه ای نباشد که طرف هر چه دوندگی می کند کمتر به هدف نزدیک شود.

از نگاه این روانشناس و استاد علوم تربیتی، موضوع دیگری که باعث عصبانیت انسان می شود بی اعتمادی است و شرایط ایجاد این بی اعتمادی زمانی فراهم می شود که افراد یک جامعه از دایره های اخلاقی صداقت، امانت، ثبات، دیانت و رقابت سالم دور می شوند. به این معنا که شخصی که فرد مخاطب را صادق یا رازدار و امانت دار مادی و معنوی یا ثابت قدم در رفتار وگفتار نمی بیند، کم کم دچار بی اعتمادی شده و در واکنش به مسایل، پرخاشگر و عصبانی می شود.

فریدونی ادامه می دهد: وقتی هدف شخص با توانایی او همگن نباشد هم عصبانیت به وجود می آورد که نیاز به آموزش برای اتکا به توانایی های موجود و اشاعه فرهنگ هدفگذاری درست را دو برابر کرده است.

در جمع بندی مطالب فریدونی، درمی یابیم به طور کلی عصبانیت عوامل گوناگونی مانند حسادت، کم حوصلگی، خودکم بینی، منفی بافی، عدم اعتماد به نفس و بسیاری موارد دیگر دارد که باعث شده با یکدیگر نامهربان باشیم و از آغاز روز، چشم به مسایل منفی باز کنیم و این مساله را در سطح جامعه تسری دهیم.

در نتیجه، راهکار کنترل و مهار عصبانیت، نخست دور کردن نامهربانی از خود، خانواده و فرزندان و گفت و گوی مسالمت آمیز با زبان ملایم، عقل سلیم و روحیه قوی است. سپس ارزش و احترام قائل شدن هر شخص به خود است که موجب آرامش و آسایش شده و  زندگی مطلوب تری را رقم می زند.

آموزه هایی که فقط از طریق سیستم آموزشی و کتاب و مشق اشاعه پیدا نمی کند و برای رسیدن به آن، نقش رسانه را نباید از یاد برد اما متاسفانه رسانه های ما در فیلم ها، سریال ها و بیان اخبار اشاعه دهنده پرخاشگری هستند غافل از اینکه وقتی کلمات و حرکات نامربوط تکرار شود موجب عادی سازی خشونت و پرخاشگری در جامعه می شود.

بنابراین باید با بازنگری در برنامه های رسانه ها، اشاعه فرهنگ مراجعه به مشاور و روانشناس و کاهش شکاف نسلی و افزایش گفت و گوی بین نسلی میان خانواده ها بر مهارت های زندگی و این موضوع که فرهنگ ایرانی بر ادب و نزاکت و اعتماد استوار است، تاکید کرد.

اخبار برگزیده