روز هفتم – انواع بورس
همان‌طور که در هفته‌های پیش اشاره کردیم، تفاوت‌هایی میان بازارهای مالی بین‌المللی و بازارهای مالی داخلی وجود دارد به این ترتیب که در حال حاضر بازار داخلی را چهار نوع بورس تشکیل می‌دهد.
۱- بورس اوراق بهادار
۲- بورس کالا
۳- بورس انرژی
۴- فرابورس
در اینجا باید به این نکته اشاره کنیم که بورس اوراق بهادار به سه بخشِ سهام، اوراق قرضه و دیگر انواع اوراق بهادار تقسیم می‌شود. اما در بازارهای بین‌المللی علاوه بر چهار مورد فوق، بازار مشتقات و بورس ارز به عنوان نوعی از بورس و بازار جدا شناخته می‌شود.
اگر با بورس مشتقات آشنایی ندارید در روزهای آتی آموزش‌هایمان به معرفی بیشتر آن خواهیم پرداخت، اما به طور خلاصه بورس مشتقات شامل قراردادهایی هستند که ارزش آنها براساس قیمت بازار یک دارایی در حال معامله به‌دست می‌آیند. (مشتق: ارزش اعتباری یک یا چند شرکت یا بخش یا کالا و… را گویند) در ایران این بازار بسیار محدود بوده و در اکثر موارد به عنوان زیر مجموعه بورس اوراق بهادار قرار می‌گیرد.
بورس کالا و انرژی بین‌المللی از گستردگی بیشتری نسبت به بورس کالا و انرژی ایران برخوردار است.
در بازارهای بین‌المللی مشتقات، انواع قرارداد‌ها و همچنین حمایت نقدینگی زیاد خرید و فروش Commodity (کامودیتی: به کالا یا خدمتی گویند که دارای ویژگی‌های تقریبا یکسان و قیمت متفاوت است) در بازارها، موجب تحویل آن کالا یا Commodity به‌صورت واقعی نمی‌شود. در واقع این بازار بستری مناسب را برای کاهش ریسک شرکت‌ها در مقابل نوسان قیمت انرژی یا کالا فراهم می‌آورد. در ایران نیز برای بعضی از کامودیتی‌ها و کالا‌ها این نوع قرارداد استفاده می‌شود، مانند قرارداد آتی سکه و قرارداد آتی پسته.
بازار فرابورس در ایران معادل بازار OTC یا Over The Counter در بازارهای بین‌المللی است. این بازار تمامی معاملات خارج از بورس که به هر دلیل در بورس انجام نمی‌شود (مانند کمبود نقدینگی، رعایت نشدن چارچوب‌های قانونی یا نظارتی سازمان بورس یا…) را شامل می‌شود، البته این بازار در ایران برای سرمایه‌گذاران بیشتر با نام چند شرکت پر نوسان کوچک شناخته شده است اما شامل اوراق و صندوق‌های زیادی می‌شود که مهم‌ترین آنها ETFها (صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله) و VCها (صندوق جسورانه) هستند. این بازار به دلیل راحتی و سادگی در قوانین و مقررات و همچنین ابزار‌های مالی پرتنوع می‌تواند بازار خوبی برای شرکت‌های کوچک، شرکت‌های نیازمند تامین مالی که امکان دریافت وام از بانکی را ندارند و همچنین معامله‌گران با تحمل ریسک بالا باشد.
بورس ارز در خارج از کشور یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین بازارها به شمار می‌رود. این بورس که نرخ‌ها و نوسانات آن تعیین‌کننده موارد زیادی از اعتماد سرمایه‌گذاران به شرایط اقتصادی بازارهای نوظهور تا سیاست‌های آتی بانک مرکزی یک کشور است دارای بازیگران بزرگ زیادی است که مهم‌ترین آنها را بانک‌ها و بانک‌های مرکزی هر کشور و فعالان بزرگ بازار اوراق قرضه دنیا تشکیل می‌دهند. همچنین نرخ‌های این بازار همیشه در رصد معامله‌گران و سرمایه‌گذاران است زیرا نوسانات و قیمت‌های این بازار دارای اطلاعات زیادی از جمله میزان هیجان در دنیای مالی است.
تهیه شده در گروه آموزشی خانه اقتصاد
عمومیلینک کوتاه :