بهره ای که از طلای کثیف نمی بریم

جهان صنعت نیوز| متوسط تولید روزانه زباله به ازای هر شخص در جهان ۳۰۰ گرم، در ایران و استان سمنان ۷۰۰ گرم است که این امر منجر به تولید روزانه ۵۸ هزار تن زباله با نسبت ۷۰ درصد تر و ۳۰ درصد خشک در کشور می شود. طبق گزارش ها، ۷۰ درصد زباله های جهان بازیافت می شود، این در حالی که در ایران این مهم تنها در ۲۰ درصد از زباله ها اتفاق می افتد و سطح مشارکت پایین ایرانیان در تفکیک ۲۰ میلیون تن زباله سالانه، یکی از دلایل کسب این رقم است چرا که در ایران تنها ۱۰ درصد زباله ها در مبدا تفکیک می شود.

۸۰ درصد زباله های تولیدی سهم ساکنان شهرها و ۲۰ درصد باقیمانده آن تولید ساکنان روستاهای ایران است. صاحبنظران مدیریت پسماند و دفن غیراصولی زباله را برای جلوگیری از تهدیدهای زیست محیطی ضروری می دانند و لازمه تحقق و اجرای تمام راهکارهای حل معضل پسماند، منوط به تفکیک زباله از مبدا است.
به نظر می رسد، اختصاص سطل های زباله ویژه زباله های کاغذی، پلاستیک، شیشه، قوطی های فلزی، پس مانده مواد غذایی و مواد غیرقابل بازیافت برای واحدهای مسکونی، در ترغیب مردم به تفکیک زباله در مبدا موثر است.

از سویی دیگر، در سمنان طرح تفکیک زباله به معنی واقعی انجام نمی شود و تنها شهرداری های استان با انعقاد تفاهم نامه های همکاری با بخش خصوصی طرح جداسازی زباله های با صرفه اقتصادی را در محل انباشت زباله انجام می دهند.  ۵۶۰ هزار و ۵۰۲ نفر در مناطق شهری و ۱۴۱ هزار و ۸۵۸ در مناطق روستایی استان سمنان بر اساس سرشماری نفوس و مسکن ۱۳۹۵ در استان سمنان زندگی می کنند که از نظر شاخص جمعیت استان سمنان در رتبه سی ام کشور قرار دارد.
روزانه بیش از ۸۰۰ تن زباله از ۱۹ منطقه شهری استان سمنان جمع آوری می شود که تفکیک نشدن این زباله ها از در منازل، به انباشت و دفن غیراصولی این طلای کثیف در استان ۷۰۲ هزار نفری سمنان را دامن می زند.

همچنین روزانه ده ها کامیون از مرکز استان مازندران، زباله های خانگی را در جوار روستاهای مرزی مانند فولاد محله و اگره از توابع شهرستان مهدیشهر و شمال استان سمنان انباشت می کنند که به گفته کارشناسان، اگر برای رفع این چالش اقدام موثری صورت نگیرد، آسیب های جبران ناپذیری به سلامت جسمی و همچنین طبیعت بکر این منطقه در در آینده نزدیک وارد می شود.

 راه اندازی مرکز بازیافت زباله در گرمسار 

به گفته غلامرضاکاتب، نماینده مردم شهرستان های گرمسار و آرادان در مجلس شورای اسلامی؛ روزانه بیش از ۶۰ تن انواع زباله خانگی و بیش از ۵۰ تن زباله صنعتی در غرب استان سمنان تولید می شود. انباشت زباله در شهرستان گرمسار به عنوان یک چالش زیست محیطی مطرح است و با راه اندازی مراکز بازیافت در آینده نزدیک برای رفع این معضل اقدام کرد.  بیش از ۵۰ درصد واحدهای صنعتی استان سمنان در شهرستان گرمسار مستقر است که این امر علاوه بر ایجاد اشتغال به مشکلات زیست محیطی در منطقه هم دامن زده است.

کاتب تاکید کرد: اکنون یک واحد بازیافت زباله در شهرستان گرمسار فعال است، اما برای رفع چالش انباشت زباله، سه واحد دیگر هم لازم است. برای افزایش اشتغال و رونق اقتصادی بیشتر در استان سمنان باید به سمت راه اندازی واحدهای بازیافت زباله رفت و از طلای کثیف برای توسعه اقتصادی در منطقه بهره برد.

کمبود اعتبار مانع اجرای طرح تفکیک زباله در مهدیشهر است 

مسعود حاجی بگلو،شهردار مهدیشهر نیزمعتقد است چالش انباشت و دفن غیراصولی روزانه ۱۵ تن زباله خانگی شهر مهدیشهر جدی و نگران کننده است. طرح تفکیک زباله از در منازل که قرار بود در سال گذشته در مهدیشهر اجرایی شود به دلایل مختلف از جمله کمبود اعتبار تاکنون عملیاتی نشده است. ماهانه ۶۰۰ تن از زباله خانگی شهرهای مهدیشهر و درجزین در مکانی در اطراف جاده مهدیشهر- سمنان انباشت می شود که این امر در بلند مدت به مشکلات زیست محیطی در منطقه دامن می زند.

حاجی بگلو ادامه داد: شهرداری درجزین روزانه پنج تن زباله در اطراف جاده مهدیشهر- سمنان بدون آنکه برای دفن این زباله ها برنامه داشته باشد، انباشت می کند.
شهردار مهدیشهر اضافه کرد: همکاری دستگاه های اجرایی و شهرداری سمنان برای رفع این چالش اجتناب ناپذیر است و مسئولان امر برای جلوگیری از انباشت غیراصولی زباله در شهرهای مهدیشهر و درجزین اقدام کنند. با توجه به ظرفیت سمنان در انباشت و دفن زباله، می توان از مناطق دفن زباله مرکز استان برای انتقال زباله های شهرهای مهدیشهر، شهمیرزاد و درجزین بهره برد.

او اضافه کرد: اکنون مراحل تفکیک زباله در محل انباشت زباله مهدیشهر از سوی بخش خصوصی در حال انجام است، اما در بلندمدت انتقال این زباله ها به مرکز استان اجتناب ناپذیر است. انباشت و دفن غیراصولی زباله از مسئولان سابق شهرداری مهدیشهر به مدیریت های جدید به ارث رسیده است که برای رفع این معضل همکاری تمامی دستگاه های اجرایی با شهرداری مهدیشهر اجتناب ناپذیر است.

ضرورت راه اندازی دستگاه های زباله سوز 

این در حالی است که عباسعلی دامنگیر، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان تاکید می کند: رفع معضل انباشت غیراصولی زباله از استان مازندران در روستاهای فولادمحله و اگره از توابع شهرستان مهدیشهر نیازمند عزم ملی است.  چالش دفن غیراصولی زباله از استان مازندران در روستاهای اگره و فولاد محله از توابع شهرستان مهدیشهر جدی و نیازمند پیگیری است.  مرکز بهداشت بخش شهمیرزاد سالانه چندین بار از آب چشمه و سفره های زیرزمینی این مناطق نمونه برداری می کند و براساس آخرین ارزیابی های انجام شده، آب آشامیدنی قابل استفاده در این مناطق بهداشتی و سالم است.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان ادامه داد: روزانه ده ها کامیون زباله از مرکز استان مازندران در حوالی روستاهای مرزی شهرستان مهدیشهر انباشت می شود که این امر باعث نارضایتی شدید روستاییان ساکن این مناطق شده است.  در چند سال گذشته نامه نگاری های قابل توجهی با اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران برای رفع این چالش انجام شد، اما تاکنون برای رفع این چالش اقدام موثری صورت نگرفته است.

دامنگیر تصریح کرد: بر اساس برآوردها شیب زمین در مناطق کوهستانی شمال مهدیشهر به سمت استان مازندران بوده و شیرابه های حاصل از انباشت زباله به سفره های زیرزمینی همان استان نفوذ می کند. رفع چالش زیست محیطی در این منطقه نیازمند عزم ملی است و با راه اندازی دستگاه های تصفیه و زباله سوز از انتقال شیرابه به سفره های زیرزمینی جلوگیری می شود.

ضرورت فرهنگ سازی تفکیک زباله در سمنان 

حمیدرضا پیوندی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان گفت: تفکیک زباله خشک و تر به عنوان یکی از راهکارهای مدیریت پسماند فقط ۳۶ درصد در سمنان انجام می شود.  از ۱۰۰ تن زباله تولیدی شهر سمنان ۲۵ تن زباله خشک است که فقط ۳۶ درصد تفکیک می شود.  تفکیک نشدن زباله ها در مبدا منجر به آلودگی زباله های خشک و در نتیجه فقدان پردازش مناسب و مطلوب در مراکز تفکیک زباله است.

پیوندی خاطرنشان کرد: ۱۱ غرفه بازیافت و ۴۰ مخزن پسماند آبی رنگ به منظور تفکیک زباله از مبدا توسط شهروندان تعبیه شده است. فرهنگ سازی و آموزش مناسب به شهروندان تفکیک زباله از مبدا تا ۷۰ درصد باید هدفگذاری شود. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان با اشاره به آغاز برنامه های فرهنگی و آموزشی این سازمان برای شهروندان از سه سال گذشته، خاطرنشان کرد: طبق برنامه ریزی، تفکیک زباله از مبدا بر اساس برنامه ای پنج ساله در سمنان به عنوان شهر اخلاق باید به ۷۰ درصد برسد.

او تصریح کرد: تفاهم نامه سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان با آموزش و پرورش برای آموزش تفکیک زباله از مبدا از سه سال گذشته اجرایی شده است. دانش آموزان ابتدایی و متوسطه در قالب طرح های مختلف تفکیک زباله از مبدا و محل تولید را آموزش می بینند تا این مساله درون خانواده ها به عنوان یک فرهنگ شهری نهادینه شود. آموزش شهروندان از طریق آموزش به اقشار مردم در ادارات، اماکن عمومی، مسجدها، آپارتمان ها و مجتمع ها، با حضور کارشناسان این سازمان در طول سال انجام می شود.

 جمع آوری زباله دامغان با ۱۱۰ نیروی انسانی 

مسلم نصرتی، شهردار دامغان نیز گفت: روزانه ۴۸ تن زباله خانگی در شهر دامغان با تلاش ۱۱۰ نیروی انسانی جمع آوری می شود. ۶ دستگاه حمل زباله در جمع آوری زباله های خانگی دامغان تلاش می کنند و نابودی این زباله در ۱۵ کیلومتری خارج از این شهر انجام می شود.  بیش از ۶۵۰ سطل زباله بزرگ در شهر دامغان وجود دارد و طرح ساماندهی جمع آوری زباله های تولیدی به دلیل افزایش جمعیت در مناطق شهری رو به افزایش است.

او با بیان اینکه از ۶ سال گذشته تاکنون بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال برای خرید دستگاه های جمع آوری زباله در شهرداری دامغان هزینه شده است، گفت: فرهنگ سازی تفکیک زباله از سوی شهرداری این شهر در دستور کار است. از ظرفیت زباله می توان برای تولید انرژی نو بهره برد و با راه اندازی واحدهای تولیدی کارخانه سوز علاوه بر افزایش اشتغال می توان به چالش زیست محیطی انباشت زباله پایان داد.

لزوم دقت در بی خطرسازی زباله بیمارستانی 

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سمنان گفت: ظرفیت دستگاه های مجهز به خنثی و بی خطرسازی زباله عفونی و غیرعفونی بیمارستان های استان افزایش یابد. به غیر از بیمارستان آرادان، در دیگر بیمارستان های استان سمنان عملیات خنثی سازی زباله های عفونی و غیرعفونی انجام می شود. بر اساس قانون، تمامی بیمارستان های استان سمنان ملزم به بی خطرسازی زباله هستند و درصورت اجرایی نشدن این طرح با متخلفان برخورد می شود.

او با اشاره به اینکه به منظور کاهش زمان بی خطرسازی زباله در بیمارستان های سمنان، شاهرود و گرمسار دستگاه های پیشرفته تری نیاز است، اضافه کرد: اجرا نشدن عملیات بی خطرسازی زباله در بیمارستان ها خط قرمز اداره کل حفاظت محیط زیست سمنان است و باید تمامی مراحل نابودی پسماندها به خوبی در استان اجرا شود.

دامنگیر تصریح کرد: مراحل جمع آوری، بی خطرسازی، حمل و نقل و دفن زباله های بیمارستانی باید استاندارد باشد و دستگاه های اجرایی استان در صورت تخلف، مسئول اصلی مشکلات زیست محیطی احتمالی خواهند بود.  شهرداری ها جایگاه ممتازی در روند نابودی زباله های بیمارستانی در استان دارند و نظارت در روند جمع آوری تا دفن زباله از این دست با دقت رصد می شود.

هزینه ۷۲ میلیارد ریالی دفن زباله در شهر سمنان 

مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان گفت: روزانه حدود ۱۰۰ تن زباله در این شهر تولید می شود که دفن این میزان زباله ها ماهانه هفت میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال برای این سازمان هزینه دارد.  روزانه حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم پسماند پزشکی در سمنان تولید می شود و دفع این میزان زباله عفونی ماهانه معادل ۴۰۰ میلیون ریال برای شهرداری هزینه دارد. تفکیک زباله از مبدا در حفظ محیط زیست و منابع طبیعی موثر است، و با توجه به خطرناک بودن پسماندهای پزشکی، باید در محل تولید بی خطرسازی شود. مراکز دارای پسماندهای پزشکی بی خطرسازی این مواد را رعایت می کنند. شهرداری مسوول دفع و دفن این زباله ها پس از بی خطرسازی پسماندهای پزشکی توسط این مراکز است.

اخبار برگزیده