ترکش کرونا به اقتصاد ایران

محمدقلی یوسفی*در شرایط تحریمی کنونی که روابط تجاری ایران تنها به چند کشور خاص از جمله چین محدود شده است، مشکلات و چالش‌های این کشورها به راحتی می‌تواند به اقتصاد ایران نیز سرایت کند. در شرایط کنونی شیوع ویروس کرونا که به معضلی جهانی تبدیل شده، بیش از همه اقتصاد چین را آماج حملات خود قرار داده است. از آنجا که این کشور از معدود کشورهایی است که روابط تجاری خود با ایران را در سطح بسیار پایینی حفظ کرده، تداوم روابط تجاری تحت این شرایط، انتقال آسیب‌های اقتصادی این کشور به ایران را به راحتی ممکن می‌کند.

اگر به‌ گونه‌ای سیاستگذاری می‌شد که بخش خصوصی کشورمان قادر به تامین نیازهای داخلی در بالاترین سطح ممکن باشد، به طوری که نیاز به واردات کالاهای صنعتی و مواد اولیه تولیدی کاهش یابد، با وجود بحران‌های جهانی نیز می‌توانستیم مانع از کاهش اشتغال شویم، سرمایه‌گذاری تولیدی را افزایش دهیم و توسعه داخلی را محقق کنیم.

با این حال به دلیل وابستگی بالای اقتصاد ایران به واردات، اثرات نوسان قیمتی در بازارهای جهانی بر اقتصاد ایران هویدا می‌شود که این موضوع ریشه در مدیریت غلط اقتصاد توسط مقامات دولتی دارد به طوری که در برخی موارد چنین سیاستگذاری‌هایی می‌تواند اقتصاد را در برابر شوک‌های خارجی به زانو درآورد.در این شرایط اگر مقامات داخلی احساس مسوولیت کنند، باید منافع و رفاه و آسایش مردم را مقدم بر منافع خود بدانند و در جهت حفاظت از امنیت و سلامت و معیشت آنان قدم بردارند. در غیر این صورت حفظ روابط مسوولان با طرفین تجاری تحت هر شرایطی مقدم بر منافع مردم خواهد بود. بدیهی است این موضوع تحقق توسعه بلندمدت را ناممکن و انتقال عوامل بحران‌آفرین دیگر کشورها به ایران را آسان‌تر می‌کند.

بنابراین طبیعی است که اگر روابط تجاری ایران با دیگر کشورها خدشه‌دار شده باشد، در شرایط بحرانی، تقاضا برای نفت ایران به میزان زیادی کاش یابد و این موضوع به دلیل افت قیمت جهانی نفت و کاهش خریداران نفت ایران، آسیب‌های زیادی به بدنه اقتصادی کشور وارد خواهد کرد.

* اقتصاددان