کودک همسری، محصول فقر فرهنگی و اقتصادی

جهان صنعت نیوز| فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی چندی پیش با تهیه طرحی تحت عنوان مقابله با کودک همسری به مخالفت با این پدیده برخواستند و بیش از ۱۰ نماینده در تشریح مشکلات و معضلات آن اظهار نظر کردند.

این طرح با وجود همه کش و قوس ها در نهایت توسط کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی به دلیل جامع و کامل نبودن متوقف شد و رای نیاورد.
واکنش فعالان اجتماعی به رد شدن این طرح تنها به مجلس شورای اسلامی ختم نشد و در استان قزوین نیز با واکنش‌هایی از سوی مسئولان و فعالان حقوق زن و کودک همراه بود.

طبق آمارهای اعلام شده از سوی اداره کل ثبت احوال قزوین، ۴۷۷ دختر ۱۰ تا ۱۴ سال از ابتدای سال جاری تا پایان آبان ماه ازدواج رسمی داشته اند و این آمار نگرانی هایی را بین فعالان اجتماعی و حامیان حقوق زن و کودک به دنبال داشته است.

صاحب نظران می گویند پدیده کودک همسری را باید فارغ از هرگونه مسایل سیاسی و جناحی پیگیری کرد و به خاطر تبعات اجتماعی این پدیده از رشد و ظهور آن جلوگیری کرد.

 ثبت ۴۷۷ فقره ازدواج دختر قزوینی در سن ۱۰ تا ۱۴ سال 

مدیرکل ثبت احوال قزوین در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: آمارها نشان می دهد طی هشت ماهه امسال پنج هزار و ۶۳۰ ازدواج در قزوین به ثبت رسیده که از این میان ۴۷۷ فقره مربوط به ازدواج دختران ۱۰ تا ۱۴ سال بوده است.

حسن وفایی افزود: بیشترین میانگین سنی ازدواج برای دختران در قزوین ۱۵ تا ۱۹ سال با ثبت یک هزار و ۵۱۷ مورد و پس از آن نیز سنین ۲۰ تا ۲۴ سال با یک هزار و ۳۷۲ مورد است.

این مسئول به ازدواج پسران در سن پایین نیز اشاره کرد و گفت: طی مدت یاد شده ازدواج ۱۳۰ پسر قزوینی ۱۵ تا ۱۶ سال به ثبت رسیده اما بیشتر سن ازدواج پسران قزوینی مربوط به سنین ۲۵ تا ۲۹ سال با ۲ هزار و ۱۴۹ است.

 فقر فرهنگی و باورهای غلطی که به ازدواج دختران سن پایین منجر می شود 

معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین در رابطه با پیامدهای منفی و مخرب ازدواج در سنین پایین گفت: دختران نوجوان به دلیل اینکه هنوز به رشد ذهنی عاطفی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نرسیده اند، بسیاری از مهارت های لازم برای رسیدن به یک زندگی موفق و پیروز را ندارند و به همین دلیل معمولا در زندگی مشترکشان با ناسازگاری ها و اختلافات بسیاری رو به رو می شوند.

زهرا غلامرضایی به تغییر نگرش ها و رشد فکری افراد اشاره کرد و افزود: خیلی وقت ها دیده ایم افرادی که در سنین نوجوانی ازدواج کرده اند، می گویند من در آن زمان کم تجربه بودم و نمی دانستم در زندگی به دنبال چه چیزی هستم اما الان سلیقه ام عوض شده و انتظارات دیگری از همسرم دارم.

وی در رابطه با ایجاد پشیمانی در ازدواج های سنین پایین نیز گفت: نوجوانان به دلیل ازدواج در سنین پایین، پس از مدتی در جمع همسالان خود قرار می گیرند و دچار ناامیدی و پشیمانی می شوند که چرا موقعیت های زندگی مجردی را از دست داده است.

غلامرضایی به عوارض بارداری در سنین پایین نیز پرداخت و اظهار داشت: دخترانی که معمولا زیر ۱۸ سال باردار می شوند، احتمال بروز مشکلاتی از قبیل فشار خون بالا در دوران بارداری، کم خونی و عوارض زایمان و به دنیا آوردن نوزاد زودرس با وزن کم یا نوزادی با بهره هوشی پایین را خواهند داشت.

این روانشناس و کارشناس شخصیت تاکید کرد: آمارهای ازدواج در جهان نشان می دهد که بهترین سن برای ازدواج دختران بین ۲۳ تا ۲۷ سالگی است که فرد با داشتن بلوغ عقلی و جسمی می تواند بخش زیادی از مسائل و مشکلات زندگی را شناسایی کرده و در راستای رفع آن اقدام کند.

غلامرضایی عامل اصلی ازدواج در سنین پایین را فقر فرهنگی و همچنین اقتصادی خانواده ها دانست و گفت: پایبندی به اصول و سنن قدیمی و سنتی در خانواده ها باعث شده است تا ۱۷ درصد از دختران ایرانی زیر ۱۸ سال درگیر باورهای غلط خانواده باشند.

وی ادامه داد: برخی خانواده های ایرانی بر این باورند که با ازدواج فرزندانشان در سنین پایین از بسیاری آسیب ها در امان می مانند و از گرایش به جنس مخالف و انحرافات جنسی و درنهایت ترس از بالارفتن سن دختران مصون خواهند ماند.

معاون امور پیشگیری اداره کل بهزیستی قزوین در خصوص آمار طلاق در این سنین گفت: آمار طلاق در ازدواج های دختران بالای ۲۴ سال، ۶ برابر بیشتر از ازدواج های دختران کمتر از ۱۸ سال بوده و دلیل این موضوع نیز شکل گیری شخصیت افراد در سنین بالا و کاهش انعطاف و سازگاری با اتفاقات و کاهش گذشت از سوی طرفین است.

ازدواج تحمیلی از سوی والدین و فقر اقتصادی خانواده ها 

دبیر کنوانسیون حقوق کودک در استان قزوین در واکنش به پدیده کودک همسری به خبرنگار ایرنا گفت: دخترانی که خیلی زود ازدواج می کنند، عمدتا تحصیل رسمی را رها کرده و باردار می شوند و حتی در برخی مواقع بر اثر حاملگی و زایمان جان خود را از دست می دهند.

صدیقه ربیعی با بیان اینکه ازدواج زودهنگام دختران به عدم آزادی شرکت در فعالیت های جمعی و حضور در بین همسالان ختم می شود، افزود: گاها ممکن است خطراتی برای نوزاد دختران باردار ایجاد شود و این عروس های خردسال در معرض خطر خشونت و یا سوءاستفاده قرار گیرند.

وی دلیل ازدواج زودهنگام را فقراقتصادی و فرهنگی خانواده ها و یا از روی اجبار خانواده دانست و اظهار داشت: معمولا در چنین ازدواج هایی دختران نوجوان نقشی در انتخاب همسر ندارند و در واقع با یک نوع ازدواج تحمیلی روبرو هستند که این نوع از ازدواج تبعات اجتماعی منفی زیادی به دنبال خواهد داشت.

ربیعی به کامل نبودن رشد عقلی نوعروسان کودک برای انتخاب همسر اشاره کرد و توضیح داد: معمولا این افراد معیار و فاکتورهای لازم را برای ازدواج ندارند و چه بسا خانواده ها برای آنان به انتخاب همسری می پردازد که اختلاف سنی چشم گیری با زوجه داشته باشد و این موضوع بعد از چندسال زندگی مشترک منجر به بروز مشکلاتی از قبیل طلاق عاطفی در خانواده می شود.

این فعال حوق کودک و زنان با تاکید به درون زایی مشکلات ازدواج برای عروس های نوجوان، اظهار داشت: در صورتی که ازدواج دختران در سن مناسب و شرایط بهتری صورت پذیرد در واقع ازدواج توام با رشد فکری و جسمی دختران همراه است و در آینده که این دختران، مادران جامعه را تشکیل می دهند، می توانند زندگی موفقی داشته باشند.

ربیعی، نشاط و سلامت خانواده و جامعه را وابسته به نشاط و سلامت مادران دانست و خاطرنشان کرد: برای رفع چنین مشکلاتی باید در این زمینه کار فرهنگی انجام شود و در مناطقی که با ازدواج زودهنگام مواجه هستیم، ابعاد موضوع برای خانواده ها تشریح و تفهیم شود.

 کودک همسری به دلیل ترس از تجرد قطعی 

پزشک و دبیر بنیاد عفاف و حجاب استان قزوین نیز در رابطه با پدیده کودک همسری به خبرنگار ایرنا گفت: پدیده کودک همسری به هیچ عنوان قابل قبول نیست و عواقب خطرناکی بدنبال دارد.

فاطمه محمد بیگی اظهار کرد: این موضوع باید از منظر اجتماعی و جامعه شناختی مورد بررسی قرار گیرد تا بهترین راهکار برای واکاوی آن اتخاذ شود.

وی در ادامه به ریشه یابی این پدیده پرداخت و توضیح داد: از اوایل دهه ۶۰ دختران ما به سمت تحصیل و اشتغال سوق داده شدند و چون در این موضوع افراط شد، خانم ها از موقعیت اجتماعی بالاتری برخوردار شدند و تمایلی به ازدواج پیدا نکردند که تجرد قطعی در جامعه شیوع پیدا کرد.

محمدبیگی ادامه داد: خیلی از خانواده ها اکنون از ترس اینکه دخترانشان به مجردهای قطعی فامیل و دوستان مبتلا نشود، متاسفانه راهکاری غلط را جایگزین سیاست های غلط در گذشته کرده اند و به پدیده کودک همسری در جامعه دامن زده اند.

دبیر بنیاد عفاف وحجاب استان قزوین یادآور شد: بهترین افرادی که می توانند این موضوع را برای خانواده ها تبیین و تشریح کنند، روحانیون و علما هستند که به واسطه ارتباط بیشتر با مردم قادر به توضیح و شفاف سازی این موضوع خواهند بود.

 مسئولیت پذیرنبودن دختران سن پایین و طلاق های مکرر 

مدیرکل امور اجتماعی و فرهنگی استانداری قزوین نیز در خصوص کودک همسری گفت: به نظرم هیچ کس نیست که از کودک همسری دفاع کند و این پدیده بیشتر از آنکه مشکل سنی داشته باشد، به علت نبود بلوغ جسمی و فکری دختران مورد مناقشه است.

مریم بیدخام افزود: اگر بحث سن را کنار بگذاریم، خیلی وقت ها ممکن است دختری ۲۰ ساله داشته باشیم که شرایط بلوغ فکری و جسمی خوبی را طی نکرده باشد واز نظر ما باید از ازدواج خودداری کند.

این مسئول با اشاره به اهمیت مسئولیت پذیر بودن در زندگی مشترک، اظهار داشت: دختری که خود دارای شخصیتی وابسته است و هنوز به استقلال فکری نرسیده چگونه می تواند نقش یک همسر وفادار و خوب را ایفا کند و اینجاست که بعدها پس از بارداری و مادر شدن فرد، چالش عظیمی پیش روی او قرار می گیرد.

بیدخام در مورد طلاق های سن پایین نیز گفت: مواردی وجود داشته که دخترخانمی در سنین پایین ۲ بار ازدواج ناموق داشته است و از هر زندگی ناموفق یک فرزند به همراه دارد و این مساله تبعات جبران ناپذیری با خود به دنبال دارد.

اخبار برگزیده