یک بام و دو هوای صدا و سیما
به گزارش جهان صنعت نیوز: انتشار آگهی «مزایده مالکیت پیام‌رسان سروش» از سوی سازمان صدا و سیما روی وب‌سایت «پارس نماد دیتا» ، چند وقتی است که خبر ساز شده است و مشخص نیست که چه سیاستی در پشت پرده این اقدام از سوی صدا و سیما وجود دارد.
اگرچه هنوز صداوسیما قیمت پایه پیام‌رسان سروش را اعلام نکرده است اما برخی شایعات حاکی از آن است که این سازمان، پیام رسان سروش را ۴۰ میلیارد تومان قیمت گذاری کرده است. در واقع با یک حساب سرانگشتی نیز می توان به مبلغ واقعی این پیام رسان پی برد. با توجه به اینکه مبلغ تضمین یک میلیارد و ۹۱۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان تعیین شده و رسم مزایده‌ها نیز تضمین ۵ درصدی است، می‌توان اعلام کرد که قیمت این پیام رسان حدود ۳۸ میلیارد و ۳۶۸ میلیون تومان است.
اما آنچه توجه همان را به سمت خود جلب کرده این است که واگذاری یک پیام رسان شکست خورده در فضای مجازی آن هم به قیمت ۴۰ میلیارد تومان با چه هدفی انجام شده و چه کسی حاضر است برای خرید این پیام رسان، چنین هزینه ای پرداخت کند. در حال حاضر پیام رسان سروش کمتر از ۵۰۰ هزار مخاطب فعال دارد و عدم استقبال مردم از این پیام رسان که زیر نظر سازمان صدا و سیما قرار دارد، باعث شده که سروش به پیام رسانی شکست خورده در اذهان عمومی تبدیل شود.
نتیجه بی اعتمادی
این در حالی است که مدیران پیام رسان سروش تصور می کردند با تبلیغات گسترده در صدا و سیما و همچنین اجبار مردم به استفاده از این پیام رسان به جای تلگرام، می توانند باعث موفقیت این پیام رسان شوند. در حالی که با وجود هزینه های فراوان، سروش شکست خورد به طوری که شاید بتوان گفت بی اعتمادی مردم به سازمان صدا و سیما، منجر به چنین عاقبتی برای این پیام رسان شد.
بر همین اساس صدا و سیما به تازگی برای مزایده فروش سروش وارد عمل شده است. اقدامی که به گفته کارشناسان، به معنی شکست این پروژه است و در راستای احیای این پروژه با یک سرمایه‌گذار جدید صورت گرفته است.
اگرچه کارشناسان معتقدند که ممکن است این اقدام سیاستی هوشمندانه باشد که خیال مردم را از بابت ارتباط صدا و سیما با این پیام رسان راحت کند تا آنها با اعتماد بیشتری به سمت این پیام رسان بیایند. همچنین برخی بر این عقیده هستند که صدا و سیما قصد دارد با واگذاری سروش، تمام تمرکز و بودجه خود را روی توسعه اپلیکیشن روبیکا بگذارد.
سیاست هوشمندانه
در همین خصوص دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی با بیان اینکه امکان نجات پیام رسان سروش وجود ندارد، به «جهان صنعت نیوز» گفت: پیدا کردن کسی که بخواهد عددی بزرگ، مثلاً چند ده میلیارد تومان هزینه صرف خرید یک پیام رسان که در حال حاضر، اطلاع دقیقی از میزان موفقیت احتمالی آن وجود ندارد بکند، اندکی دور از ذهن است، مگر اینکه داده‌ای وجود داشته باشد که به شکل عمومی منتشر نشده یا یک بازی خاص مالی در جریان باشد که چون اطلاعی از آن جود ندارد نمی‌توان اظهار نظر دقیق کرد.
عادل طالبی اظهار کرد: به نظر می‌رسد واگذاری پیام رسان سروش با این هدف انجام شده است که اعلام کنند دیگر صدا و سیما پشت پیام رسان سروش نیست. یعنی راه برای توسعه بعدی آن باز کنند. چون بعید می‌دانم با حضور نام صدا و سیما پشت آن، بتوان امیدوار به رشد این پیام رسان بین عامۀ مخاطبان بود.
به گفته وی، این احتمال نیز وجود دارد که واگذاری سروش اصولاً یک ایده هوشمندانه برای نجات آن باشد. به طوری که این پیام رسان با تیم جدید بتواند اقبال عمومی را به سمت خود جلب کند. در چنین شرایطی، این تیم جدید باید صدا و سیما را به دلیل سیاست های اشتباهی که داشته، زیر سوال ببرد.
تصمیم‌گیری‌های نادرست
طالبی با بیان اینکه تیم‌های فنی پیام رسان سروش نیروهای توانمندی هستند، خاطرنشان کرد: به نظر من، تصمیم‌گیری‌های نادرست سطوح مدیریت کلان باعث شد این پیام رسان زمین بخورد.
وی افزود: تصمیم‌های مدیریتی در رده‌های بالا به سروش ضربه زد و بعید به نظر می‌رسد که حتی با به کارگیری سیاست‌های هوشمندانه‌ای از این دست هم بتوان این پیام‌رسان را نجات داد. در حالی که اگر این پیام رسان از ابتدا ارتباطی با صدا سیما نداشت، می‌توانست موفق باشد و حتی در میان دیگر پیام‌رسان‌ها حرفی برای گفتن داشته باشد.
جلب اعتماد در پیام رسان ها
دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی با اشاره به اینکه پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی ابزارهای بسیار پیچیده ای هستند، گفت: نکته بسیار مهم در رابطه با پیام رسان ها این است که کار کردن با آنها نیاز به موافقت و اجازه کاربر برای دسترسی های بسیاری دارد. از جمله دسترسی به دوربین، میکروفون، لیست مخاطبین، فایل های موجود در تلفن همراه و در مواردی حتی موقعیت جغرافیایی و مانند آن.
وی ادامه داد: از این رو جلب اعتماد مخاطبان در چنین ابزارهایی بسیار حیاتی است. یعنی مخاطب باید به پیام رسان اعتماد کامل داشته باشد و پیام رسان را امین بداند.
طالبی افزود: برخی بر این عقیده هستند که جلب اعتماد در پیام رسان ها حتی از شبکه های اجتماعی نیز دشوارتر است چراکه در شبکه های اجتماعی، معمولاً نسخه تحت وب وجود دارد که کاربران می توانند بدون اینکه نیاز به این اجازه ها و دسترسی ها وجود داشته باشد، از آن استفاده کنند.
اهمیت اثر شبکه ای
وی با بیان اینکه در بیشتر پیام رسان ها معمولا با نسخه اپلیکیشن طرف هستیم و به همین دلیل جلب اعتماد مخاطبان دشوار است، گفت: واتساپ و برخی دیگر از پیام رسان ها موفق به جلب اعتماد مخاطبان شده اند اما پیام رسان های داخلی همچون سروش موفق به این کار نشده اند.
دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی اظهار کرد: نکته دیگری که در پیام رسان ها از اهمیت زیادی برخوردار است، اثر شبکه ای (Network Effect) است به این معنا که باید تعداد زیادی از افراد حاضر باشند از آن پیام رسان استفاده کنند.
دلیل موفقیت یاهومسنجر
دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی بیان کرد: پیام‌رسان‌ها جزو اولین ابزارهای فضای دیجیتال و اینترنت هستند که به شکل گسترده مورد استفاده قرار گرفته‌اند. یعنی از همان اوایل شکل‌گیری اینترنت، تبادل پیام اهمیت داشته است. به عنوان مثال در سال های گذشته یاهو مسنجر به دلیل اینکه یکی از اولین پیام‌رسان‌ها در خاطر خیلی از ما باقی مانده است.
به گفته این کارشناس، یاهومسنجر، پیام‌رسان موفقی بود اما گوگل هنگ‌اوت که توسط گوگل توسعه داده شد و حتی آن را با سرویس فوق‌العادۀ ایمیل، یعنی جی‌میلی ترکیب کرد، نتوانست در این زمینه موفقیتی به دست بیاورد. یعنی موفقیت در زمینه پیام‌رسان آنقدر سخت هست که حتی گوگل نتواند یک پیام‌رسان موفق داشته باشد. یعنی حوزه پیام‌رسان، حوزه دشوار و بسیار پیچیده‌ای است.
تجربه گوگل هنگ اوت را نباید فراموش کرد
وی با تاکید بر اینکه مدیران پیام رسان های داخلی نباید تجربه گوگل هنگ اوت را فراموش کنند، افزود: اینکه تصور کنیم می توان با به کارگیری یک ایده به عنوان پیام رسان و اجبار مردم به استفاده از آن به موفقیت دست پیدا کرد، تفکر نادرستی است. از این رو پیشنهاد بنده به مدیران پیام رسان های داخلی این است که به وضعیت گوگل هنگ اوت و بسیاری از پیام‌رسان‌های ریز و درشت ناموفق دیگر نگاهی بیندازند.
طالبی اظهار کرد: نه تنها گوگل هنگ اوت بلکه ده ها و صدها پیام رسان دیگر کاملا در این حوزه ناموفق بودند چرا که اثر شبکه ای در این حوزه نقش بسیار با اهمیتی را ایفا می کند.
موج مهاجرت از وایبر به تلگرام
این کارشناس با بیان اینکه هزینه تغییر در حوزه پیام‌رسان از یک طرف بالا است و افراد معمولا به همین سادگی از یک پیام رسان به سمت پیام رسان دیگر نمی روند.
وی ادامه داد: طی سال های گذشته ما با یک موج مهاجرت از پیام رسان وایبر به سمت پیام رسان تلگرام در ایران روبرو شدیم به این دلیل که وایبر بنا به دلایلی کند شد. به گفته طالبی، برخی علت کندی آن را ناشی از مشکلات زیرساختی این پیام رسان می دانند و برخی دیگر معتقدند که ایجاد اخلال از طرف برخی افراد باعث کندی این پیام رسان شد. البته، وایبر هم برخی مشکلات ساختاری داشت از جمله اینکه مثلاً فایل های گرافیکی و ویدئوها را موقع ارسال کم حجم نمی کرد و به همین دلیل سرعت آن در ارسال و دریافت پایین بود.
تصور نادرست
وی با بیان اینکه عوامل مختلفی دست به دست هم دادند تا تلگرام در ایران با استقبال قابل توجهی روبرو شود، افزود: دوستان تصور می کنند تنها به این دلیل که وایبر چند مشکل جزئی داشت، این مهاجرت از سوی وایبر به سمت تلگرام صورت گرفت. از این رو به نظر می‌رسد تلگرام را فیلتر کردند تا شاید مخاطبان، با توجه به تجربۀ مهاجرت دسته‌جمعی از وایبر به تلگرام به دلیل کندی و عدم دسترسی، به سمت پیام‌رسان‌های داخلی از جمله سروش کوچ کنند.
به گفته این کارشناس، مدیران ما تصور می‌کردند که اگر همان شرایط چند سال گذشته را مشابه کوچ از وایبر به تلگرام را اجرایی و شبیه سازی کنند، موفق می شوند اما این اتفاق نیافتاد و مخاطبان عام و عامۀ مردم، تمایلی به استفاده از پیام‌رسان‌های داخلی نداشتند.
تجربه بد
طالبی بیان کرد: یک نگاه این است که شاید بخش قابل توجهی از افراد به خصوص آنهایی که از تکنولوژی استفاده می کنند و مخاطبان عام هم به آنها نگاه می‌کنند، تجربۀ خوبی از توصیه‌های صدا و سیما در طی سال‌ها نداشته‌اند. شاید این طیف پیشرو، برخی سیاست های این سازمان را قبول نداشته‌اند و نتیجه این شد که مخاطب عام هم که از این مخاطبان خاص خط می‌گرفت، با دیدن اصرار و ابرام و تاکید مخاطب خاص به ادامه استفاده از تلگرام، او هم تصمیم به عدم استفاده از پیام‌رسان داخلی گرفت.
وی افزود: درست است که چند ده میلیون نفر هنوز تلویزیون می بینند و سریال های صدا و سیما را تماشا می کنند اما زمانی که بحث اغناء مطرح می شود، به نظر من صدا و سیما در زمینه اغناء مخاطبان موفق نبوده است. دلیلش هم همین که علی‌رغم این‌همه تاکید و اصرار صدا و سیما برای هدایت مخاطبانِ چند ده میلیونی به سوی پیام‌رسان سروش، نتیجه را می‌بینیم.
صدا و سیما توان اغنا مخاطبان را ندارد
این کارشناس با بیان اینکه به عقیده من، صدا و سیما واقعاً توان اغناء مخاطبان را به نسبت بودجه و هزینه‌ای که می‌کند ندارد، اظهار کرد: به نظر من این‌طور می‌رسد که صدا و سیما تنها می تواند گروهی از افراد را اغنا کند که دیجیتال محور نیستند. معمولاً افرادی تحت تاثیر مستقیم و سریع در صدا و سیما قرار می‌گیرند که در تعاریفی که ما داریم، از نظر سواد رسانه‌ای و سواد دیجیتالی معمولاً در سطوح بالایی قرار ندارند.
به گفته وی، تنها افرادی به سادگی تحت تاثیر محتوای فعلی قرار می‌گیرند که در یک دایرۀ بستۀ محتوایی قرار دارند.
وی با بیان اینکه اجبار برخی سازمان ها و ارگان ها به نصب پیام رسان سروش اقدام درستی نبود، گفت: از یک طرف مردم ما اصولاً نسبت به مجبور شدن به انجام یک اقدام، یک مقاومتی دارند، از طرف دیگر، خود این پیام‌رسان‌ها هم در آن روزها، ظرفیت‌های لازم و زیرساخت های کافی برای همان مراجعان اولیه را نداشتند.
شکست بزرگ
طالبی افزود: این اجبارها اوایل باعث شد به صورت مقطعی یک اقبال حتی چند میلیونی به سمت سروش بیاید اما در نهایت پیام‌رسان‌های داخلی نتوانستند موفقیتی که امکانش وجود داشت را به دست بیاورند که در عمل، می‌توان آن را یک شکست ارزیابی کرد.
به گفته این کارشناس، اگر میزان اصرار و اجباری که در اغناء مردم به استفاده از پیام‌رسان داخلی و سرمایه‌ای که برای آن لحاظ شد را در نظر بگیریم، واقعاً می‌توان این سرمایه گذاری را یک شکست ارزیابی کرد.
دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی با بیان اینکه حتی طی دو سه ماه اخیر در ماجرای قطع اینترنت هم چه سروش چه سایر پیام‌رسان‌های داخلی نتوانستند نقش پررنگی ایفا کند، گفت: به هر حال متاسفانه، مجموعه‌ای از این عوامل دست به دست هم دادند تا این شکست را رقم بزند.
راه موفقیت پیام رسان های داخلی
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا راهی برای موفقیت این پیام رسان داخلی وجود دارد یا خیر، اظهار کرد: با تکیه بر برخی امکانات و مزیت های رقابتی می‌توان باعث موفقیت پیام رسان های داخلی شد.
طالبی بیان کرد: من به عنوان مثال عرض می‌کنم، پیام رسان «بله» به دلایل مختلف، مثلاً امکان تجمیع خدمات بانکی با آن و همینطور چون اینکه نسخه تحت وب بسیار مناسب دارد که در آن نیازی به پرمیشن و اجازه و دسترسی وجود ندارد، با استقبال برخی افراد از جمله خود من روبرو شده است.
به گفته دبیر انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی، همچنین امکان انجام یک سری کارهای بانکی و پرداخت قبض و … در آن وجود دارد. این در حالی است که اگر یک کیف پول هم به این نرم افزار اضافه شود و برخی دیگر از امکانات نیز در آن مورد توجه قرار گیرد، خود به خود با استقبال بیشتری مواجه خواهد شد.
لزوم ایجاد مزیت استراتژیک
وی ادامه داد: در واقع یک پیام‌رسان الان دیگر نباید تنها یک پیام رسان باشد بلکه باید یک سری کارهای جانبی را نیز انجام دهد که پیام رسان های خارجی اصولاً نمی توانند آنها را ارائه دهند. یعنی تمایز داشته باشند و یک مزیت استراتژیک ایجاد کنند. هم یک «ارزش افزوده» برای مخاطب و هم یک تمایز ملموس و مشهود نسبت به پیام‌رسان‌های خارجی ایجاد کنند.
طالبی با تاکید بر اینکه اجبار روی مردم ایران جواب نمی دهد، بیان کرد: نهادهای حکومتی و دولت در رابطه با پیام رسان های داخلی دائما با دستور با مردم صحبت می کنند که این موضوع باعث ایجاد مقاومت از سوی آنها شده است. این در حالی است که اگر مردم را آزاد بگذارند و محصولی در خور و شایسته ارائه شود، واقعاً ممکن است به نتیجه ای که انتظار دارند دست پیدا کنند.
این کارشناس افزود: مردم ایران بسیار باهوش هستند و می‌توانند محصول خوب از بد را تشخیص بدهند. به جای اجبار، کافی‌است محصولی که شایسته‌اش هستند را به آنها ارائه کنیم.
سوژه کارتونی
گفتنی است واگذاری مالکیت پیام‌رسان که به معنای پایان کار صداوسیما و سروش با یکدیگر است حتی به سوژه کارتونی برای علیرضا پاکدل در خبرآنلاین نیز تبدیل شده است:
اخبار برگزیدهاقتصاد کلانپیشنهاد ویژهدانش و فناوری
لینک کوتاه :